Quốc gia nào có Kiến trúc số 1 thế giới...

-Lịch sử kiến trúc thế giới đã trải qua hàng nghìn năm với rất nhiều phong cách, trường phái khác nhau. Có những loại hình kiến trúc đã trở thành chuẩn mực, vẻ đẹp bất diệt đi cùng năm tháng. Câu hỏi đặt ra: quốc gia nào có kiến trúc đẹp nhất thế giới.
-Nhiều người sẽ ngay lập tức nghĩ đến Pháp, vì phong cách kiến trúc Pháp thì rất đẹp và vô cùng nổi tiếng , sức ảnh hưởng rất rộng trên thế giới. Có 2 lý do khiến các phong cách kiến trúc đến từ Pháp phổ biến như vậy. Đầu tiên là ngành kiến trúc ở Pháp rất phát triển, các KTS đến từ Pháp cũng rất giỏi. Thứ 2 là đi cùng phong trào khai phá thuộc địa của các nước đế quốc châu Âu suốt nhiều thế kỷ. Pháp cũng có rất nhiều thuộc địa trải khắp thế giới. Người Pháp đem văn hóa của mình trong đó có cả kiến trúc sang các nước thuộc địa và phổ biến loại hình này rộng rãi, trong đó có VN. Với gần 100 năm là thuộc địa của Pháp, người VN đã hiểu thế nào là kiến trúc, đã biết thế nào là cái đẹp, là nghệ thuật xây dựng không gian sống. Có rất nhiều công trình Pháp xây dựng tại VN và thậm chí sức ảnh hưởng của kiến trúc Pháp vẫn còn đến tận ngày nay...
-Tuy nhiên, nền móng của kiến trúc châu Âu lại đến từ 1 quốc gia khác, và với quan điểm của tao, Pháp chỉ đứng thứ 2 về kiến trúc. Còn vị trí số 1 không ai khác ngoài Italia... Vậy kiến trúc Ý có những gì và tại sao kiến trúc Ý lại là số 1, là thước đo chuẩn mực của kiến trúc châu Âu & thế giới?

-Tiền thân của nước Ý hiện tại chính là đế chế La Mã hùng mạnh trong quá khứ. Thừa hưỏng nền tảng tri thức trong nhiều lĩnh vực từ người Hy Lạp cổ đại. Người La Mã đã phát huy những tinh hoa tri thức đó đạt tới đỉnh cao, trong đó có cả kiến trúc. Có 1 thống kê (ko biết chính xác hay ko) cho rằng 60% các công trình kiến trúc quan trọng bậc nhất của nhân loại được xây dựng tại nước Ý. Tính đến năm 2023, Ý là quốc gia có nhiều di sản UNESCO nhất thế giới với 59 di sản, trong đó có rất nhiều tuyệt tác kiến trúc. Quốc gia có nhiều di sản UNESCO thứ 2 trên thế giới là Trung Quốc (57 di sản). Mặc dù, lịch sử phát triển của Trung Quốc còn lâu đời hơn La Mã và diện tích TQ thì lớn gấp 32 lần Ý. Điều đó cho thấy tầm ảnh hưởng vô cùng lớn của đế chế La Mã tới lịch sử phát triển của nhân loại.



Đế chế La Mã



Đế quốc Đông La Mã

-Để nói về kiến trúc Ý thì đơn thuần kiến trúc là chưa đủ mà phải xét tổng thể yếu tố mỹ thuật. Nhiều người chỉ hiểu mỹ thuật đơn giản là vẽ vời, nhưng mỹ thuật có nghĩa rộng hơn nhiều. Mỹ = thẩm mỹ, thuật = nghệ thuật, mỹ thuật là nghệ thuật thẩm mỹ, nó bao gồm cả kiến trúc, hội họa, điêu khắc, tạo hình... Các công trình kiến trúc Ý là sự kết hợp của các KTS, các danh họa, các nghệ nhân điêu khắc. Đỉnh cao rực rỡ nhất chính là thời kỳ Phục Hưng với rất nhiều công trình tuyệt tác.

I-Các phong cách kiến trúc
-Với khoảng 1500 tồn tại, đế chế La Mã sau đó là đế quốc Đông La Mã (hay còn gọi là Đế quốc Byzantine) đã phát triển rực rỡ, đạt đến đỉnh cao ở nhiều lĩnh vực và để lại vô số tinh hoa cho nhân loại. Riêng về kiến trúc, mảnh đất này cũng là nơi ra đời của rất nhiều phong cách kiến trúc nổi tiếng, hoặc là tiền thân của các phong cách kiến trúc khác ra đời.
-Hãy điểm qua những phong cách kiến trúc nổi tiếng nhất có nguồn gốc từ Ý.

1.Kiến trúc La Mã cổ đại
-Được hấp thụ tinh hoa từ kiến trúc Hy Lạp cổ đại trước đó. Người La Mã đã phát triển quy mô các công trình nên 1 tầm cao mới, to dẹp hơn, hoành tráng hơn. Đặc điểm dễ nhận thấy của kiến trúc thời kỳ này chính là kết cầu vòm được sử dụng và đc xây dựng chủ yếu từ đá, loại vật liệu tự nhiên đẹp và rất bền bỉ. Các công trình công cộng quy mô lớn, hệ thống hạ tầng trải rộng đều có dấu ấn của kết cấu vòm. Công trình biểu tượng của thời kỳ này chính là đấu trường La Mã huyền thoại tại Roma., được xây dựng vào thế kỉ thứ nhất Sau công nguyên.
-Ngày nay, hình ảnh kết cấu vòm La Mã vẫn đc tái hiện, nếu nhìn vào đồng tiền chung châu Âu Euro, một mặt của các tờ tiền đều đc in hình những công trình kiến trúc có kết cấu vòm La Mã (đồng 5 euro và đồng 10 euro)







2.Kiến trúc Byzantine
Phong cách kiến trúc này xuất phát từ Constantinopolis, thủ đô của đế quốc Đông La Mã (hay còn gọi là đế quốc Byzantine (330-1453), tiêu biểu bởi các mái vòm hình tròn và các mái vòm có khoảng vượt lớn. Thành phố Constantinopolis ngày nay chính là Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ).
-Kiến trúc Byzantine sớm được xây dựng như một sự tiếp nối của kiến trúc La Mã cổ đại. Chuyến dịch về phong cách, tiến bộ công nghệ, và thay đổi chính trị và lãnh thổ có nghĩa là một phong cách khác biệt dần dần xuất hiện và thấm nhuần ảnh hưởng nhất định từ vùng Cận Đông và kế hoạch sử dụng cách bố trí Hy Lạp trong kiến trúc nhà thờ. Các tòa được tăng độ phức tạp hình học, gạch và thạch cao đã được sử dụng ngoài việc đá trong trang trí của các cấu trúc quan trọng công cộng, các trật tự cổ điển đã được sử dụng tự do hơn, ghép thay thế trang trí chạm khắc, mái vòm phức tạp dựa trên cầu tàu lớn, và cửa sổ ánh sáng lọc qua tấm mỏng thạch cao tuyết hoa nhẹ nhàng để chiếu sáng nội thất.
-Các công trình tiêu biểu thời kỳ này có thể kể đến Thánh đường Palatina (Parlemo-Ý) , Vương cung thánh đường San Vitale (Ravenna-Ý), Vương cung thánh đường Chính thống giáo Đông phương Hagia Sophia (Istanbul-Thổ Nhĩ Kỳ).



Thánh đường Palatina (Parlemo-Ý)



Vương cung thánh đường San Vitale (Ravenna-Ý)


Vương cung thánh đường Chính thống giáo Đông phương Hagia Sophia (Istanbul-Thổ Nhĩ Kỳ)

3.Kiến trúc Romanesque
-Gọi đơn giản là kiến trúc Roman, phong cách này tiếp nối sau phong cách Kiến trúc Byzantine. Xuất hiện sớm nhất vào thế kỷ thứ 6 và đạt cực thịnh vào thế kỷ 11. Phong cách này là sự kết hợp của các phong cách kiến trúc La Mã cổ đại, Byzantine cùng với các truyền thống địa phương. Kiến trúc Roman trải dài trên một bình diện rộng, phát triển chủ yếu ở các nước Tây Âu và Trung Âu, gồm Pháp, Anh, Ý, Bỉ, Hà Lan, Tây Ban Nha...
-Đặc điểm của phong cách Roman
+Loại hình kiến trúc không quá đa dạng, phần lớn là kiến trúc tôn giáo như nhà thờ, tu viện và các nhà ở và công trình kiến trúc có tính phòng thủ của giai cấp phong kiến.
+Kiến trúc này không có quy mô lớn và cầu kỳ như kiến trúc La Mã cổ đại. Phần nhiều công trình có mặt ngoài thô ráp, ít yếu tố trang trí, kiến trúc nặng nề, sử dụng cửa đi và cửa sổ kích thước nhỏ.
+Về kết cấu, sử dụng nhiều cuốn cửa trụ, vòm nôi và vòm bán cầu, các loại mái vòm được làm bằng đá và kĩ thuật còn hạn chế nên mặt bằng kiến trúc các bộ phận thường chỉ là vuông, tròn hoặc hình chữ thập La tinh.
+Phía Tây nhà thờ Roman thường nổi bật lên hai hay nhiều tháp cao, những tháp này có hình trụ tròn hoặc có dáng hình học, trong khi đó ở phía Đông thân nhà thờ được cắt bằng một cánh ngang.
+Bàn thờ được đặt ở phía Đông của nhà thờ để hướng về phía Jerusalem và tầng hầm mộ đặt dưới thành phần này của kiến trúc.

-Các công trình tiêu biểu của phong cách Roman được trải khắp châu Âu, có thể kể đến như: Tu viện Basilica di San Giovanni (Laterano- Roma), Nhà thờ Saint pierre, Angoulême (Pháp) , Tu viện Lessay Abbey, Normandy (Pháp), Tu viện Maria Laach (Đức). Tại VN cũng có 1 công trình rất nổi tiếng đc xây dựng theo phong cách kiến trúc Roman, đó là nhà thờ Đức bà Sài Gòn.




Tu viện Basilica di San Giovanni (Laterano- Roma)



Nhà thờ Saint pierre, Angoulême (Pháp)



Tu viện Lessay Abbey, Normandy (Pháp)



Tu viện Maria Laach (Đức)

Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn

4.Kiến trúc Gothic
-Phong cách kiến trúc này thì không phải của người Ý mà xuất hiện đầu tiên tại vùng Ile-de của Pháp. Tuy nhiên, phong cách này chịu ảnh hưởng lớn từ phong cách Roman trước đó. Người Pháp có 1 thay đổi nhỏ là thay thế kết cấu vòm cong thành vòm nhọn khiến cho Kiến trúc Gothic có cửa sổ nhiều hơn và kích thước cửa sổ cũng lớn hơn kiến trúc Roman. Phong cách này phát triển từ nửa sau thời Trung cổ ở Tây Âu và thịnh hành cho đến tận cuối thế kỷ 16. Kiến trúc Gothic được thể hiện rõ rệt nhất và đẹp nhất trong các nhà thờ lớn, trong các thánh đường và một số các công trình dân dụng. Nhiều mẫu kiến trúc nhà thờ còn lại đến ngày nay mà trong số chúng, ngay những công trình nhỏ nhất cũng mang vẻ đẹp đặc trưng phần vì không có hai công trình kiến trúc Gothic nào lại giống hệt nhau. Rất nhiều những công trình lớn là những kiệt tác kiến trúc vô giá được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới.



Sự khác biệt giữa phong cách Roman và Gothic ở kết cấu vòm

-Các công trình tiêu biểu của kiến trúc Gothic có thể kể đến: Nhà thờ đức bà Paris (Pháp) hơi đáng tiếc khi công trình 850 năm tuổi này gặp hỏa hoạn năm 2019 và bị thiêu rụi, Nhà thờ Cologne (Đức), Tu viện Westminster (London - Vương quốc Anh), Nhà thờ Milan (Ý). Công trình mang phong cách Gothic tiêu biểu nhất tại VN là nhà thờ lớn HN, đc người Pháp xây dựng cuối thế kỷ 19.





Nhà thờ đức bà Paris



Nhà thờ Cologne (Đức)



Tu viện Westminster (London - Vương quốc Anh)



Nhà thờ Milan (Ý)



Nhà thờ lớn Hà Nội

5.Kiến trúc Phục Hưng
-Thời kỳ đỉnh cao nhất của kiến trúc, mỹ thuật, hội họa, điêu khắc, thơ ca... Giai đoạn phục hưng kéo dài từ thế kỳ 14 đến thế kỷ 17. Được phát triển đầu tiên tại thành phố Florence xinh đẹp sau đó nhanh chóng lan rộng khắp nước Ý và châu Âu. Kiến trúc Phục Hưng thể hiện một sự hồi sinh và phát triển của một số yếu tố của tư tưởng Hy Lạp và La Mã cổ đại và văn hóa vật chất có ý thức. Phong cách, kiến trúc thời kỳ Phục hưng tiếp nối kiến trúc Gothic và được kế tục bởi kiến trúc Baroque.

-Kiến trúc thời Phục Hưng mang đậm nét tôn giáo, đặc biệt là đạo Thiên chúa. Những hiểu biết về giá trị con người, tôn vinh vai trò và vị trí của con người được khám phá và phát triển mạnh trong thời gian này. Con người được coi như bản sao của hình ảnh của thánh thần. Bắt đầu với sự khám phá về luật phối cảnh thẳng của Filippo Brunelleschi, Leone Battista Alberti. Sau đó là sự nở rộ của những tài năng khác như Leonardo da Vinci, Raphael và đặc biệt là Michelangelo. Phong cách Phục Hưng nhấn mạnh vào tính đối xứng, tỷ lệ, hình học và tính hợp lệ của các bộ phận được thể hiện trong kiến trúc của thời cổ đại và đặc biệt là kiến trúc La Mã cổ đại, trong đó có nhiều ví dụ như: Cách sắp xếp có trật tự của cột, trụ và các rầm đỡ, cũng như việc sử dụng các mái vòm hình bán nguyệt, mái vòm hình bán cầu, hốc và các gian nhỏ thay thế các hệ thống có tỉ lệ phức tạp và các biến dạng bất thường của các tòa nhà thời Trung cổ.

-Đặc điểm khác biệt dễ nhận thấy nhất của kiến trúc Phục Hưng chính là mái vòm. So với mái vòm theo phong cách La Mã hay Roman với đặc điểm vòm nửa hình cầu, thì mái vòm Phục Hưng đc vuốt cao hơn hình quả lê, bên cạnh đó, các họa tiết, phù điêu trang trí cũng cầu kỳ, bắt mắt hơn. Mái vòm của thánh đường St. Peter' (Vatican) là 1 công trình tiêu biểu. Công trình công giáo tuyệt đẹp này có bàn tay của rất nhiều nghệ nhân nổi tiếng thời bấy giờ như Bramante, Raphael và Michelangelo.





Mái vòm Nhà thờ St.Peter

-Các công trình Phục Hưng tiêu biểu như: Nhà thờ St.Peter (Basilica di San Pietro) tại Vatican, đây là nơi ở của các đời giáo hoàng suốt 400 năm. Quảng trường Piazza del Campidoglio (Roma-Ý), Thánh đường Santa Maria del Fiore (Florence-Ý), Lâu đài Chambord (Phục hưng phong cách Pháp).



Thánh đường Santa Maria del Fiore (Florence-Ý)



Quảng trường Piazza del Campidoglio (Roma-Ý)



Lâu đài Chambord (Phục hưng phong cách Pháp)


6.Kiến trúc Baroque
-Ở VN thường phát âm là kiến trúc Ba-rốc. Phong cách kiến trúc này xuất hiện vào đầu thế kỷ 17 ở Ý rồi sau đó lan rộng ra khắp châu Âu. Kiến trúc Baroque tận dụng những ngôn ngữ của kiến trúc Phục Hưng theo một cách thức mới mang tính chất hùng biện và phong cách sân khấu, thường dùng để phô trương sức mạnh của Nhà thờ Công giáo La Mã. Nó được đặc trưng bởi những khám phá mới về hình dáng, ánh sáng và bóng râm, mức độ kịch tính. Trong kỷ nguyên Baroque, kiến trúc trở nên phức tạp và cầu kỳ hơn.

-Các đặc điểm chung của kiến trúc Baroque bao gồm một không gian trung tâm rộng mở, cột xoắn, hiệu ứng sân khấu, bao gồm ánh sáng đến từ một chiếc vòm phía trên; hiệu ứng nội thất ấn tượng được tạo ra với đồng và mạ vàng; cụm các thiên thần điêu khắc và các nhân vật khác trên cao; và sử dụng rộng rãi trompe-l'oeil, còn được gọi là "quadratura", với các chi tiết kiến trúc và hình vẽ trên tường và trần nhà, để tăng hiệu ứng kịch tính và sân khấu. Kiến trúc Baroque tạo ra những không gian phức tạp và những luồng ánh sáng kỳ bí được chiếu khắp nơi mà người ta không thể nào tìm ra được điểm xuất phát của ánh sáng đó. Ngoài ra, người ta còn nhận biết được kiểu kiến trúc này thông qua các thức cột có kích thước lớn và thường chồng cao hai tầng, cửa sổ lớn hình chữ nhật, một cửa bé hơn hình tròn, nửa tròn hay hình oval.

-Cần phải nói thêm, phong cách Baroque nở rộ sau thời kỳ phục hưng huy hoàng nên các công trình mang phong cách này vô cùng bắt mắt, cầu kỳ. Các họa tiết, phù điêu được điêu khắc nổi bắt mắt, tạo ra sự phóng đại cảm xúc, mang vẻ phô trương mãnh liệt và quan trọng nhất việc thoát khỏi thực tế. Giai đoạn lịch sử này tầng lớp vua chúa cai trị tại châu Âu rất quyền lực và giàu có, chính vì vậy, các công trình kiến trúc Baroque đc xây dựng rất cầu kỳ, tốn kém và mất rất nhiều thời gian, có những công trình mất vài trăm năm mới hoàn thành. Thể hiện quyền lực, sự giàu có của các vị quân vương thời kỳ đó.

-Lội về Đông Lào 1 chút. Tầng lớp trọc phú hiện nay rất thích xây dựng nhà ở theo phong cách cổ điển Châu Âu
-Những lâu đài, cung điện của tầng lớp trọc phú vẫn định hình là phong cách tân cổ điển, nhưng về ngôn ngữ kiến trúc thì ko chính xác, mà có phần giống với phong cách Baroque hơn, bởi sự cầu kỳ, phức tạp và tráng lệ. Tuy nhiên, tất cả các công trình đó tại VN đều thuộc dạng fake chất lượng thấp. Ngay tại châu Âu hiện nay người ta cũng ko xây dựng theo các phong cách cổ điển nữa, mà theo kiểu Baroque lại càng không, vì quá tốn kém và mất rất nhiều thời gian...

-Để hình dung ra sự vĩ đại, hoành tráng của phong cách này thì hãy xem không gian bên trong của các nhà thờ công giáo thời kỳ này sẽ thấy. Mỗi mảng tường, vòm, trần giống như 1 tác phẩm điêu khắc , hội họa riêng biệt đòi hỏi các họa sĩ, nghệ nhân điêu khắc thiên tài mới có thể tạo ra. Dưới đây là 1 vài ví dụ. Nhìn xong mà ko thể tưởng tượng nổi người xưa có thể tạo ra những công trình tuyệt vời đến thế. Đúng là rất xa rời thực tế.


-Các công trình mang phong cách Baroque tiêu biểu như: Thánh đường Karlskirche (Vienna-Áo), Nhà thờ San Carlo alle Quattro Fontane (Roma-Ý), nhà thờ Santa Susanna (Roma), Nhà thờ chính tòa Santiago de Compostela (Tây Ban Nha), Điện Invalides (Pháp) được vua Louis XIV xây dựng sau này là nơi an nghỉ của Napoleon Bonaparte, Cung điện Mùa đông (Sant-Peterburg - Nga) do KTS người Ý F.Rastrelli thiết kế theo yêu cầu của Nữ hoàng Nga Elizaveta I...



Thánh đường Karlskirche (Vienna-Áo)



Đài phun nước Trevi (Roma-Ý)



Nhà thờ Santa Susanna (Roma)




Nhà thờ chính tòa Santiago de Compostela (Tây Ban Nha)



Điện Invalides (Pháp)



Cung điện Mùa đông (Sant-Peterburg - Nga)

7.Kiến trúc Tân cổ điển
-Bắt đầu vào giữa thế kỷ 18 và nhanh chóng được ưa chuộng rồi lan rộng khắp châu Âu cũng như thế giới. Thực ra phong cách này ko có gì mới. Kiến trúc Tân cổ điển thuần túy chỉ làm sống lại kiến trúc cổ đại Hy Lạp - La Mã trước kia, kết hợp cùng các nguyên tắc kiến trúc của Vitruvius và phong cách của kiến trúc sư người Ý Andrea Palladio. Về hình thức, kiến trúc tân cổ điển nhấn mạnh vào bức tường hơn là về phối hợp màu sáng- tối và duy trì bản sắc riêng biệt cho mỗi bộ phận của nó. Về chi tiết, kiến trúc Tân cổ điển là một phản ứng chống lại phong cách trang trí cầu kỳ, phức tạp, xa rời thực tế của phong cách Baroque trước đó. Tao đã có 1 bài nói rất chi tiết về kiến trúc tân cổ điển, chúng mày có thể đọc tại đây.

II-Những nghệ sĩ thiên tài
Để thiết kế ra những công trình vĩ đại thì ko thể ko nói đến những Kiến trúc sư, Kĩ sư đại tài xuyên suốt lịch sử từ La Mã đến Phục Hưng. Có 2 nhân vật tao muốn đề cập đến vì những đóng góp vĩ đại cho nền kiến trúc nhân loại, những người định nghĩa kiến trúc là 1 bộ môn nghệ thuật.

1.Vitruvius
-Tên đầy đủ Marcus Vitruvius Pollio (80 TCN - 15 TCN) là một kiến trúc sư, kĩ sư công binh người La Mã, phục vụ trong quân đội La Mã tại xứ Gaule dưới thời của độc tài La Mã Julius Caesar. Ông cũng tham gia cuộc tiến công vào xứ Gaul. Trong chiến tranh ông phục vụ trong quân đoàn VI (Legio VI ferrata) . Lúc đầu ông làm việc dưới quyền kĩ sư trưởng Lucius Cornelius Balbus. Sau đó,chính ông là người thiết kế các cỗ máy bắn đá từ năm 52 đến năm 51 (năm kết thúc cuộc chiến),trong đó có cỗ máy đã hạ gục đội quân của Vercingetorix . Người ta biết rất ít về cuộc đời của ông. Thậm chí hai tên của ông là Marcus và Pollio cũng không được khẳng định chắc chắn. Đó chỉ là phỏng đoán được nhắc đến bởi Cetius Faventinus. Ông là tác giả của cuốn sách nổi tiếng De architectura (Mười cuốn sách về kiến trúc). Hiện nay, tác phẩm này được coi là tác phẩm lý thuyết kiến trúc cổ nhất được biết của loài người. Trong đó ông đưa ra ba quan điểm nền tảng của kiến trúc là Firmitas-Ultilitas-Venustas (Bền vững-Thiết thực-Đẹp), còn được gọi là "tam giác Vitruvius". Lý thuyết kiến trúc của ông có ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự phát triển của lịch sử kiến trúc sau này.



Vitruvius (80 TCN - 15 TCN)

-Chắc hẳn ai cũng biết đến thiên tài Leonardo da Vinci với bức vẽ nổi tiếng "người Vitruvius". Bức vẽ mô tả một người đàn ông khỏa thân ở hai trạng thái khác nhau (duỗi thẳng chân và dạng chân) nằm trong một hình tròn và hình vuông trùng trục đối xứng, số đo của người đàn ông tuân theo một tỷ lệ được da Vinci quy ước và ghi chép phía dưới hình vẽ. Đây là một trong các tác phẩm phổ biến nhất của Leonardo da Vinci, nó hiện được bảo quản tại bảo tàng Gallerie dell'Accademia (Venezia - Ý), và chỉ được trưng bày trước công chúng trong các dịp đặc biệt.

-Thực ra thì Leonardo da Vinci ko tự nghĩ ra bức vẽ này mà ông dựa vào lý thuyết về tỷ lệ lý tưởng của số đo cơ thể người và các khái niệm về hình học, kiến trúc trong tác phẩm De Architectura của Vitruvius.
-Qua tác phẩm trên có thể thấy Vitruvius là 1 thiên tài, từ hơn 2000 năm trước ông đã có những kiến thức về tỷ lệ hình học chuẩn về con người, kiến trúc mà giá trị vẫn còn nguyên vẹn cho đến tận ngày nay.



2.Palladio
-Andrea Palladio (1508-1580) là một kiến trúc sư người Ý sống trong thời Cộng hòa Venezia. Palladio với các ảnh hưởng từ kiến trúc Hy Lạp - La Mã cổ đại, mà chủ yếu thừa hưởng kiến thức từ Vitruvius. Ông được nhiều người coi là cá nhân có ảnh hưởng nhất trong lịch sử kiến trúc. Tất cả công trình của ông đều nằm trong Cộng hòa Venezian, nhưng giáo lý của ông, tóm tắt trong bài luận kiến trúc The Four Books of Architecture, mang lại cho ông sự công nhận rộng rãi.Thành phố Vicenza và Palladian Villas of the Veneto hiện nay đều được UNESCO công nhận là di sản thế giới.



Palladio (1508-1580)

- Palladio đã thay đổi lĩnh vực kiến trúc không chỉ trong suốt cuộc đời của ông, mà các phong cách phỏng cổ điển của ông đã được rất nhiều thế hệ KTS bắt chước từ thế kỷ 18 cho đến tận ngày nay. Hiện nay, thuật ngữ “kiến trúc Palladio” là một mô hình xây dựng với 3 quy tắc kiến trúc – bền vững, hữu ích và đẹp mắt. Palladio viết 4 cuốn sách về kiến trúc (The Four Books of Architecture) và đã được dịch ra nhiều thứ tiếng, một tác phẩm khiến cho ý tưởng của Palladio nhanh chóng truyền bá trên khắp châu Âu cho tới Tân thế giới của Mỹ. Cuốn sách quan trọng này đã phác thảo các nguyên tắc kiến trúc của Palladio và cung cấp lời khuyên thiết thực cho các nhà xây dựng, với các bản vẽ minh họa chi tiết

-Kiến trúc của Palladio có giá trị vượt thời gian. Jonathan Glancey, nhà phê bình kiến trúc của The Guardian, đã viết: “Hãy đứng trong một căn phòng của Palladio, bất kỳ một căn phòng chính thức nào cũng được, và bạn sẽ trải nghiệm được cảm giác, cả bình thản và lâng lâng, rằng mình là trung tâm không chỉ của không gian kiến trúc, mà còn của chính bạn. Đây há chẳng phải chính là mục đích cuối cùng của kiến trúc hay sao"?

Một vài ghi chép trong cuốn sách "The Four Books of Architecture" của Palladio










3.Các nghệ sĩ khác
Xét rộng theo yếu tố mỹ thuật, ngoài các KTS kể trên, nước Ý còn là quê hương của nhiều nghệ sĩ thiên tài, đỉnh cao vào thời phục hưng, những họa sĩ, nhà điêu khắc như Leonardo da Vinci, Raphael và đặc biệt là Michelangelo đã nổi tiếng toàn thế giới suốt mấy trăm năm qua. Giá trị nghệ thuật của thời đại này đã trở thành chuẩn mực của cái đẹp và ko thể đẹp hơn đc nữa.



Leonardo da Vinci và Michelangelo

-Ngày nay những sản phẩm của nước Ý ở nhiều lĩnh vực đều đạt đến vẻ đẹp ko thể chối cãi. Từ các thương hiệu thời trang cao cấp như Prada, Gucci, Fendi, Versace, Armani, Valentino, D&G, Moschino... Đến các hãng siêu xe như Ferrari, Lamborghini, Maserati, Alfa Romeo, Pagani... Nói chung đồ của Ý làm ra đều rất đẹp.
-Các Ngành nghề liên quan đến nghệ thuật rất đc chú trọng ở Ý... Trình độ của người Ý về thẩm mỹ có thể coi là nhất thế giới. Ngay cả mấy cháu học sinh luyện thi vẽ vào các trường kiến trúc, mỹ thuật ở Ý cũng đạt đến trình độ khủng khiếp ntn. Mấy ông họa sĩ VN gặp cũng phải khóc thét.

III-Những điều thú vị về kiến trúc Italia

-Những công trình nổi tiếng tại nước Ý mà ai cũng biết có thể kể đến Đấu trường La Mã, Đền Pantheon, Tháp nghiêng Pisa, thành phố Venice, Đài phun nước Trevi, Nhà thờ St.Peter và Quảng trường Piazza del Campidoglio (Roma), Khu tưởng niệm Victor Emmanuel, nhà thờ Duomo Milan... Những công trình kiến trúc này ko chỉ mang vẻ đẹp vượt thời gian mà còn có những điều rất thú vị.







Khải hoàn môn: là 1 công trình rất nổi tiếng tại Paris, Pháp. Đây là địa điểm check-in mà bất kỳ khách du lịch nào đến Pháp cũng ko thể bỏ qua. Xét về độ nổi tiếng thì chắc ở Pháp nó chỉ thua mỗi tháp Eiffel. Công trình này đc Napoleon cho xây dựng vào năm 1806 để vinh danh quân đội Đệ nhất đế chế Pháp.



Vì nó quá nổi tiếng nên rất nhiều người lầm tưởng Khải hoàn môn là 1 loại hình kiến trúc của người Pháp. Nhưng thực tế thì người châu Âu đã xây dựng loại hình kiến trúc Khải hoàn môn từ rất lâu trước đó. Khải hoàn môn tại Paris được xây dựng dựa vào ý tưởng của Khải hoàn môn Constantinus ( Italia ). Đây là một Cổng chào chiến thắng tại Roma, nằm giữa Đấu trường La Mã và đồi Palatine. Cổng được lập nên bởi Viện Nguyên lão La Mã để kỷ niệm chiến thắng của Hoàng đế La Mã Constantinus I trước Maxentius trong trận chiến trên cầu Milvius năm 312 CN.

Cổng được khánh thành năm 315 CN (ra đời trước Khải Hoàn Môn Paris 15 thế kỷ) và là khải hoàn môn lớn nhất Roma hiện tại.Cổng án ngữ con đường Via triumphalis, nơi lễ khải hoàn diễn ra khi các vị Hoàng đế La Mã tiến vào trung tâm thành Roma qua con đường này. Cổng đc thiết kế kiểu kiến trúc Spolia. Nhìn qua đã thấy Khải hoàn môn của Pháp copy ngôn ngữ thiết kế từ công trình này. Ai đến Roma du lịch sẽ thấy cánh cổng này nằm ngay cạnh đấu trường La Mã.






Nhà thờ Milan: Tiếng Ý là Duomo di Milano.
-Được xây dựng từ năm 1386 theo phong cách Gothic và phải mất đến 5 thế kỷ để hoàn thành. Đây ko chỉ là 1 công trình công giáo nổi tiếng với kiến trúc đẹp mắt mà còn là 1 tác phẩm nghệ thuật kết hợp giữa kiến trúc, hội họa và điêu khắc. Nhà thờ Milan có tất cả hơn 3.300 bức tượng lớn nhỏ trong đó khoảng 100 tượng đầu các linh vật và 135 ngọn tháp.
Đây là nhà thờ có số lượng tượng lớn nhất thế giới.








-Nhà thờ Milan không chỉ là 1 tuyệt tác kiến trúc, 1 biểu tượng của công giáo Roma, nó còn ẩn chứa 1 bí mật ít ai biết đến, liên quan đến nước Pháp và nước Mỹ. Chắc hẳn ai cũng biết đến tượng Nữ thần tự do, là một tác phẩm điêu khắc bằng đồng theo phong cách tân cổ điển với kích thước lớn, đặt trên Đảo Liberty tại cảng New York thuộc Thành phố New York, Mỹ. Tác phẩm này do kiến trúc sư người Pháp Frédéric Auguste Bartholdi thiết kế, khung kim loại của nó được chế tạo bởi Gustave Eiffel và được khánh thành vào ngày 28 tháng 10 năm 1886. Đây là tặng vật của nhân dân Pháp gửi nước Mỹ. Nhiều người sẽ lầm tưởng đây là 1 công trình của người Pháp nhưng ko phải mà vẫn là 1 công trình của người Ý.



-Tượng nữ thần tự do tiếng Anh: Statue of Liberty. Được lấy cảm hứng từ Libertas, nữ thần tự do trong thần thoại La Mã. Nguyên mẫu là 1 bức tượng được điêu khắc ngay tầng 2 phía mặt tiền của nhà thờ Milan. Người Pháp chỉ thay đổi chút ít trang phục và ở tay trái thay vì cây thập giá được đổi thành 1 cuốn sách trên đó khắc dòng chữ: ngày 4 tháng 7 năm 1776 bằng số La Mã (VII IV MDCCLXXVI). Đây chính là ngày mà nước Mỹ dành được độc lập. Sự thật thì Pháp copy của Ý rồi tặng cho Mỹ. Và sau này Mỹ cũng copy hết những gì tinh túy của văn minh châu Âu để trở thành siêu cường số 1 thế giới. Có thể coi Mỹ chính là đế chế La Mã thời hiện đại.







Nguyên mẫu tượng nữ thần tự do ở cổng chính nhà thờ Milan



Hàng copy và hàng thật

Đền Pantheon: "Ngôi đền của mọi vị thần" được xây dựng vào năm 118 - 126 dưới triều vua Hadrianus. Hình thức và quy mô ngôi đền vượt lên tất cả các đền đài có trước đó. Tòa nhà có khối chính hình tròn, mái hình bán cầu lợp bằng một loại đá nhẹ. Đường kính mái 43,2m, đúng bằng chiều cao tòa nhà. Độ lớn của bán cầu này vượt lên mọi loại mái vòm của các công trình được làm từ trước và sau đó gần 20 thế kỷ (tới tận thế kỷ XIX). Tường nhà rất dày (6,3m) với nhiều hốc, vòm ở phần dưới, nhưng khi lên cao thì mỏng dần. Từ đáy vòm trở xuống nhà được chia làm 2 tầng. Tầng dưới cao 13m dùng hàng cột thức Coranh. Tầng trên cao 8,7m chỉ dùng các mảng tường nảy trụ làm bằng đá cẩm thạch. Những mảng tường nảy trụ này hợp làm một với 5 hàng ô cờ được khoét lõm trên vòm trần (gọi là kêxon) tạo nên cảm giác nhẹ nhàng, thư thái. Vòm mái được kết thúc bằng một lỗ tròn đường kính 8,92m.

-Một điều nữa gây được ấn tượng mạnh là khoảng sân trước đền dài tới 120m, có hàng cột và hiên bao quanh. Với đoàn người từ ngoài xa tiến vào, hiên này thoạt tiên che khuất tòa nhà đồ sộ bên trong. Chỉ sau khi đi qua hàng cột cổng, ngôi đền mới đột ngột hiện ra. Với vật liệu bê tông, gạch nung và đá ốp, bằng những tính toán thông minh và chính xác, đền Pantheon xứng đáng là đỉnh cao của tư duy kỹ thuật thời La Mã cổ đại.





-Ngoài vẻ đẹp kiến trúc, điều thú vị của ngôi đền này chính là vật liệu. Đền Pantheon, vẫn còn nguyên vẹn dù đã gần 2.000 năm tuổi. Thậm chí, nó còn giữ kỷ lục là công trình mái vòm bằng bê tông không cốt thép lớn nhất thế giới.
Đa số những kiệt tác kiến trúc của người La Mã cổ đại dựa vào một loại vật liệu xây dựng độc đáo, là bê tông pozzolanic. Vật liệu này có độ bền đáng kinh ngạc, thậm chí được xem như biểu tượng cho sức mạnh của các công trình kiến trúc thời La Mã.

-Một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế đến từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) đã phát hiện ra rằng không chỉ các đặc tính của vật liệu, mà kỹ thuật được sử dụng để trộn chúng với nhau cũng góp phần tạo ra sự khác biệt.
Dựa trên phân tích của nhóm, bê tông La Mã có thể đã được tạo ra bằng cách trộn trực tiếp vôi sống với pozzolana và nước ở nhiệt độ cực cao. Đây là một quy trình mà nhóm gọi là "trộn nóng", dẫn đến thành quả là các miếng vôi đóng cục.
Theo lý giải, nhiệt độ cao làm giảm đáng kể quá trình đông kết, khi tất cả các phản ứng đều được tăng tốc, cho phép quá trình xây dựng nhanh hơn cùng một khả năng khác, là tự phục hồi cho vật liệu.



Cụ thể, khi các vết nứt hình thành trong bê tông, chúng sẽ ưu tiên di chuyển đến các cục vôi, nơi có diện tích bề mặt cao hơn các hạt khác trong "ma trận". Khi nước chảy vào vết nứt, nó sẽ phản ứng với vôi để tạo thành một dung dịch giàu canxi. Dung dịch này sẽ khô và cứng lại dưới dạng canxi cacbonat, từ đó gắn các vết nứt lại với nhau và ngăn không cho vết nứt lan rộng hơn. Cơ chế "tự chữa lành" này đã được quan sát thấy trong bê tông từ Lăng mộ Caecilia Metella, vốn đã có tuổi đời 2.000 năm. Tại đây, các vết nứt trên bê tông đã được lấp đầy bằng canxit (dạng bền nhất của canxi cacbonat).

Điều này cũng có thể giải thích rằng tại sao bê tông La Mã dù được xây dựng tại các công trình chắn sóng cách đây 2.000 năm, nhưng vẫn tồn tại nguyên vẹn trong nhiều thiên niên kỷ bất chấp sự va đập liên tục của đại dương.

Lời kết: Mỹ thuật, Kiến trúc, hội họa, điêu khắc của Ý đã đạt đến đỉnh cao của giới hạn nghệ thuật, là chuẩn mực cho đến tận ngày nay. Nước Ý cổ kính, xinh đẹp còn nổi tiếng với ẩm thực, rượu vang. Khí hậu địa trung hải ấm áp với vẻ đẹp đc thiên nhiên ban tặng. Tao có 1 ước muốn là sau này cày cuốc đủ sẽ nhập tịch Ý, sang bên đó làm con biệt thự ven địa trung hải, sáng uống cafe, chiều đi tắm biển, cuối tuần đến San Siro xem Inter đá Seria-A ... Ko biết bao lâu nữa mới thực hiện đc.



# Bài viết của người Ý nói tiếng Việt

Hay đấy tml

ko cần đọc thì t cũng biết là Ý, quá đồ sộ, quá kinh khủng, gì cũng có, từ nghệ thuật phức tạp như các thánh đường ở Milan, vương cung thánh đường Vatican đến nghệ thuật của hình khối đơn giản như đền thờ Pantheon ở Rome

Tml tao muốn hiểu sâu hơn thì đọc sách gì?

Đẹp vl nhỉ

công nhận mấy cái nghệ thuật bọn Tây nó đi trước bọn Đông Á cả ngàn năm. Xem mấy cái tượng điêu khắc thời Hy Lạp La Mã so với TQ cùng thời thì của tàu đúng là đbrr.

DerKanzler:

ko cần đọc thì t cũng biết là Ý, quá đồ sộ, quá kinh khủng, gì cũng có, từ nghệ thuật phức tạp như các thánh đường ở Milan, vương cung thánh đường Vatican đến nghệ thuật của hình khối đơn giản như đền thờ Pantheon ở Rome

Bấm để mở rộng...

Kiến trúc ý đẹp từ thời cụ kị nhà nó rồi. Tiny hands mà

Teo999:

Tml tao muốn hiểu sâu hơn thì đọc sách gì?

Bấm để mở rộng...

Kiếm mấy quyển lịch sử kiến trúc mà đọc

Nhìn nó hào hùng,sử thi thật.

Ngồi nửa ngày mới gõ xong bài này.
Chắc nhiều thằng sẽ bất ngờ với việc Khải hoàn môn & tượng nữ thần tự do là hàng fake được copy từ Ý...

Cảm ơn đại hiệp đã cho những anh nông dân mộng mơ như tôi được khai thi. Có nhiều khái niệm như Gothic hay Roman khi học về thần học tôi tra không được (hoặc không biết cách tra) nay đọc bài này mới hiểu rõ.
Chúc đại hiệp 1 giấc ngủ ngon. Tôi xin lưu lại làm tài liệu.

TrienChjeu:

Ngồi nửa ngày mới gõ xong bài này.
Chắc nhiều thằng sẽ bất ngờ với việc Khải hoàn môn & tượng nữ thần tự do là hàng fake được copy tư Ý

Bấm để mở rộng...

À quên. Nói về kiến trúc ảnh hưởng Thiên Chúa Giáo tôi có 1 thắc mắc nhỏ là

Các nhà thờ Chính Thống Giáo bên Nga thì gọi là trường phái gì. Mong đại hiệp giải đáp.

Ko hiểu sao ngày xưa các cụ vẽ tranh tường với điêu khắc đc những quả như này. Bây giờ cho copy lại cũng ko làm nổi

Ninh99:

Các nhà thờ Chính Thống Giáo bên Nga thì gọi là trường phái gì. Mong đại hiệp giải đáp.

Bấm để mở rộng...

Cho vài cái ảnh làm ví dụ đi bạn... Các nhà thờ đc xây dựng vào những giai đoạn khác nhau, sẽ ảnh hưởng bởi nhiều phong cách kiến trúc khác nhau. Các phong cách này nối tiếp nhau, chỉ thêm bớt 1 vài chi tiết nên khó phân biệt với những người ngoại đạo. Chẳng hạn như 3 phong cách: Phục Hưng - Baroque - Roccoco tương đối khó phân biệt. Tôi nhiều khi nhìn mãi mới ra.
Vì thế phải có hình ảnh cụ thể hoặc ít nhất là tên công trình mới nhìn ra đc.

hóng

dhtbomay:

công nhận mấy cái nghệ thuật bọn Tây nó đi trước bọn Đông Á cả ngàn năm. Xem mấy cái tượng điêu khắc thời Hy Lạp La Mã so với TQ cùng thời thì của tàu đúng là đbrr.

Bấm để mở rộng...

Mỗi nơi có cái hay, bọn Hi La được cái tỉ mỉ ở điêu khắc và nó bảo tồn tốt. Chứ độ hoành tráng thì ăn thế đéo được thằng Tàu với Ấn.
Đến cái đền Angkor của bọn Cam nó còn xây khít khìn như bím múi mít mà khoa học bây giờ đéo giải thích được.

TrienChjeu:

Cho vài cái ảnh làm ví dụ đi bạn... Các nhà thờ đc xây dựng vào những giai đoạn khác nhau, sẽ ảnh hưởng bởi nhiều phong cách kiến trúc khác nhau. Các phong cách này nối tiếp nhau, chỉ thêm bớt 1 vài chi tiết nên tương đối khó phân biệt với những người ngoại đạo. Chẳng hạn như 3 phong cách: Phục Hưng - Baroque - Roccoco tương đối khó phân biệt. Tôi nhiều khi nhìn mãi mới ra.
Vì thế phải có hình ảnh cụ thể hoặc ít nhất là tên công trình

Bấm để mở rộng...

Ví dụ như đây nè đại hiệp.

Ninh99:

s8M7B.jpeg hosted at AnhMoe

Image s8M7B.jpeg hosted in AnhMoe

sharelink.us

Ví dụ như đây nè đại hiệp.

Bấm để mở rộng...

Cái nhà thờ này ở quảng trường đỏ mang phong cách kiến trúc Nga đặc trưng với mái vòm hình củ hành.
Ngôn ngữ kiến trúc này đc biến thể từ kiến trúc Byzantine. Mái vòm thay vì là 1/2 cung tròn sẽ đc bóp nhọn phần đỉnh. Đặc điểm cửa sổ nhỏ thì theo kiểu Roman.
Nga là 1 nước nằm giữa Đông-Tây nên kiến trúc Nga vừa có chút đặc điểm của kiến trúc châu Âu cũ (Roman, Byzantine) lại vừa có đặc điểm của kiến trúc Hồi giáo châu Á ở những nước như Arap Xeut, Syria...

kiến trúc Thiên Triều đâu thằng lờ?

CảmTửQuân:

kiến trúc Thiên Triều đâu thằng lờ?

Bấm để mở rộng...

Kiến trúc Tàu hả? để lúc khác tao viết

@TrienChjeu nếu đúng theo định nghĩa m nói thì công trình tòa nhà quốc hội hoa kì là theo phong cách phục hưng à ?



bnpictures