linhgiahamvui
Súng hết đạn
đã báo @Công AnNếu tôi là người ra quyết định, thì câu trả lời hiện tại là: KHÔNG.
Tôi không đồng ý để Vinspeed làm dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam với mô hình đề xuất hiện nay, vì các lý do chính sau:
1. Thiếu năng lực và kinh nghiệm đã được chứng minh
Vinspeed chưa từng làm bất kỳ dự án giao thông nào, lại càng chưa từng làm đường sắt, một lĩnh vực đòi hỏi kỹ thuật cực kỳ cao và tổ chức vận hành đặc biệt phức tạp.
So với việc làm VinFast – vốn là ngành sản xuất – làm đường sắt cao tốc còn phức tạp hơn nhiều: kỹ thuật, an toàn, kiểm soát tiến độ, vận hành 24/7, bảo trì...
Nếu tôi giao một siêu dự án quốc gia trị giá gần 76 tỷ USD cho một công ty mới thành lập, chưa từng làm việc gì tương tự, thì tôi đang đặt cả ngân sách quốc gia và uy tín chính trị vào tay rủi ro.
2. Đề nghị tài chính không hợp lý và bất lợi cho nhà nước
Vinspeed đề xuất vay đến 80% chi phí (~50 tỷ USD) từ nhà nước với lãi suất 0% trong 35 năm, không chia sẻ rủi ro tài chính, trong khi nhà nước vẫn phải:
- Giải phóng mặt bằng (15 tỷ USD)
- Bảo lãnh vốn vay
- Không rõ ràng về quyền kiểm soát nếu có rủi ro xảy ra
=> Đây không phải mô hình đối tác công – tư đúng nghĩa (PPP). Nó nguy hiểm và tạo tiền lệ xấu: rủi ro thì nhà nước chịu, lãi thì tư nhân hưởng.
3. Thời gian hoàn vốn
Tổng vốn: 61 tỷ USD
Lợi nhuận thuần: 700 triệu USD/năm
Thời gian hoàn vốn: ~87–90 năm.
PS. Vậy thì Vinspeed làm ăn lỗ rồi nếu không kèm các dự án ăn theo đường cao tốc. Lỗ thì ai làm, làm là phải lời vài chục tới trăm phần trăm mới đáng há!
4. Vì sao đây là một rủi ro lớn cho Nhà nước?
a) Thiếu năng lực tài chính và kỹ thuật đã kiểm chứng
Công ty Vinspeed mới được thành lập vào tháng 5/2025, chưa có lịch sử hoạt động, không có dự án hoàn thành nào về hạ tầng giao thông để đối chiếu hoặc đánh giá năng lực.
Việc chưa từng triển khai một tuyến đường sắt hoặc cao tốc nào, lại đề xuất làm siêu dự án 61 tỷ USD, là một bước nhảy quá lớn và rất rủi ro.
b) Dạng hỗ trợ vay không lãi suất trong 35 năm là đặc biệt bất thường
Không một định chế tài chính nào (kể cả Ngân hàng Thế giới hay ADB) cho vay 50 tỷ USD mà không lãi suất và không ràng buộc khắt khe.
Nếu Nhà nước thực hiện cho vay như vậy (hoặc bảo lãnh khoản vay), gánh nặng tài khóa tiềm ẩn là khổng lồ, và dễ dẫn đến nợ công ngầm.
Trong trường hợp doanh nghiệp vỡ nợ, Nhà nước sẽ phải gánh phần lớn thiệt hại, giống như các vụ thất bại trong BOT, BT trước đây.
c) Rủi ro đầu tư công hóa nếu doanh nghiệp không thành công
Nếu sau vài năm triển khai, doanh nghiệp không đủ vốn đối ứng hoặc thi công chậm trễ, Nhà nước có thể buộc phải can thiệp để "giải cứu dự án", biến thành đầu tư công — điều từng xảy ra trong nhiều dự án BOT, PPP.
Khi đó, Nhà nước vừa mất tiền, vừa mất chủ quyền điều hành dự án trong giai đoạn đầu.
d) Mâu thuẫn lợi ích tiềm ẩn
Do công ty thuộc hệ sinh thái Vingroup và do tỷ phú Phạm Nhật Vượng lập ra, có thể nảy sinh mối lo ngại về ưu đãi đặc biệt, thiếu minh bạch, hoặc sử dụng vị thế chính trị – kinh tế để tạo áp lực lên chính sách.
Nếu Nhà nước “mở cửa” cho Vinspeed, các tập đoàn lớn khác có thể đòi hỏi ưu đãi tương tự, gây bất ổn môi trường chính sách.
Tóm lại, kiểu gì tôi cũng không đồng ý! Nhưng có khi nào mấy thằng sống sót từ thời Formosa nhờ ăn cá đột biến lại thích những dự án kiểu này?
đ' tin clg đc
