Huhuvay
Xàm 0 Lít
I/NGƯỜI ĐÀN ÔNG KHÔNG THỂ RỜI NGAI VÀNG
Hơn 25 năm cầm quyền. Một phần tư thế kỷ. Đủ thời gian để một đứa trẻ sinh ra, lớn lên và trở thành người trưởng thành. Và trong suốt quãng đời đó, chúng chỉ biết đến một cái tên duy nhất lãnh đạo nước Nga: Vladimir Putin.
Tại sao người đàn ông này bám chặt vào quyền lực đến vậy?
1/Nỗi ám ảnh của một điệp viên KGB
Khi Liên Xô sụp đổ năm 1991, Putin - lúc đó là một sĩ quan KGB - chứng kiến đế chế mà ông ta tuyên thệ bảo vệ tan thành tro bụi. Với Putin, đó không chỉ là thảm họa địa chính trị mà còn là nỗi nhục cá nhân không thể rửa sạch. Ngày nay, quyền lực đối với ông không đơn thuần là mục tiêu - nó là phương tiện để trả thù lịch sử.
Năm 2020, Putin đã làm điều mà nhiều người tiên đoán: sửa hiến pháp để có thể tại vị đến năm 2036. Động thái này không hề gây ngạc nhiên. Với một người đàn ông đã xây dựng cả hệ thống chính trị quanh mình, rời bỏ quyền lực đồng nghĩa với tự sát. Khi bạn đã tạo ra quá nhiều kẻ thù, quá nhiều nạn nhân, việc duy nhất an toàn là tiếp tục nắm quyền - hoặc chết.
2/Pháo đài quyền lực: Một quốc gia bị cầm tù
Putin không đơn thuần cai trị Nga - ông ta đã biến nó thành một pháo đài phục vụ quyền lực của mình. Truyền thông bị bóp nghẹt. Đối lập bị tiêu diệt. Alexei Navalny, nhà phê bình mạnh mẽ nhất của Putin, bị đầu độc năm 2020 và qua đời trong tù năm 2024 - một thông điệp đẫm máu cho bất kỳ ai dám thách thức ngai vàng.
Khi hàng nghìn người Nga xuống đường phản đối chiến tranh Ukraina - từ những người mẹ mất con trai trên chiến trường đến những sinh viên chỉ mới nếm trải chút tự do - tất cả đều bị bắt giữ không thương tiếc. Nhiều người trong số họ biến mất vào hệ thống nhà tù của Putin, nơi chỉ còn lại im lặng. Đây không phải là quốc gia - đây là nhà tù khổng lồ với 144 triệu con tin.
3/Giấc mơ đế chế: Ám ảnh của một người đàn ông bị ám ảnh
"Third Rome" - Đế chế La Mã thứ ba. Đây không phải là khái niệm lịch sử trừu tượng với Putin. Đó là tham vọng sống động, là giấc mơ về một nước Nga như một siêu cường, một đế chế toàn cầu dưới sự lãnh đạo của ông ta. Từ Peter Đại Đế đến Sa hoàng Nicholas II, Putin xem mình là người thừa kế sứ mệnh tái lập vinh quang của đế chế Nga.
Mới đây, tháng 3/2025, Putin đã hoàn tất việc cấp hộ chiếu Nga cho 3,5 triệu người Ukraina ở các vùng chiếm đóng. Đây không đơn thuần là thủ tục hành chính - đó là nỗ lực xóa bỏ bản sắc Ukraina, biến người dân thành "người Nga," mở rộng đế chế không chỉ bằng lãnh thổ mà còn bằng cách xóa sổ các dân tộc khác. Kyiv gọi đây là "diệt chủng văn hóa". Moscow gọi đây là "tái thống nhất lịch sử".
II/CUỘC XÂM LƯỢC UKRAINA: PHẦN NỔI CỦA TẢNG BĂNG CHÌM
Khi xe tăng Nga vượt biên giới Ukraina vào tháng 2/2022, nhiều người choáng váng. Nhưng với những ai theo dõi kỹ Putin, đó chỉ là bước đi tất yếu của một chiến lược lớn hơn nhiều.
1/Không chỉ là miếng đất, mà là cả trật tự thế giới
Ukraina không phải là mục tiêu cuối cùng của Putin - đó chỉ là một nước cờ trong ván cờ lớn hơn: phá vỡ trật tự thế giới dựa trên luật lệ do phương Tây thiết lập. Putin không muốn chơi theo luật của "trò chơi" hiện tại; ông ta muốn viết lại toàn bộ luật chơi.
"Thế giới đa cực" mà Putin khao khát không phải là thế giới công bằng với nhiều tiếng nói. Đó là thế giới nơi các cường quốc như Nga, Mỹ, Trung Quốc tự do chia chác phần còn lại của hành tinh, bất chấp quyền tự quyết của các quốc gia nhỏ hơn.
Ukraina, với vị trí địa chiến lược và tài nguyên phong phú - đặc biệt là trữ lượng lithium ở Donbas trị giá hàng nghìn tỷ USD theo SecDev - là miếng mồi béo bở Putin không thể bỏ qua. Không phải ngẫu nhiên mà Nga kiểm soát chính xác những vùng lãnh thổ có trữ lượng khoáng sản quý hiếm này. Đối với Putin, cuộc xâm lược không chỉ là về lãnh thổ hay ảnh hưởng - đó còn là về việc chiếm đoạt những tài nguyên có thể nuôi sống đế chế của ông ta trong nhiều thập kỷ tới.
2/Nỗi sợ hãi của một kẻ độc tài: Ukraina tự do
Putin không chỉ sợ NATO mở rộng - ông ta sợ một Ukraina tự do, dân chủ và thịnh vượng. Một Ukraina thành công sẽ là tấm gương phản chiếu thất bại của chế độ Putin, là bằng chứng sống rằng các quốc gia hậu Xô Viết có thể phát triển mà không cần chế độ chuyên quyền.
Đây chính là lý do thực sự cho cuộc xâm lược - một Ukraina thành công là mối đe dọa hiện sinh đối với quyền lực của Putin. NATO chỉ là cái cớ, bởi thực tế Ukraina không có triển vọng gia nhập NATO vào năm 2022, và liên minh này đã né tránh vấn đề suốt 14 năm trước đó.
3/Sau Ukraina là ai? Bản đồ xâm lược của Putin
Các diễn biến gần đây cho thấy Putin không có ý định dừng lại. Tháng 3/2025, Nga đã tái chiếm làng Lebedevka ở Kursk và chiếm Novenke ở Sumy, Ukraina. Đặc nhiệm Nga tấn công thị trấn Sudzha qua đường ống dẫn khí, nhằm đẩy lùi Ukraina khỏi Kursk.
Nga hiện kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraina dù phải trả giá đắt: 172.000 lính Nga thiệt mạng, 611.000 bị thương. Khi nguồn nhân lực bắt đầu cạn kiệt, Putin đã làm điều không tưởng: triển khai 10.000 lính Bắc Triều Tiên tới mặt trận Kursk vào đầu năm 2025 (ACLED, 30/01/2025).
Đây là sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế, biến cuộc chiến thành một mối đe dọa toàn cầu với liên minh giữa hai chế độ độc tài nắm giữ vũ khí hạt nhân. Sau khi chịu tổn thất nặng nề, lực lượng này đã bị rút đi vào tháng 2, nhưng thông điệp đã rõ ràng: Putin sẵn sàng liên minh với bất kỳ ai, bất chấp hậu quả.
4/Chiến lược "tử vì ngàn vết cắt": Khi dân thường trở thành mục tiêu
Putin đang áp dụng chiến lược "tử vì ngàn vết cắt" - làm suy yếu Ukraina từ bên trong bằng cách tấn công liên tục vào cơ sở hạ tầng dân sự. Chỉ trong tuần đầu tháng 3/2025, Nga đã tấn công Kryvyi Rih (6 người chết), Kharkiv (5 người bị thương), và Odesa (phá hủy cơ sở hạ tầng năng lượng Naftogaz).
Mục tiêu không phải là thắng lợi quân sự nhanh chóng mà là làm kiệt quệ ý chí chiến đấu của Ukraina, buộc họ phải đàm phán trong tình thế bất lợi. Mỗi tuần không có lưới điện, mỗi ngày không có nước sạch, mỗi đêm trong hầm trú ẩn - tất cả đều là một phần trong chiến lược xói mòn của Putin.
Đồng thời, ông ta tiếp tục "đi dây" trên trường ngoại giao. Trong khi "hoan nghênh" đề xuất ngừng bắn 30 ngày của Mỹ và Ukraina, Putin lại đặt ra các điều kiện không thể chấp nhận: Ukraina phải từ bỏ NATO, nhượng bộ 20% lãnh thổ, và chấp nhận vị thế trung lập - điều kiện sẽ biến họ thành con mồi dễ dàng trong tương lai. Đây không phải là điều kiện hòa bình mà là yêu cầu đầu hàng được ngụy trang. Konstantin Sonin (UChicago News, 02/01/2025) đã chỉ ra rằng Putin không thực sự muốn đàm phán, ông ta chỉ muốn kiểm soát hoàn toàn Ukraina.
III/DÂN NGA: TIN TƯỞNG HAY BỊ ĐÁNH LỪA?
Làm thế nào một lãnh đạo phát động chiến tranh, làm suy yếu kinh tế, và cô lập đất nước vẫn duy trì được tỷ lệ ủng hộ 90%? Câu trả lời nằm ở sự kết hợp giữa tuyên truyền hiệu quả và sự kiểm soát thông tin nghiêm ngặt.
1/"Sự đồng thuận Donbas": Khi chiến tranh là chất keo dính kết
("Sự đồng thuận Donbas" - một sự đoàn kết giả tạo được xây dựng qua tuyên truyền và xung đột ở Donbas.)
Mỗi khi Putin phát động chiến tranh, tỷ lệ ủng hộ ông ta tăng vọt. Gruzia 2008, Crimea 2014, Ukraina 2022 - mô hình này quá quen thuộc. Điều này không ngẫu nhiên mà là kết quả của hiệu ứng "rally around the flag" (đoàn kết quanh lá cờ), được tăng cường bởi hệ thống tuyên truyền toàn diện.
Người Nga ủng hộ Putin vì nhiều lý do: một số tin rằng ông ta bảo vệ Nga trước "mối đe dọa phương Tây"; số khác theo lý do thực dụng: "đã bắt đầu thì phải thắng". Khi mỗi kênh truyền hình, mỗi tờ báo đều truyền tải cùng một thông điệp, người dân dần tin rằng đó là sự thật.
2/Bong bóng tuyên truyền và nỗi đau thầm lặng
Đằng sau những con số thống kê ấn tượng về sự ủng hộ là một thực tế đau lòng. Dân Nga đang sống trong một bong bóng thông tin - một thế giới nơi Ukraina là "kẻ xâm lược", phương Tây là "mối đe dọa hiện sinh", và Putin là "người cứu rỗi lịch sử".
Nhưng nỗi đau thực sự không thể che giấu mãi. Trong khi Kremlin khoe khoang về sự ủng hộ 90%, hơn 100.000 vụ án hình sự về tội đào ngũ đã được khởi tố tính đến cuối năm 2024 (The New York Times, 13/03/2025). Những người lính Nga - từ nông dân, công nhân nhà máy, đến giáo viên bị động viên - đang bỏ trốn thay vì chiến đấu trong một cuộc chiến họ không hiểu hoặc không tin tưởng.
Tại các thành phố lớn của Nga, lạm phát đã lên tới 9%, lãi suất vọt lên 23%, và cơ sở hạ tầng đang xuống cấp nhanh chóng - như vụ tàu dầu vỡ đôi ở Eo biển Kerch tháng 12/2024. Đằng sau hình ảnh hào nhoáng của Moscow và St. Petersburg là một đất nước đang héo mòn.
Những người mẹ Nga với con trai không bao giờ trở về, những gia đình mất đi người thân vì các lệnh trừng phạt khiến thuốc men khan hiếm, những thanh niên mơ ước một tương lai bị xóa sổ bởi sự cô lập kinh tế - đây là những nạn nhân thầm lặng của "vinh quang" Putin. Họ không có tiếng nói, không được phép than khóc công khai, và phải đóng vai những công dân hạnh phúc trong vở kịch toàn trị của Putin.
IV/PUTIN TRONG MẮT THẾ GIỚI: KẺ THÙ HAY ĐỐI TÁC?
Hình ảnh của Putin trên trường quốc tế phản ánh một thế giới ngày càng phân cực, nơi cách nhìn về một người phụ thuộc vào vị trí địa chính trị.
1/Phương Tây: Kẻ xâm lược nguy hiểm
Đối với phương Tây, Putin là mối đe dọa hiện hữu. Khảo sát của Pew Research cho thấy 65% người ở 35 quốc gia có cái nhìn tiêu cực về Nga. Tại châu Âu, con số này lên tới 75%.
Phản ứng của các nhà lãnh đạo châu Âu ngày càng cứng rắn. Tổng thống Pháp Macron đã có động thái chưa từng có tiền lệ: gợi ý đặt các nước đồng minh dưới ô bảo vệ hạt nhân của Pháp (Al Jazeera, 05/03/2025). Đây không phải là tuyên bố ngoại giao thông thường mà là lời cảnh báo rằng châu Âu không còn tin tưởng vào khả năng răn đe của NATO dưới ảnh hưởng của Mỹ. Kremlin đã phản ứng dữ dội, gọi đây là "tuyên bố chiến tranh", nhưng Macron không hề nao núng.
Thủ tướng Anh Keir Starmer kêu gọi "giữ áp lực" lên Putin (The Guardian, 14/03/2025), khẳng định rằng "không thể để kẻ xâm lược được thưởng", và cam kết tiếp tục viện trợ Ukraina bất chấp sự thay đổi trong chính sách của Mỹ. Claude Malhuret tại Thượng viện Pháp thậm chí gọi Putin là "kẻ độc tài được hậu thuẫn bởi kẻ phản bội" (ám chỉ Trump) và so sánh ông ta với Nero - vị hoàng đế Roma đã để thành phố cháy rụi.
2/Các nước trung lập: Biểu tượng chống phương Tây
Ở Malaysia, 60% dân chúng có quan điểm tích cực về Nga. Tương tự tại Bangladesh, Peru, Thái Lan, Tunisia với khoảng 50% người ủng hộ. Tại các quốc gia này, Putin được xem là biểu tượng chống lại "bá quyền phương Tây", người đứng lên bảo vệ chủ quyền quốc gia trước áp lực từ Mỹ và đồng minh.
Tuy nhiên, xu hướng này đang thay đổi. Tại Mỹ Latinh, niềm tin vào Putin giảm mạnh, với chỉ 12% người Chile tin tưởng ông ta - mức thấp kỷ lục.
3/Ukraina: Kẻ thù hiện sinh
Đối với Ukraina, Putin là hiện thân của cái ác. Các cuộc tấn công gần đây vào Kryvyi Rih (6 người chết), Kharkiv (5 người bị thương), và Odesa (phá hủy hạ tầng năng lượng) là những minh chứng mới nhất cho chiến lược "tử vì ngàn vết cắt" của Putin - một nỗ lực làm suy yếu Ukraina từ bên trong.
Zelensky đã vạch trần kịch bản của Putin: trong khi tuyên bố "hoan nghênh" đề xuất ngừng bắn 30 ngày, Putin vẫn tiếp tục gây áp lực quân sự và đưa ra những điều kiện không thể chấp nhận. Đây không phải là chiến lược hòa bình - đây là chiến lược kéo dài chiến tranh để đạt được mục tiêu ban đầu: kiểm soát toàn bộ Ukraina.
KẾT LUẬN: PUTIN VÀ DI SẢN CỦA BẠO LỰC
Vladimir Putin là hiện thân của một kiểu lãnh đạo mà thế giới hiện đại đang cố gắng vượt qua: nhà độc tài cá nhân hóa, người xem quyền lực như tài sản riêng và sẵn sàng làm mọi thứ để duy trì nó.
Với hơn 25 năm cầm quyền, ông ta đã biến Nga từ một quốc gia đang chập chững tiến tới dân chủ thành một nhà nước toàn trị, nơi không có tiếng nói đối lập, không có truyền thông tự do, và không có giấc mơ tương lai nào ngoài giấc mơ đế chế của Putin.
Cuộc xâm lược Ukraina không phải là sự kiện độc lập mà là một phần trong chiến lược lớn: phá vỡ trật tự thế giới, khôi phục "không gian Nga", và ngăn chặn sự lan rộng của các giá trị dân chủ. Mục tiêu cuối cùng của Putin không chỉ là Ukraina mà là việc viết lại luật chơi toàn cầu theo hướng có lợi cho các chế độ chuyên quyền.
Dân Nga, dù được cho là ủng hộ mạnh mẽ Putin, đang ngày càng mệt mỏi với chiến tranh và khó khăn kinh tế. Nhưng trong một không gian thông tin bị kiểm soát, họ thiếu khả năng tổ chức phản kháng hiệu quả.
Mối đe dọa vượt ra ngoài Ukraina
Putin không chỉ là mối đe dọa cho Ukraina mà còn cho toàn bộ hệ thống quốc tế. Moldova với vùng ly khai Transnistria, Gruzia với đảng Georgian Dream thân Nga, và các nước Baltic đều nằm trong tầm ngắm tiềm tàng. Mỗi thành công tại Ukraina sẽ khuyến khích ông ta tiến xa hơn, không chỉ về mặt địa lý mà còn về mặt táo bạo.
Liên minh với Bắc Triều Tiên - dù thất bại trong lần đầu tiên - đã mở ra một tiền lệ nguy hiểm: việc các chế độ toàn trị phối hợp quân sự vượt ra ngoài ranh giới truyền thống của họ. Điều gì ngăn cản Putin mở rộng mạng lưới đồng minh này sang Iran hoặc các nhóm cực đoan khác? Một liên minh chống phương Tây dưới sự chỉ đạo của Moscow đang dần hình thành, và đây là mối đe dọa không thể bỏ qua.
Lịch sử đã chứng minh rằng các đế chế xây dựng trên máu và nước mắt cuối cùng đều sụp đổ. Câu hỏi không phải là liệu đế chế Putin có sụp đổ hay không, mà là nó sẽ sụp đổ khi nào, và với cái giá nào. Và liệu thế giới có đủ can đảm để đứng lên trước khi quá muộn, hay họ sẽ chỉ nhìn cuộc xâm lược này tiếp nối cuộc xâm lược khác, cho đến khi tất cả chúng ta đều sống trong một thế giới nơi sức mạnh, không phải luật lệ, quyết định số phận của các quốc gia.
"Quyền lực làm hư hỏng, quyền lực tuyệt đối làm hư hỏng tuyệt đối." - Lord Acton
Putin là minh chứng sống động cho câu nói này. Và thế giới đang phải trả giá.
======================
Chú thích:
"172.000 lính Nga thiệt mạng, 611.000 bị thương"
Lấy từ một báo cáo của Brookings Institution, một tổ chức nghiên cứu chính sách có uy tín tại Mỹ, được công bố trong một bài phân tích về chiến tranh Nga-Ukraine. Báo cáo này được tham khảo khi cập nhật bài viết về Putin (vào ngày 15/03/2025). Cụ thể, Brookings đã tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn, bao gồm tình báo phương Tây, thông tin từ Ukraine, và các phân tích độc lập, để ước tính thương vong của Nga tính đến đầu năm 2025.
Còn tất nhiên, ngoài "thằng" Brookings Institution còn rất lắm thông tin khác. Mỗi nguồn đưa ra những con số khách biệt, chênh lệch đến mức đáng kinh ngạc.
Ví dụ những người "bênh" Ukraina thì bảo: "ĐCM bọn Nga lợn chết cả trẹo thằng, bị thương đôi trẹo nữa".
Còn những bạn phò Putin thì lại hét lớn "Job tvaiu mat - ĐCM mày, Nga đéo chết thằng nào cả, chỉ có bọn U cà mới chết cả trẹo"...
Đại loại thế, đéo biết đằng nào mà lần nên người tổng hợp đành phải chọn một nguồn "tương đối có tí uy tín"...
Hơn 25 năm cầm quyền. Một phần tư thế kỷ. Đủ thời gian để một đứa trẻ sinh ra, lớn lên và trở thành người trưởng thành. Và trong suốt quãng đời đó, chúng chỉ biết đến một cái tên duy nhất lãnh đạo nước Nga: Vladimir Putin.
Tại sao người đàn ông này bám chặt vào quyền lực đến vậy?
1/Nỗi ám ảnh của một điệp viên KGB
Khi Liên Xô sụp đổ năm 1991, Putin - lúc đó là một sĩ quan KGB - chứng kiến đế chế mà ông ta tuyên thệ bảo vệ tan thành tro bụi. Với Putin, đó không chỉ là thảm họa địa chính trị mà còn là nỗi nhục cá nhân không thể rửa sạch. Ngày nay, quyền lực đối với ông không đơn thuần là mục tiêu - nó là phương tiện để trả thù lịch sử.
Năm 2020, Putin đã làm điều mà nhiều người tiên đoán: sửa hiến pháp để có thể tại vị đến năm 2036. Động thái này không hề gây ngạc nhiên. Với một người đàn ông đã xây dựng cả hệ thống chính trị quanh mình, rời bỏ quyền lực đồng nghĩa với tự sát. Khi bạn đã tạo ra quá nhiều kẻ thù, quá nhiều nạn nhân, việc duy nhất an toàn là tiếp tục nắm quyền - hoặc chết.
2/Pháo đài quyền lực: Một quốc gia bị cầm tù
Putin không đơn thuần cai trị Nga - ông ta đã biến nó thành một pháo đài phục vụ quyền lực của mình. Truyền thông bị bóp nghẹt. Đối lập bị tiêu diệt. Alexei Navalny, nhà phê bình mạnh mẽ nhất của Putin, bị đầu độc năm 2020 và qua đời trong tù năm 2024 - một thông điệp đẫm máu cho bất kỳ ai dám thách thức ngai vàng.
Khi hàng nghìn người Nga xuống đường phản đối chiến tranh Ukraina - từ những người mẹ mất con trai trên chiến trường đến những sinh viên chỉ mới nếm trải chút tự do - tất cả đều bị bắt giữ không thương tiếc. Nhiều người trong số họ biến mất vào hệ thống nhà tù của Putin, nơi chỉ còn lại im lặng. Đây không phải là quốc gia - đây là nhà tù khổng lồ với 144 triệu con tin.
3/Giấc mơ đế chế: Ám ảnh của một người đàn ông bị ám ảnh
"Third Rome" - Đế chế La Mã thứ ba. Đây không phải là khái niệm lịch sử trừu tượng với Putin. Đó là tham vọng sống động, là giấc mơ về một nước Nga như một siêu cường, một đế chế toàn cầu dưới sự lãnh đạo của ông ta. Từ Peter Đại Đế đến Sa hoàng Nicholas II, Putin xem mình là người thừa kế sứ mệnh tái lập vinh quang của đế chế Nga.
Mới đây, tháng 3/2025, Putin đã hoàn tất việc cấp hộ chiếu Nga cho 3,5 triệu người Ukraina ở các vùng chiếm đóng. Đây không đơn thuần là thủ tục hành chính - đó là nỗ lực xóa bỏ bản sắc Ukraina, biến người dân thành "người Nga," mở rộng đế chế không chỉ bằng lãnh thổ mà còn bằng cách xóa sổ các dân tộc khác. Kyiv gọi đây là "diệt chủng văn hóa". Moscow gọi đây là "tái thống nhất lịch sử".
II/CUỘC XÂM LƯỢC UKRAINA: PHẦN NỔI CỦA TẢNG BĂNG CHÌM
Khi xe tăng Nga vượt biên giới Ukraina vào tháng 2/2022, nhiều người choáng váng. Nhưng với những ai theo dõi kỹ Putin, đó chỉ là bước đi tất yếu của một chiến lược lớn hơn nhiều.
1/Không chỉ là miếng đất, mà là cả trật tự thế giới
Ukraina không phải là mục tiêu cuối cùng của Putin - đó chỉ là một nước cờ trong ván cờ lớn hơn: phá vỡ trật tự thế giới dựa trên luật lệ do phương Tây thiết lập. Putin không muốn chơi theo luật của "trò chơi" hiện tại; ông ta muốn viết lại toàn bộ luật chơi.
"Thế giới đa cực" mà Putin khao khát không phải là thế giới công bằng với nhiều tiếng nói. Đó là thế giới nơi các cường quốc như Nga, Mỹ, Trung Quốc tự do chia chác phần còn lại của hành tinh, bất chấp quyền tự quyết của các quốc gia nhỏ hơn.
Ukraina, với vị trí địa chiến lược và tài nguyên phong phú - đặc biệt là trữ lượng lithium ở Donbas trị giá hàng nghìn tỷ USD theo SecDev - là miếng mồi béo bở Putin không thể bỏ qua. Không phải ngẫu nhiên mà Nga kiểm soát chính xác những vùng lãnh thổ có trữ lượng khoáng sản quý hiếm này. Đối với Putin, cuộc xâm lược không chỉ là về lãnh thổ hay ảnh hưởng - đó còn là về việc chiếm đoạt những tài nguyên có thể nuôi sống đế chế của ông ta trong nhiều thập kỷ tới.
2/Nỗi sợ hãi của một kẻ độc tài: Ukraina tự do
Putin không chỉ sợ NATO mở rộng - ông ta sợ một Ukraina tự do, dân chủ và thịnh vượng. Một Ukraina thành công sẽ là tấm gương phản chiếu thất bại của chế độ Putin, là bằng chứng sống rằng các quốc gia hậu Xô Viết có thể phát triển mà không cần chế độ chuyên quyền.
Đây chính là lý do thực sự cho cuộc xâm lược - một Ukraina thành công là mối đe dọa hiện sinh đối với quyền lực của Putin. NATO chỉ là cái cớ, bởi thực tế Ukraina không có triển vọng gia nhập NATO vào năm 2022, và liên minh này đã né tránh vấn đề suốt 14 năm trước đó.
3/Sau Ukraina là ai? Bản đồ xâm lược của Putin
Các diễn biến gần đây cho thấy Putin không có ý định dừng lại. Tháng 3/2025, Nga đã tái chiếm làng Lebedevka ở Kursk và chiếm Novenke ở Sumy, Ukraina. Đặc nhiệm Nga tấn công thị trấn Sudzha qua đường ống dẫn khí, nhằm đẩy lùi Ukraina khỏi Kursk.
Nga hiện kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraina dù phải trả giá đắt: 172.000 lính Nga thiệt mạng, 611.000 bị thương. Khi nguồn nhân lực bắt đầu cạn kiệt, Putin đã làm điều không tưởng: triển khai 10.000 lính Bắc Triều Tiên tới mặt trận Kursk vào đầu năm 2025 (ACLED, 30/01/2025).
Đây là sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế, biến cuộc chiến thành một mối đe dọa toàn cầu với liên minh giữa hai chế độ độc tài nắm giữ vũ khí hạt nhân. Sau khi chịu tổn thất nặng nề, lực lượng này đã bị rút đi vào tháng 2, nhưng thông điệp đã rõ ràng: Putin sẵn sàng liên minh với bất kỳ ai, bất chấp hậu quả.
4/Chiến lược "tử vì ngàn vết cắt": Khi dân thường trở thành mục tiêu
Putin đang áp dụng chiến lược "tử vì ngàn vết cắt" - làm suy yếu Ukraina từ bên trong bằng cách tấn công liên tục vào cơ sở hạ tầng dân sự. Chỉ trong tuần đầu tháng 3/2025, Nga đã tấn công Kryvyi Rih (6 người chết), Kharkiv (5 người bị thương), và Odesa (phá hủy cơ sở hạ tầng năng lượng Naftogaz).
Mục tiêu không phải là thắng lợi quân sự nhanh chóng mà là làm kiệt quệ ý chí chiến đấu của Ukraina, buộc họ phải đàm phán trong tình thế bất lợi. Mỗi tuần không có lưới điện, mỗi ngày không có nước sạch, mỗi đêm trong hầm trú ẩn - tất cả đều là một phần trong chiến lược xói mòn của Putin.
Đồng thời, ông ta tiếp tục "đi dây" trên trường ngoại giao. Trong khi "hoan nghênh" đề xuất ngừng bắn 30 ngày của Mỹ và Ukraina, Putin lại đặt ra các điều kiện không thể chấp nhận: Ukraina phải từ bỏ NATO, nhượng bộ 20% lãnh thổ, và chấp nhận vị thế trung lập - điều kiện sẽ biến họ thành con mồi dễ dàng trong tương lai. Đây không phải là điều kiện hòa bình mà là yêu cầu đầu hàng được ngụy trang. Konstantin Sonin (UChicago News, 02/01/2025) đã chỉ ra rằng Putin không thực sự muốn đàm phán, ông ta chỉ muốn kiểm soát hoàn toàn Ukraina.
III/DÂN NGA: TIN TƯỞNG HAY BỊ ĐÁNH LỪA?
Làm thế nào một lãnh đạo phát động chiến tranh, làm suy yếu kinh tế, và cô lập đất nước vẫn duy trì được tỷ lệ ủng hộ 90%? Câu trả lời nằm ở sự kết hợp giữa tuyên truyền hiệu quả và sự kiểm soát thông tin nghiêm ngặt.
1/"Sự đồng thuận Donbas": Khi chiến tranh là chất keo dính kết
("Sự đồng thuận Donbas" - một sự đoàn kết giả tạo được xây dựng qua tuyên truyền và xung đột ở Donbas.)
Mỗi khi Putin phát động chiến tranh, tỷ lệ ủng hộ ông ta tăng vọt. Gruzia 2008, Crimea 2014, Ukraina 2022 - mô hình này quá quen thuộc. Điều này không ngẫu nhiên mà là kết quả của hiệu ứng "rally around the flag" (đoàn kết quanh lá cờ), được tăng cường bởi hệ thống tuyên truyền toàn diện.
Người Nga ủng hộ Putin vì nhiều lý do: một số tin rằng ông ta bảo vệ Nga trước "mối đe dọa phương Tây"; số khác theo lý do thực dụng: "đã bắt đầu thì phải thắng". Khi mỗi kênh truyền hình, mỗi tờ báo đều truyền tải cùng một thông điệp, người dân dần tin rằng đó là sự thật.
2/Bong bóng tuyên truyền và nỗi đau thầm lặng
Đằng sau những con số thống kê ấn tượng về sự ủng hộ là một thực tế đau lòng. Dân Nga đang sống trong một bong bóng thông tin - một thế giới nơi Ukraina là "kẻ xâm lược", phương Tây là "mối đe dọa hiện sinh", và Putin là "người cứu rỗi lịch sử".
Nhưng nỗi đau thực sự không thể che giấu mãi. Trong khi Kremlin khoe khoang về sự ủng hộ 90%, hơn 100.000 vụ án hình sự về tội đào ngũ đã được khởi tố tính đến cuối năm 2024 (The New York Times, 13/03/2025). Những người lính Nga - từ nông dân, công nhân nhà máy, đến giáo viên bị động viên - đang bỏ trốn thay vì chiến đấu trong một cuộc chiến họ không hiểu hoặc không tin tưởng.
Tại các thành phố lớn của Nga, lạm phát đã lên tới 9%, lãi suất vọt lên 23%, và cơ sở hạ tầng đang xuống cấp nhanh chóng - như vụ tàu dầu vỡ đôi ở Eo biển Kerch tháng 12/2024. Đằng sau hình ảnh hào nhoáng của Moscow và St. Petersburg là một đất nước đang héo mòn.
Những người mẹ Nga với con trai không bao giờ trở về, những gia đình mất đi người thân vì các lệnh trừng phạt khiến thuốc men khan hiếm, những thanh niên mơ ước một tương lai bị xóa sổ bởi sự cô lập kinh tế - đây là những nạn nhân thầm lặng của "vinh quang" Putin. Họ không có tiếng nói, không được phép than khóc công khai, và phải đóng vai những công dân hạnh phúc trong vở kịch toàn trị của Putin.
IV/PUTIN TRONG MẮT THẾ GIỚI: KẺ THÙ HAY ĐỐI TÁC?
Hình ảnh của Putin trên trường quốc tế phản ánh một thế giới ngày càng phân cực, nơi cách nhìn về một người phụ thuộc vào vị trí địa chính trị.
1/Phương Tây: Kẻ xâm lược nguy hiểm
Đối với phương Tây, Putin là mối đe dọa hiện hữu. Khảo sát của Pew Research cho thấy 65% người ở 35 quốc gia có cái nhìn tiêu cực về Nga. Tại châu Âu, con số này lên tới 75%.
Phản ứng của các nhà lãnh đạo châu Âu ngày càng cứng rắn. Tổng thống Pháp Macron đã có động thái chưa từng có tiền lệ: gợi ý đặt các nước đồng minh dưới ô bảo vệ hạt nhân của Pháp (Al Jazeera, 05/03/2025). Đây không phải là tuyên bố ngoại giao thông thường mà là lời cảnh báo rằng châu Âu không còn tin tưởng vào khả năng răn đe của NATO dưới ảnh hưởng của Mỹ. Kremlin đã phản ứng dữ dội, gọi đây là "tuyên bố chiến tranh", nhưng Macron không hề nao núng.
Thủ tướng Anh Keir Starmer kêu gọi "giữ áp lực" lên Putin (The Guardian, 14/03/2025), khẳng định rằng "không thể để kẻ xâm lược được thưởng", và cam kết tiếp tục viện trợ Ukraina bất chấp sự thay đổi trong chính sách của Mỹ. Claude Malhuret tại Thượng viện Pháp thậm chí gọi Putin là "kẻ độc tài được hậu thuẫn bởi kẻ phản bội" (ám chỉ Trump) và so sánh ông ta với Nero - vị hoàng đế Roma đã để thành phố cháy rụi.
2/Các nước trung lập: Biểu tượng chống phương Tây
Ở Malaysia, 60% dân chúng có quan điểm tích cực về Nga. Tương tự tại Bangladesh, Peru, Thái Lan, Tunisia với khoảng 50% người ủng hộ. Tại các quốc gia này, Putin được xem là biểu tượng chống lại "bá quyền phương Tây", người đứng lên bảo vệ chủ quyền quốc gia trước áp lực từ Mỹ và đồng minh.
Tuy nhiên, xu hướng này đang thay đổi. Tại Mỹ Latinh, niềm tin vào Putin giảm mạnh, với chỉ 12% người Chile tin tưởng ông ta - mức thấp kỷ lục.
3/Ukraina: Kẻ thù hiện sinh
Đối với Ukraina, Putin là hiện thân của cái ác. Các cuộc tấn công gần đây vào Kryvyi Rih (6 người chết), Kharkiv (5 người bị thương), và Odesa (phá hủy hạ tầng năng lượng) là những minh chứng mới nhất cho chiến lược "tử vì ngàn vết cắt" của Putin - một nỗ lực làm suy yếu Ukraina từ bên trong.
Zelensky đã vạch trần kịch bản của Putin: trong khi tuyên bố "hoan nghênh" đề xuất ngừng bắn 30 ngày, Putin vẫn tiếp tục gây áp lực quân sự và đưa ra những điều kiện không thể chấp nhận. Đây không phải là chiến lược hòa bình - đây là chiến lược kéo dài chiến tranh để đạt được mục tiêu ban đầu: kiểm soát toàn bộ Ukraina.
KẾT LUẬN: PUTIN VÀ DI SẢN CỦA BẠO LỰC
Vladimir Putin là hiện thân của một kiểu lãnh đạo mà thế giới hiện đại đang cố gắng vượt qua: nhà độc tài cá nhân hóa, người xem quyền lực như tài sản riêng và sẵn sàng làm mọi thứ để duy trì nó.
Với hơn 25 năm cầm quyền, ông ta đã biến Nga từ một quốc gia đang chập chững tiến tới dân chủ thành một nhà nước toàn trị, nơi không có tiếng nói đối lập, không có truyền thông tự do, và không có giấc mơ tương lai nào ngoài giấc mơ đế chế của Putin.
Cuộc xâm lược Ukraina không phải là sự kiện độc lập mà là một phần trong chiến lược lớn: phá vỡ trật tự thế giới, khôi phục "không gian Nga", và ngăn chặn sự lan rộng của các giá trị dân chủ. Mục tiêu cuối cùng của Putin không chỉ là Ukraina mà là việc viết lại luật chơi toàn cầu theo hướng có lợi cho các chế độ chuyên quyền.
Dân Nga, dù được cho là ủng hộ mạnh mẽ Putin, đang ngày càng mệt mỏi với chiến tranh và khó khăn kinh tế. Nhưng trong một không gian thông tin bị kiểm soát, họ thiếu khả năng tổ chức phản kháng hiệu quả.
Mối đe dọa vượt ra ngoài Ukraina
Putin không chỉ là mối đe dọa cho Ukraina mà còn cho toàn bộ hệ thống quốc tế. Moldova với vùng ly khai Transnistria, Gruzia với đảng Georgian Dream thân Nga, và các nước Baltic đều nằm trong tầm ngắm tiềm tàng. Mỗi thành công tại Ukraina sẽ khuyến khích ông ta tiến xa hơn, không chỉ về mặt địa lý mà còn về mặt táo bạo.
Liên minh với Bắc Triều Tiên - dù thất bại trong lần đầu tiên - đã mở ra một tiền lệ nguy hiểm: việc các chế độ toàn trị phối hợp quân sự vượt ra ngoài ranh giới truyền thống của họ. Điều gì ngăn cản Putin mở rộng mạng lưới đồng minh này sang Iran hoặc các nhóm cực đoan khác? Một liên minh chống phương Tây dưới sự chỉ đạo của Moscow đang dần hình thành, và đây là mối đe dọa không thể bỏ qua.
Lịch sử đã chứng minh rằng các đế chế xây dựng trên máu và nước mắt cuối cùng đều sụp đổ. Câu hỏi không phải là liệu đế chế Putin có sụp đổ hay không, mà là nó sẽ sụp đổ khi nào, và với cái giá nào. Và liệu thế giới có đủ can đảm để đứng lên trước khi quá muộn, hay họ sẽ chỉ nhìn cuộc xâm lược này tiếp nối cuộc xâm lược khác, cho đến khi tất cả chúng ta đều sống trong một thế giới nơi sức mạnh, không phải luật lệ, quyết định số phận của các quốc gia.
"Quyền lực làm hư hỏng, quyền lực tuyệt đối làm hư hỏng tuyệt đối." - Lord Acton
Putin là minh chứng sống động cho câu nói này. Và thế giới đang phải trả giá.
======================
Chú thích:
"172.000 lính Nga thiệt mạng, 611.000 bị thương"
Lấy từ một báo cáo của Brookings Institution, một tổ chức nghiên cứu chính sách có uy tín tại Mỹ, được công bố trong một bài phân tích về chiến tranh Nga-Ukraine. Báo cáo này được tham khảo khi cập nhật bài viết về Putin (vào ngày 15/03/2025). Cụ thể, Brookings đã tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn, bao gồm tình báo phương Tây, thông tin từ Ukraine, và các phân tích độc lập, để ước tính thương vong của Nga tính đến đầu năm 2025.
Còn tất nhiên, ngoài "thằng" Brookings Institution còn rất lắm thông tin khác. Mỗi nguồn đưa ra những con số khách biệt, chênh lệch đến mức đáng kinh ngạc.
Ví dụ những người "bênh" Ukraina thì bảo: "ĐCM bọn Nga lợn chết cả trẹo thằng, bị thương đôi trẹo nữa".
Còn những bạn phò Putin thì lại hét lớn "Job tvaiu mat - ĐCM mày, Nga đéo chết thằng nào cả, chỉ có bọn U cà mới chết cả trẹo"...
Đại loại thế, đéo biết đằng nào mà lần nên người tổng hợp đành phải chọn một nguồn "tương đối có tí uy tín"...
