Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Vườn hoa Lý Thái Tổ có diện tích hơn 12.000m2, nằm trên địa bàn phường Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội
22 tháng 3 2025
Việc chính quyền tại thủ đô Hà Nội chuẩn bị "di dời" nhiều cây xanh đang khiến nhiều người bức xúc, phản đối.
Đúng 10 năm trước, vào ngày 22/3/2015, đông đảo người dân Hà Nội đã đổ xuống đường tuần hành để phản đối đề án chặt 6.700 cây xanh của UBND thành phố.
Tại Hồ Thiền Quang, hàng trăm người đã xuống đường hôm đó, trên tay cầm biểu ngữ "Vì một Hà Nội xanh" hay "Chúng tôi yêu cầu minh bạch trong việc chặt hạ cây xanh", "Cứu lấy cây xanh Hà Nội" "Phản đối hành động đê hèn chặt cây xanh Hà Nội"…
10 năm sau, dư luận một lần nữa xôn xao khi có thông tin quận Hoàn Kiếm đề xuất với UBND TP Hà Nội xin chặt hạ và dịch chuyển 25 cây xanh để cải tạo, nâng cấp vườn hoa Lý Thái Tổ cạnh Hồ Gươm.
"Đừng hỗn láo với hồ Gươm, hồ Gươm cần cây xanh, không cần nhạc nước" là nhan đề của bài viết được hàng trăm lượt chia sẻ trên trang Facebook cá nhân của Phó Giáo sư, Tiến sĩ dân tộc học Bùi Xuân Đính.
Trong bài viết, ông Đính, cựu Trưởng phòng Phòng nghiên cứu tộc người Việt (Viện Dân tộc học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam), nhấn mạnh rằng "đây là sự xúc phạm tới linh khí Hồ Gươm, hồn thiêng dân tộc".
Nhà văn Trần Thanh Cảnh cũng bày tỏ sự bức xúc trên trang Facebook cá nhân, cho rằng không khí Hà Nội ô nhiễm nhất thế giới, "thế mà thay vì bàn nhau đi dọn rác, tìm cách làm sạch môi trường, trồng thêm cây xanh lấy ôxy,... họ lại đang ủ mưu với nhau chặt hạ bớt cây cổ thụ bên bờ Hồ Gươm đó!"
- Đề xuất chặt 1.300 cây: Dân Hà Nội 'đành chịu'?6 tháng 6 năm 2017
- Hà Nội bán 600 biệt thự cổ: 'Đừng để khu phố Pháp trở thành hoài niệm'25 tháng 4 năm 2022
- Hà Nội ngập: Chuyên gia đề xuất giải pháp xử lí dài hạn14 tháng 6 năm 2022
Theo phương án thiết kế cải tạo, nâng cấp vườn hoa Lý Thái Tổ được nhiều tờ báo trong nước đăng tải hôm 19/3, 25 cây xanh sẽ bị chặt hạ và dịch chuyển do nằm trên đường dạo và trên hệ thống nhạc nước, bao gồm:
- 8 cây gồm vàng anh, giáng hương, muồng hoàng yến, đề, lát, sưa đỏ và 2 cây lộc vừng sẽ phải cắt hạ thân và tán để dịch chuyển trong nội bộ vườn hoa
- 8 cây gồm giáng hương, ngọc lan, 3 cây bằng lăng, 3 cây thàn mát phải cắt hạ thân và tán để dịch chuyển ra khỏi vườn hoa
- 9 cây gồm thàn mát, lát, giàu nước, muồng đen, lan tây, giáng hương, liễu và 2 cây lộc vừng sẽ bị chặt hạ, không trồng lại.
Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Chưa rõ số cây xanh sẽ được dịch chuyển để làm sân khấu nhạc nước
Ngày 21/3, UBND quận Hoàn Kiếm ra thông cáo báo chí chính thức về việc cải tạo vườn hoa Lý Thái Tổ, cho biết sẽ loại bỏ một số cây bóng mát, thì những phản ứng trên mạng càng thêm dữ dội.
Đến ngày 22/3, truyền thông trong nước dẫn lời UBND Quận Hoàn Kiếm nói rằng sẽ "dịch chuyển" chứ không chặt hạ 25 cây xanh.
Theo đó, quận sẽ đánh chuyển một số cây bóng mát tại khu vực vườn hoa, một số cây kém phát triển sẽ được đánh chuyển về vườn ươm, một số khác sẽ được đưa sang vị trí phù hợp nhưng không chặt hạ.
Theo chính quyền quận Hoàn Kiếm, để cải tạo vườn hoa, một số cây xanh bóng mát không phù hợp sẽ được loại bỏ, đồng thời trồng bổ sung tăng diện tích bóng mát và cảnh quan của vườn hoa.
"Những cây quý hiếm như sưa đỏ quận sẽ không dịch chuyển, trên nguyên tắc sau cải tạo sẽ giữ tối đa cây xanh. Sau khi cải tạo, quận đặt mục tiêu mật độ cây xanh và thảm cỏ sẽ tăng lên 400-500m2," báo Tiền Phong dẫn lời một đại diện quận.
Về phương án dịch chuyển cây xanh, quận Hoàn Kiếm cũng đang họp với Sở Xây dựng Hà Nội để thống nhất. Sau đó, phía sở sẽ báo cáo lại UBND thành phố.
Tuy nhiên, hiện chưa rõ số cây xanh sẽ được dịch chuyển là bao nhiêu.
Phó Giáo sư - Tiến sĩ Bùi Văn Đính trên Facebook cá nhân đã bày tỏ quan điểm khá gay gắt, gọi đó là sự "xúc phạm Hồ Gươm, xâm phạm tài sản vô giá của Thủ đô và của quốc gia".
Ông cũng đề nghị Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng, Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài và Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh vào cuộc ngay vụ này; không để diễn ra "sự đã rồi".
Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Một số chuyên gia cho rằng việc dịch chuyển, chặt hạ cây xanh sẽ xâm phạm đến không gian linh thiêng và vẻ đẹp tự nhiên của Hồ Gươm
Đây không phải là lần đầu tiên vấn đề cây xanh Hà Nội được mang ra mổ xẻ.
Vào tháng 9/2024, sau khi cơn bão Yagi càn quét qua các tỉnh phía Bắc Việt Nam, một trong những vấn đề được dư luận quan tâm khi đó là hàng ngàn cây xanh gãy đổ, bật gốc, lộ ra bộ rễ trơ trụi, bị bó chặt trong các bầu đất.
Riêng tại Hà Nội, số cây bật gốc ước tính khoảng 24.000.
Đáng chú ý, những hình ảnh mà nhiều người dùng mạng xã hội đã chia sẻ khi đó cho thấy các cây xanh to đổ bật gốc trên nhiều tuyến đường đô thị để lộ ra bộ rễ chùm rất ngắn.
Nguồn hình ảnh,UGC
Chụp lại hình ảnh,Cây xanh ở Hà Nội bật gốc do bão Yagi
Trước đó, vào năm 2015, hàng loạt cán bộ ở Hà Nội đã bị đình chỉ liên quan đến vụ chặt hạ thay thế 6.700 cây xanh trên gần 200 tuyến phố.
Vào thời điểm đó, việc hàng trăm cây xanh còn khỏe mạnh, xanh tốt không bị cong, hỏng sâu bệnh trên nhiều tuyến phố ở Hà Nội đã bị chặt hạ, kéo theo hàng ngàn mét vuông bóng mát không còn đã khiến nhiều người lên tiếng phê phán.
Báo cáo tại cuộc họp ở UBND TP Hà Nội vào ngày 19/3/2015, Giám đốc Sở Xây dựng Lê Văn Dục cho biết công tác chặt hạ, thay thế cây xanh được triển khai đồng loạt trên 9 tuyến phố, khoảng gần 500 cây xanh đã bị chặt hạ, đào tận gốc để chuẩn bị trồng cây mới vào.
Tới ngày 22/3/2015, người dân Hà Nội tập trung đông đảo tại nhiều địa điểm trong thành phố để biểu tình phản đối quyết định chặt 6.700 cây xanh của UBND thành phố.
BBC khi đó đưa tin khoảng 300-400 người dân đã tập trung quanh khu vực hồ Thiền Quang để phản đối việc chặt hạ hàng loạt cây mà có nguồn nói đã lên tới 2.000 cây xanh.
Người dân Hà Nội đã dán khẩu hiệu "đừng chặt tôi" lên thân cây, lập trang "6.700 người vì 6.700 cây xanh", thu hút hàng chục ngàn lượt thích (like).
Dư luận cũng xôn xao về việc tiêu thụ gỗ từ các cây xanh bị chặt ở Hà Nội là không minh bạch.
Chủ tịch Hà Nội lúc bấy giờ là ông Nguyễn Thế Thảo cùng ngày đã yêu cầu Giám đốc Sở Xây dựng kiểm điểm trách nhiệm cá nhân và đình chỉ trưởng, phó phòng, cán bộ công chức liên quan trực tiếp đến việc thay thế cây xanh.
Đến tháng 7/2015, hàng loạt cán bộ đã bị kỷ luật do liên quan đến những sai phạm trong việc thay thế cây xanh tại Hà Nội.
Thông báo kết luận của UBND TP Hà Nội khi đó cho biết có 11 cán bộ phải nhận các hình thức kỷ luật từ khiển trách, cảnh cáo, đến giáng chức, cách chức và buộc thôi việc.
Trong đó có 8 cán bộ, lãnh đạo thuộc Sở Xây dựng và 3 lãnh đạo thuộc Công ty TNHH MTV Công viên cây xanh.
Chủ tịch Nguyễn Thế Thảo khi đó đã nhận trách nhiệm với tư cách là người đứng đầu UBND thành phố để các cơ quan, đơn vị có những thiếu sót, tồn tại trong cải tạo, thay thế cây xanh.
Nguồn hình ảnh,Getty Images
Chụp lại hình ảnh,Người dân ở Hà Nội tuần hành phản đối chặt cây xanh năm 2015
Sau 10 năm, TP Hà Nội đang nghiên cứu quy hoạch để mở rộng không gian công cộng khu vực Hồ Gươm, quận Hoàn Kiếm.
Cùng với việc nghiên cứu quy hoạch, cải tạo khu vực phía đông Hồ Gươm thành khu quảng trường - công viên đặc biệt, thành phố cũng lập đồ án thiết kế đô thị riêng khu vực bắc Hồ Gươm, nam phố cổ, chủ đạo là quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục.
Tòa nhà "Hàm cá mập" dự kiến sẽ được phá bỏ với kinh phí 18 tỷ đồng để mở rộng không gian công cộng ở khu vực quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục.
Để thực hiện dự án trên, TP Hà Nội cũng dự kiến di dời 12 trụ sở cơ quan, tổ chức và 35 hộ dân trong khu đất kim cương khu vực phía đông Hồ Gươm.
Chính quyền cho biết những hộ dân nằm trong diện di dời nếu đủ điều kiện bồi thường đất sẽ được đền bù với chính sách cao nhất, bố trí tái định cư bằng đất tại huyện Đông Anh.
Các trụ sở dự kiến phải di dời như: Sở Văn hóa và Thể thao, Viện Văn học (Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam), Chi cục Dân số Hà Nội, Hội Người mù Hà Nội, Tổng công ty Điện lực miền Bắc, Tổng công ty Điện lực TP Hà Nội, Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia, Khách sạn Điện lực, Trụ sở tiếp công dân TP Hà Nội, Điện lực Hoàn Kiếm, Trụ sở văn phòng Kho bạc Nhà nước...
