Bà là người người khai sinh ra 'Đội quân tóc dài' huyền thoại, từng được phong hàm Thiếu tướng, chỉ huy nhiều trận đánh, phong trào lớn.
Nữ tướng đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam chính là bà Nguyễn Thị Định (1920-1992).
Bà Nguyễn Thị Định sinh ra trong gia đình nhà nông có truyền thống yêu nước tại xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre, tham gia cách mạng khi mới 16 tuổi, hai năm sau được kết nạp vào Đảng ******** Đông Dương. Năm 1940, bà bị địch bắt giam tại nhà tù Bà Rá, tỉnh Sông Bé (nay thuộc tỉnh Bình Phước).
Sau khi ra tù, trong cao trào Cách mạng Tháng Tám 1945, bà Nguyễn Thị Đinh tham gia lãnh đạo khởi nghĩa giành chính quyền tại tỉnh Bến Tre. Năm 1946, bà trực tiếp phụ trách chuyến tàu chở 12 tấn vũ khí đầu tiên từ miền Bắc chi viện cho chiến trường Tây Nam Bộ.
Bà Nguyễn Thị Định. (Ảnh: TTXVN)
Từ năm 1947-1959, bà Nguyễn Thị Định kinh qua nhiều vị trí tại Đảng bộ Bến Tre, sau đó làm Bí thư Tỉnh ủy.
Năm 1960, dưới sự lãnh đạo của tỉnh ủy Bến Tre, nhân dân các xã Định Thủy, Phước Hiệp, Bình Khánh thuộc huyện Mỏ Cày nổi dậy đánh đồn bốt, giải tán chính quyền địch, giành quyền làm chủ thôn xã. Khi ấy, bà Nguyễn Thị Định chỉ đạo trực tiếp cuộc Đồng Khởi này với nòng cốt là các chị em phụ nữ. Đây cũng là lần đầu tiên "Đội quân tóc dài" xuất hiện trong phong trào Đồng Khởi.
Từ ba xã trên, cuộc nổi dậy lan ra toàn huyện Mỏ Cày và tỉnh Bến Tre, trở thành cao trào Đồng Khởi khắp Nam Bộ, Tây Nguyên và một số nơi ở miền Trung Trung bộ. Phong trào mở ra cục diện mới triển vọng cho cách mạng miền Nam, góp phần tạo ra bước ngoặt chiến lược, đưa cách mạng miền Nam từ thoái trào, từ thế giữ gìn lực lượng chuyển hẳn sang thế tiến công chiến lược.
Cuối năm 1960, bà Nguyễn Thị Định được cử làm Chủ tịch Mặt trận Dân tộc giải phóng tỉnh Bến Tre. Từ 1965-1975, bà là Hội trưởng Hội Liên hiệp Phụ nữ Giải phóng miền Nam Việt Nam, rồi đến Phó Tư lệnh các lực lượng vũ trang giải phóng miền Nam Việt Nam, nhiều lần trực tiếp chỉ đạo các chiến dịch quan trọng, góp phần vào thắng lợi vĩ đại của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Ghi nhận đóng góp to lớn đó, tháng 4/1974 bà Nguyễn Thị Định được phong quân hàm Thiếu tướng, trở thành nữ tướng đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam. Sau ngày đất nước thống nhất, bà tiếp tục được giao đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng của Đảng và Nhà nước.
Bà Nguyễn Thị Định mất năm 1992, thọ 72 tuổi. Nhắc về bà, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: "Phó Tư lệnh Quân giải phóng là cô Nguyễn Thị Định. Cả thế giới chỉ nước ta có vị tướng quân như vậy. Thật vẻ vang cho cả miền Nam, cho cả dân tộc ta".
