diet_bo_do
Đẹp trai mà lại có tài
Chật vật tìm tài xế xe hạng nặng
Minh Hiếu: Thứ hai 12/05/2025, 06:12 (GMT+7)Trong bối cảnh hạ tầng chưa đồng bộ, ùn tắc thường xuyên xảy ra, nhiều tài xế, đặc biệt là lái xe khách, container, bị áp lực vì thời gian làm việc giới hạn và lo lắng bị xử phạt, dẫn đến nhiều đơn vị vận tải thiếu hụt lái xe, khó tuyển dụng mới.
Cần làm gì để giải “bài toán” này, tránh nguy cơ đình trệ hoạt động của doanh nghiệp?Công TNHH giao nhận vận tải Tuệ Đức có 8 xe container, hoạt động tại TP.HCM và các tỉnh lân cận. Anh Nguyễn Đức Nhã, điều phối xe của công ty cho biết, dù đã đăng bài tuyển dụng trên nhiều nền tảng từ trước Tết, mức lương từ 25 - 30 triệu đồng/tháng nhưng vẫn chưa tìm được tài xế:
"Tài xế nghỉ việc khoảng 30%, đa phần vì mức phạt cao. Mình có tăng chế độ cho các anh em rồi nhưng bên nào cũng thiếu tài xế hết, người ta về quê, không chạy xe nữa. Đương nhiên là hàng hóa ứ đọng, xe nằm không vẫn phải đóng phí đường bộ, đăng kiểm rồi đủ thứ, phí lưu container ở cảng sẽ bị đội lên".
Tương tự, Công ty TNHH thương mại và vận tải Nam Tiến Phát ở Hải Dương, chuyên chở nông sản đi các cửa khẩu, cũng để xe không hàng tháng trời mới tìm được tài xế. Bà Vũ Thị Phương, Giám đốc công ty cho biết, hiện chưa xử phạt lỗi chạy xe quá giới hạn 48 tiếng/tuần nhưng đơn vị vẫn tuân thủ và gặp khó:
"Từ tháng 10 năm ngoái đến giờ chưa có một khóa nào bằng FC (GPLX ô tô tải có kéo rơ-moóc), chưa có một lớp nào được thi vì chuyển từ Bộ GTVT sang Bộ Công an. Số lượng tài xế nghỉ nhiều nhưng lượng tài xế mới không có thì làm sao các doanh nghiệp chẳng chật vật tìm tài xế, chứ chưa nói đến Nghị định 168. Mong các ban ngành, lãnh đạo quan tâm vào thực tế hơn. Đi làm công nhân tăng ca một tháng cũng được 15 - 17 triệu, trong khi đó nghề lái xe trên đường rủi ro hơn rất nhiều so với công nhân".
Trong bối cảnh hạ tầng chưa đồng bộ, ùn tắc thường xuyên xảy ra, nhiều tài xế, đặc biệt là lái xe khách, container, bị áp lực vì thời gian làm việc giới hạn và lo lắng bị xử phạt, dẫn đến thiếu hụt tài xế (Ảnh: Nguyễn Sử)
Không chỉ vận tải hàng hóa, vận tải hành khách đường dài cũng chật vật tìm tài xế. Một điều hành của Công ty cổ phần 27/7 Hà Nội, đơn vị có khoảng 20 xe khách chạy tuyến Hà Nội - Ninh Bình cho biết, ngày nào cũng có 1 - 2 xe nằm bãi vì không có người lái. Bất cập khác là khi xe dừng ở bến đợi khách, trời nắng nóng, lái xe buộc phải nổ máy để chạy điều hòa, nhưng nổ máy thì thiết bị giám sát cũng sẽ tính đó là thời gian lái xe.Theo ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, từ đầu năm đến nay, tình trạng thiếu tài xế kinh doanh vận tải có xu hướng tăng từ Nam ra Bắc, thiếu khoảng 20% lái xe có bằng hạng cao như xe khách trên 30 chỗ, xe tải hạng nặng.
Ông Quyền cho rằng, thời gian lái xe trong tuần không quá 48 tiếng là quy định gây sốc với các đơn vị vận tải đường dài: "Kinh nghiệm ở các nước, thời gian lái xe trong tuần khoảng 65 - 70 giờ. Chúng tôi đề nghị nên sửa quy định theo hướng tiệm cận mức thế giới. Đường sá chưa đồng bộ, trạm dừng nghỉ còn thiếu thì việc xử phạt cũng nên cho lái xe một dung sai nhất định. Cần nhanh chóng xem xét, sửa đổi các quy định của pháp luật để thu hút, hấp dẫn lực lượng lao động.
Trước đây, trên một xe tải hạng nặng, thường anh đi cùng em, hay cha cho con tiếp cận theo nghề, nhưng mà hiện nay gần như không còn. Tuổi của người lái xe khách trên 30 chỗ không quá 53 tuổi với nữ và 57 tuổi với nam. Nên quy định tuổi của người lái xe theo quy định của Bộ luật Lao động thôi".
Đồng tình quan điểm này, ông Bùi Văn Quản, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hàng hóa TP.HCM cho rằng cần sớm nới chiếc “khóa” 48 tiếng/tuần. Bởi với điều kiện hạ tầng hiện nay, quãng đường di chuyển trong 8 tiếng chỉ đạt khoảng 300km. Trong khi đó, tài xế cần đạt khoảng 500km/ngày để đảm bảo đời sống.
Theo ông Quản, nếu để tình trạng hiện nay kéo dài thì có thể dẫn đến sự “tuyệt chủng” tài xế FC trong tương lai: "Nguồn lực đào tạo lái xe bằng FC không có, đầu vào chủ yếu là từ lơ xe. Khi lấy bằng C, phải 3 năm sau mới được đào tạo bằng FC. Cuộc sống của lái xe làm ngày nào ăn ngày đó, làm sao chờ tới 3 năm được?
Tài xế FC sẽ “tuyệt chủng” từ từ. Phải nới đầu vào của nguồn đào tạo, tạo điều kiện thông thoáng bởi bằng FC là chủ lực, “xương sống” của ngành vận tải. Nó được chở 30 tấn, còn bằng C chỉ chở được 18 tấn đổ lại thôi thì không tối ưu được giá thành vận tải".
Thiếu lái xe, doanh nghiệp phải cắt giảm chuyến, hủy hợp đồng, ảnh hưởng trực tiếp đến lĩnh vực được coi là ''mạch máu'' của nền kinh tế
Phân tích sâu hơn về tác động của tình trạng thiếu lái xe với ngành vận tải nói riêng và logistics nói chung, Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hà Nội Trần Đức Nghĩa cho biết:"Thường chi phí lái xe trong cơ cấu chi phí vận tải hàng hóa chiếm khoảng 17% - 20%. Tăng nền lương của lái xe lên khoảng 10% thì chi phí vận tải có thể tăng lên khoảng 5 - 10% tương ứng, tương đương nền kinh tế sẽ phải chi thêm khoản chi phí hàng tỷ USD, làm giảm năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Trong 2 lần lấy ý kiến dự thảo luật không có quy định 48 giờ. Đến khi luật ban hành thì lại có quy định 48 giờ, không biết con số đó đến từ đâu? Số giờ làm việc của lái xe Việt Nam thấp hơn hẳn so với các nền kinh tế có trình độ cao trên thế giới. Lẽ ra khi chúng ta nghèo thì chúng ta phải chăm chỉ, thì các quy định đưa ra buộc chúng ta nghèo mà phải “lười” hơn người ta nữa".
Cũng theo ông Trần Đức Nghĩa, việc xử phạt nghiêm minh những vi phạm giao thông là cần thiết, nhưng nên có quy định linh hoạt, phù hợp hơn để vừa đảm bảo ATGT, vừa tránh gây “sang chấn” cho hoạt động vận tải.
Góp ý thêm vào việc điều chỉnh giới hạn thời gian lái xe, TS. Khương Kim Tạo, Nguyên Phó chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia cho rằng cần có những nghiên cứu rộng rãi trên thực tế:
"Ùn tắc giao thông chính là cái ảnh hưởng thời gian lái xe liên tục và ảnh hưởng tổng thời gian trong tuần. Lái xe trong điều kiện ùn tắc giao thông thì chi phí sức lực có thể không cao như khi di chuyển tốc độ cao, 48 tiếng có thể thành 56 tiếng chẳng hạn, và thời gian khống chế trong một ngày có thể nới thêm ra.
Do yêu cầu công việc, có thể người ta dồn sức hoàn thành nhiệm vụ trong hôm nay thì ngày mai có thể giảm đi. Để chúng ta phát huy được khả năng cống hiến của những người có khả năng, sức khỏe tốt thì không nên gò bó người ta vào cái khống chế giống như những người có thể chất và sức khỏe tâm thần yếu".
Giới hạn thời gian lái xe kinh doanh vận tải là cần thiết để đảm bảo an, nhưng đặt trong bối cảnh đường sá hiện nay thì dường như trở thành ''phanh hãm'' những chuyến xe đường dài (Ảnh: Nhất Hoàng)
Nghị định 168 năm 2024 của Chính phủ đã tạo nên bước chuyển đáng ghi nhận trên hành trình xây dựng diện mạo giao thông kỷ cương và văn minh. Trong đó, những quy định về thời gian lái xe hướng đến đảm bảo ATGT và bảo vệ quyền lợi của chính tài xế, để họ được làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, tránh bị vắt kiệt sức lao động. Tuy nhiên, doanh nghiệp và lái xe đang bị bó buộc trên thực tế khi triển khai quy định này.Dưới góc nhìn của VOV Giao thông, lái xe là “mắt xích” quan trọng trong chuỗi cung ứng hàng hóa, cần được gia cố kịp thời để không bị đứt gãy trước áp lực công việc: Nới “phanh” để lăn đều bánh xe vận tải.
Giới hạn thời gian lái xe kinh doanh vận tải không quá 10 tiếng/ngày và 48 tiếng/tuần được kỳ vọng sẽ giúp tài xế có thêm thời gian nghỉ ngơi, tái tạo sức lao động, tránh tình trạng làm việc liên tục vì mong muốn kiếm thêm thu nhập. Đây là quy định cần thiết để đảm bảo an, nhưng đặt trong bối cảnh đường sá hiện nay thì dường như trở thành “phanh hãm” những chuyến xe đường dài.
Đó là tình trạng kẹt xe triền miên ở các đô thị, nơi chỉ một đoạn đường ùn tắc cũng có thể khiến cả lịch trình bị phá vỡ. Đó là hạ tầng giao thông chưa đồng bộ, nhiều cầu đường xuống cấp, không ít biển báo như kiểu “đánh đố”, khiến tài xế phải tập trung cao độ vì một lỗi sai có thể mất luôn “nồi cơm” của cả tháng.
Khi áp lực lớn hơn thu nhập, chuyện tài xế bỏ nghề là điều dễ hiểu. Thiếu lái xe, doanh nghiệp phải chật vật tuyển dụng dù đã tăng lương và chế độ. Thiếu lái xe, doanh nghiệp phải cắt giảm chuyến, hủy hợp đồng, ảnh hưởng trực tiếp đến lĩnh vực được coi là “mạch máu” của nền kinh tế. Hàng hóa chậm trễ, giá cước tăng, doanh nghiệp sản xuất và người tiêu dùng chính là đối tượng chịu thiệt trước hết.
Giao thông là “bài toán” không thể giải bằng những con số rập khuôn. Sự thay đổi tích cực trong ý thức là cần thiết, nhưng nếu không kịp thời đo đếm sức chịu đựng của doanh nghiệp và người lao động, không tính đến tính đặc thù của từng ngành nghề thì hệ lụy lâu dài là rất khó lường.
Nhất là lái xe đường dài chở khách, xe tải hạng nặng đòi hỏi sự linh hoạt cao, phụ thuộc nhiều vào tình trạng hạ tầng và tính chất công việc. Nhóm lao động đặc thù này cần một khung giờ làm việc đặc thù, không nên cứng nhắc với con số 48 tiếng/tuần như những lao động phổ thông khác.
Lái xe đường dài chở khách, xe tải hạng nặng đòi hỏi sự linh hoạt cao, cần một khung giờ làm việc đặc thù, không nên cứng nhắc với con số 48 tiếng một tuần như những lao động phổ thông khác (Ảnh minh họa: Meta AI)
Tại các quốc gia có hạ tầng giao thông hiện tại, như Mỹ, giới hạn thời gian lái xe thương mại lên tới 60 giờ trong 7 ngày, hoặc 70 giờ trong 8 ngày, nhưng tùy theo chế độ làm việc và đi kèm nhiều quy định chặt chẽ để bảo vệ sức khỏe tài xế và an toàn giao thông. Ví dụ, để được lái xe tối đa 11 giờ/ngày thì cần ít nhất 10 giờ nghỉ ngơi liên tục; bắt buộc tài xế nghỉ ít nhất 34 giờ liên tục để “reset” chu kỳ làm việc mới.Cơ quan quản lý giao thông Việt Nam cần phối hợp với các bên liên quan, sớm có nghiên cứu dựa trên khảo sát thực tế để ra được giới hạn thời gian lái xe phù hợp điều kiện giao thông và sức khỏe của người Việt Nam, với yêu cầu tiên quyết là an toàn.
Chúng ta cũng có thể áp dụng mô hình phân ca luân phiên theo tuần, hoặc thiết lập hệ thống giờ làm việc linh hoạt có kiểm soát dựa trên công nghệ giám sát hành trình. Chuyển từ giới hạn cứng sang quản trị theo tiêu chí an toàn và hiệu suất có thể là một lựa chọn, bởi nếu tài xế không vi phạm, không gây tai nạn, vẫn đủ sức khỏe và đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng thì không nên bị đóng khung bởi một con số cứng nhắc, không nên bị cào bằng với những tài xế có “tiền sử” nhiều lần vi phạm giao thông.
Điều chỉnh thời gian lái xe là cần thiết nhưng chưa đủ để giảm áp lực. Bởi mỗi lần kẹt xe không chỉ là sự bực dọc của người cầm lái, mà còn là hàng giờ lãng phí, hàng tỷ đồng thất thoát và thêm một lần mất niềm tin vào tính khả thi của các quy định giao thông.
Hạ tầng giao thông luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm, chú trọng đầu tư, nhưng cần tiếp tục được đẩy mạnh hơn nữa, đồng bộ hơn nữa để đáp ứng nhu cầu của “mạch máu” vận tải đang ngày càng mở rộng.
Đầu tư cho hạ tầng cũng cần được đặt trong mối liên kết với chính sách điều hành giao thông, tổ chức giao thông hợp lý, thông minh. Không thể đòi hỏi tài xế chạy đúng luật trên những con đường vốn đã sai ngay từ thiết kế, hay những biển báo, đèn tín hiệu bị che khuất, khó quan sát từ buồng lái.
Cuối cùng là sự đồng hành kịp thời để doanh nghiệp không đơn độc xoay sở. Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp tuyển dụng mới, miễn giảm thuế nếu đào tạo lái xe đạt chuẩn, hoặc mở rộng quỹ vay ưu đãi cho người lao động muốn theo học nghề lái xe. Nhất là trong bối cảnh thiếu hụt như hiện nay, có thể xem xét điều chỉnh quy định về đào tạo, sát hạch lái xe dựa trên những góp ý từ chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp.
Cơ chế đối thoại thường xuyên giữa cơ quan quản lý và các bên liên quan cũng cần được xây dựng, từ đó có thể điều chỉnh chính sách mà không phải chờ đến khi khủng hoảng. Đồng thời, cần khuyến khích áp dụng công nghệ số trong quản lý lộ trình, giám sát thời gian làm việc, tự động cảnh báo mệt mỏi, giúp đảm bảo an toàn mà không cần phụ thuộc hoàn toàn vào các biện pháp xử phạt.
Không thể phủ nhận giá trị của những chính sách mạnh tay trong việc lập lại trật tự giao thông. Nhưng nếu chỉ siết mà không kịp mở, chỉ răn đe mà thiếu sẻ chia thì nó có thể trở thành chiếc phanh gắt khiến bánh xe vận tải, thậm chí cả nền kinh tế, phải khựng lại giữa đường. Đó là “bài toán” đặt ra cho cơ quan quản lý, làm sao vừa đảm bảo an toàn giao thông, vừa giữ nhịp thông suốt cho cả một quốc gia đang vận động không ngừng.
Minh Hiếu/vovgiaothong.vn
.png "Sex :vozvn (49):"){kind=icon}
.png "Sex :vozvn (20):"){kind=icon}
