Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng

Cuộc chiến Nga-Ukraine, bước sang năm thứ 4 vào năm 2025, vẫn là một cuộc đối đầu đầy thách thức với Nga khi họ đối mặt với tổn thất nặng nề và áp lực quốc tế. Dù Nga đã đạt được một số tiến bộ ở Donbas, Ukraine vẫn kiên cường nhờ viện trợ phương Tây và chiến thuật linh hoạt. Để Nga có thể “thắng” – được hiểu là đạt được các mục tiêu như kiểm soát toàn bộ Donbas, sáp nhập các vùng chiếm đóng, hoặc buộc Ukraine đầu hàng – họ có thể cân nhắc các chiến lược sau, từ thông thường đến cực đoan như tấn công hạt nhân vào Kyiv.
1. Tăng Cường Chiến Thuật Quân Sự Thông Thường
Nga có thể tập trung cải thiện hiệu quả quân sự để giành lợi thế trên chiến trường mà không cần đến vũ khí hạt nhân. Các cách tiếp cận bao gồm:
- Tập trung lực lượng tại Donbas và Kursk: Theo Ukraine Today ngày 9 tháng 4, Nga đang cố gắng củng cố vị trí ở Donbas, nơi họ kiểm soát khoảng 18% lãnh thổ Ukraine. Bằng cách dồn lực lượng tinh nhuệ và tăng cường sử dụng bom lượn (glide bombs), Nga có thể phá vỡ phòng tuyến Ukraine tại các điểm nóng như Pokrovsk. Tuy nhiên, với 1.644 khẩu pháo bị phá hủy trong tháng 3 năm 2025 (United24 Media ngày 1 tháng 4), Nga cần bổ sung hỏa lực nhanh chóng, có thể từ Triều Tiên hoặc Iran.
-Chiến tranh tiêu hao: Nga có thể kéo dài chiến tranh, tận dụng dân số lớn hơn (140 triệu so với 40 triệu của Ukraine) để duy trì quân số. Foreign Policy ngày 14 tháng 11 năm 2024 nhận định Nga đang đánh cược vào “chiến tranh tiêu hao,” chờ Ukraine cạn kiệt nhân lực và viện trợ. Tuy nhiên, tổn thất Nga cũng rất lớn – 125.970 binh sĩ trong quý 1 năm 2025 (UAWire ngày 2 tháng 4), đòi hỏi họ phải cải thiện hậu cần.
- Tấn công cơ sở hạ tầng: Nga đã tăng cường đánh phá lưới điện Ukraine, với 50% cơ sở năng lượng bị hư hại vào cuối năm 2024, theo Reuters ngày 15 tháng 12 năm 2024. Nếu tiếp tục phá hoại vào mùa đông 2025, Nga có thể làm suy yếu ý chí chiến đấu của dân chúng Ukraine, đặc biệt ở các thành phố lớn như Kharkiv hay Odesa.
Chiến thuật này khả thi nếu Nga khắc phục được thiếu hụt pháo binh và xe bọc thép, đồng thời duy trì được nguồn cung từ đồng minh như Triều Tiên (12.000 lính tại Kursk, ISW ngày 19 tháng 2). Tuy nhiên, sự kháng cự mạnh mẽ của Ukraine, với drone FPV phá hủy 320 xe scooter và xe máy Nga trong tháng 3 (Forbes ngày 1 tháng 4), cho thấy Nga khó đạt được bước ngoặt lớn mà không trả giá đắt.
2. Chiến Lược Ngoại Giao và Chia Rẽ Phương Tây
Nga có thể tìm cách phá vỡ sự đoàn kết của phương Tây để cắt viện trợ cho Ukraine, tạo điều kiện cho chiến thắng mà không cần leo thang quân sự.
Screenshots from the "Chinese soldiers fighting for Russia" documnetary
- Khai thác mâu thuẫn nội bộ NATO: Với Trump tỏ ra “chán ngán” cả Nga lẫn Ukraine (Fox News ngày 31 tháng 3), Nga có thể thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình giả tạo để làm lung lay quyết tâm của Mỹ. The Washington Post ngày 6 tháng 4 ghi nhận Mỹ đã tạm dừng chia sẻ tình báo với Ukraine hai lần trong tháng 3, dấu hiệu cho thấy sự do dự. Nếu Nga thuyết phục được Trump hoặc các nước châu Âu như Hungary, Ukraine có thể mất nguồn cung vũ khí quan trọng như ATACMS hay F-16.
- Tăng cường quan hệ với Trung Quốc và Ấn Độ: Dù xuất khẩu dầu sang châu Âu giảm 90% (Reuters ngày 2 tháng 5 năm 2024), Nga vẫn duy trì doanh thu từ bán dầu giá rẻ cho Trung Quốc và Ấn Độ. Nếu Nga đảm bảo được dòng tiền để duy trì chiến tranh, họ có thể kéo dài xung đột cho đến khi Ukraine kiệt sức.
- Chiến tranh thông tin: Nga có thể khuếch đại tuyên truyền về “Ukraine thất bại” hoặc “phương Tây mệt mỏi,” như đã làm trong vụ “bẩn thỉu” năm 2022, để gây áp lực tâm lý lên Kyiv.
Chiến lược này có tiềm năng nếu Nga khai thác được sự chia rẽ chính trị ở Mỹ và châu Âu, đặc biệt khi Trump ưu tiên “America First.” Tuy nhiên, châu Âu đang tăng chi tiêu quốc phòng lên 500 tỷ USD mỗi năm (Al Jazeera ngày 14 tháng 3), và Ukraine vẫn nhận được gói viện trợ 2,5 tỷ USD từ Mỹ (Al Jazeera ngày 3 tháng 1), cho thấy phương Tây chưa từ bỏ Kyiv.
3. Tấn Công Hạt Nhân Vào Kyiv: Kịch Bản Cực Đoan
Một số nhà phân tích đã đề cập đến khả năng Nga sử dụng vũ khí hạt nhân để chấm dứt xung đột, đặc biệt nếu họ cảm thấy thua cuộc hoặc cần một cú đánh quyết định. Tấn công Kyiv bằng vũ khí hạt nhân chiến thuật (tactical nuclear weapon) là kịch bản được thảo luận, nhưng đầy rủi ro.

- Lý do Nga có thể cân nhắc: Theo Bulletin of the Atomic Scientists ngày 2 tháng 10 năm 2024, nếu Nga đạt được lợi thế lớn trên chiến trường – như phá vỡ phòng tuyến Ukraine ở Donbas – họ có thể dùng một vụ nổ hạt nhân ở Kyiv để buộc Ukraine đầu hàng vô điều kiện, tránh kéo dài chiến tranh với tổn thất thêm hàng chục nghìn binh sĩ. Putin đã điều chỉnh học thuyết hạt nhân ngày 19 tháng 11 năm 2024, cho phép dùng vũ khí hạt nhân nếu Nga bị tấn công thông thường bởi một nước không hạt nhân được hậu thuẫn bởi cường quốc hạt nhân, như Ukraine với NATO (NBC News ngày 20 tháng 11 năm 2024). Kyiv, với dân số 3 triệu và là trung tâm chính trị, sẽ là mục tiêu chiến lược để gây sốc và buộc Zelensky đầu hàng.
1. Tăng Cường Chiến Thuật Quân Sự Thông Thường
Nga có thể tập trung cải thiện hiệu quả quân sự để giành lợi thế trên chiến trường mà không cần đến vũ khí hạt nhân. Các cách tiếp cận bao gồm:
- Tập trung lực lượng tại Donbas và Kursk: Theo Ukraine Today ngày 9 tháng 4, Nga đang cố gắng củng cố vị trí ở Donbas, nơi họ kiểm soát khoảng 18% lãnh thổ Ukraine. Bằng cách dồn lực lượng tinh nhuệ và tăng cường sử dụng bom lượn (glide bombs), Nga có thể phá vỡ phòng tuyến Ukraine tại các điểm nóng như Pokrovsk. Tuy nhiên, với 1.644 khẩu pháo bị phá hủy trong tháng 3 năm 2025 (United24 Media ngày 1 tháng 4), Nga cần bổ sung hỏa lực nhanh chóng, có thể từ Triều Tiên hoặc Iran.

-Chiến tranh tiêu hao: Nga có thể kéo dài chiến tranh, tận dụng dân số lớn hơn (140 triệu so với 40 triệu của Ukraine) để duy trì quân số. Foreign Policy ngày 14 tháng 11 năm 2024 nhận định Nga đang đánh cược vào “chiến tranh tiêu hao,” chờ Ukraine cạn kiệt nhân lực và viện trợ. Tuy nhiên, tổn thất Nga cũng rất lớn – 125.970 binh sĩ trong quý 1 năm 2025 (UAWire ngày 2 tháng 4), đòi hỏi họ phải cải thiện hậu cần.
- Tấn công cơ sở hạ tầng: Nga đã tăng cường đánh phá lưới điện Ukraine, với 50% cơ sở năng lượng bị hư hại vào cuối năm 2024, theo Reuters ngày 15 tháng 12 năm 2024. Nếu tiếp tục phá hoại vào mùa đông 2025, Nga có thể làm suy yếu ý chí chiến đấu của dân chúng Ukraine, đặc biệt ở các thành phố lớn như Kharkiv hay Odesa.
Chiến thuật này khả thi nếu Nga khắc phục được thiếu hụt pháo binh và xe bọc thép, đồng thời duy trì được nguồn cung từ đồng minh như Triều Tiên (12.000 lính tại Kursk, ISW ngày 19 tháng 2). Tuy nhiên, sự kháng cự mạnh mẽ của Ukraine, với drone FPV phá hủy 320 xe scooter và xe máy Nga trong tháng 3 (Forbes ngày 1 tháng 4), cho thấy Nga khó đạt được bước ngoặt lớn mà không trả giá đắt.
2. Chiến Lược Ngoại Giao và Chia Rẽ Phương Tây
Nga có thể tìm cách phá vỡ sự đoàn kết của phương Tây để cắt viện trợ cho Ukraine, tạo điều kiện cho chiến thắng mà không cần leo thang quân sự.


Screenshots from the "Chinese soldiers fighting for Russia" documnetary
- Khai thác mâu thuẫn nội bộ NATO: Với Trump tỏ ra “chán ngán” cả Nga lẫn Ukraine (Fox News ngày 31 tháng 3), Nga có thể thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình giả tạo để làm lung lay quyết tâm của Mỹ. The Washington Post ngày 6 tháng 4 ghi nhận Mỹ đã tạm dừng chia sẻ tình báo với Ukraine hai lần trong tháng 3, dấu hiệu cho thấy sự do dự. Nếu Nga thuyết phục được Trump hoặc các nước châu Âu như Hungary, Ukraine có thể mất nguồn cung vũ khí quan trọng như ATACMS hay F-16.
- Tăng cường quan hệ với Trung Quốc và Ấn Độ: Dù xuất khẩu dầu sang châu Âu giảm 90% (Reuters ngày 2 tháng 5 năm 2024), Nga vẫn duy trì doanh thu từ bán dầu giá rẻ cho Trung Quốc và Ấn Độ. Nếu Nga đảm bảo được dòng tiền để duy trì chiến tranh, họ có thể kéo dài xung đột cho đến khi Ukraine kiệt sức.
- Chiến tranh thông tin: Nga có thể khuếch đại tuyên truyền về “Ukraine thất bại” hoặc “phương Tây mệt mỏi,” như đã làm trong vụ “bẩn thỉu” năm 2022, để gây áp lực tâm lý lên Kyiv.
Chiến lược này có tiềm năng nếu Nga khai thác được sự chia rẽ chính trị ở Mỹ và châu Âu, đặc biệt khi Trump ưu tiên “America First.” Tuy nhiên, châu Âu đang tăng chi tiêu quốc phòng lên 500 tỷ USD mỗi năm (Al Jazeera ngày 14 tháng 3), và Ukraine vẫn nhận được gói viện trợ 2,5 tỷ USD từ Mỹ (Al Jazeera ngày 3 tháng 1), cho thấy phương Tây chưa từ bỏ Kyiv.
3. Tấn Công Hạt Nhân Vào Kyiv: Kịch Bản Cực Đoan
Một số nhà phân tích đã đề cập đến khả năng Nga sử dụng vũ khí hạt nhân để chấm dứt xung đột, đặc biệt nếu họ cảm thấy thua cuộc hoặc cần một cú đánh quyết định. Tấn công Kyiv bằng vũ khí hạt nhân chiến thuật (tactical nuclear weapon) là kịch bản được thảo luận, nhưng đầy rủi ro.

- Lý do Nga có thể cân nhắc: Theo Bulletin of the Atomic Scientists ngày 2 tháng 10 năm 2024, nếu Nga đạt được lợi thế lớn trên chiến trường – như phá vỡ phòng tuyến Ukraine ở Donbas – họ có thể dùng một vụ nổ hạt nhân ở Kyiv để buộc Ukraine đầu hàng vô điều kiện, tránh kéo dài chiến tranh với tổn thất thêm hàng chục nghìn binh sĩ. Putin đã điều chỉnh học thuyết hạt nhân ngày 19 tháng 11 năm 2024, cho phép dùng vũ khí hạt nhân nếu Nga bị tấn công thông thường bởi một nước không hạt nhân được hậu thuẫn bởi cường quốc hạt nhân, như Ukraine với NATO (NBC News ngày 20 tháng 11 năm 2024). Kyiv, với dân số 3 triệu và là trung tâm chính trị, sẽ là mục tiêu chiến lược để gây sốc và buộc Zelensky đầu hàng.