Mr. Dậu
Người phá đò sông Đà

Có nhiều lý do tâm lý và xã hội giải thích tại sao mọi người, đặc biệt là một số nhóm dân cư, lại dành nhiều thời gian xem những video được coi là "nhảm nhí" trên TikTok thay vì tham gia các hoạt động có giá trị khác. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng:
1. Thiết kế gây nghiện của nền tảng
- Thuật toán cá nhân hóa: TikTok liên tục đề xuất nội dung phù hợp với sở thích của người dùng, khiến họ khó rời mắt khỏi ứng dụng.
- Video ngắn, nhanh và dễ tiêu thụ: Các video thường chỉ kéo dài vài giây đến một phút, tạo cảm giác "xem thêm một chút nữa" rất hấp dẫn.
- Tính năng cuộn vô tận (infinite scroll): Người dùng dễ rơi vào "vòng lặp thời gian", lướt mãi mà không nhận ra mình đã tiêu tốn quá nhiều thời gian.
2. Giải tỏa căng thẳng và tránh né thực tại
- Trốn tránh áp lực: Nhiều người tìm đến các nội dung giải trí nhẹ nhàng như một cách để giải tỏa stress hoặc tránh né những lo toan của cuộc sống.
- Thiếu sự thú vị từ các hoạt động khác: Những hoạt động có giá trị như đọc sách, học tập, hay tập thể dục đôi khi đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực, trong khi video trên TikTok mang lại niềm vui tức thời.
3. Ảnh hưởng tâm lý xã hội
- Sự lan truyền và bắt chước: TikTok là nơi lan tỏa các xu hướng và "trào lưu", và người dùng thường tham gia để không cảm thấy bị bỏ rơi hoặc lạc lõng.
- Tâm lý FOMO (Fear of Missing Out): Nhiều người sợ bỏ lỡ những gì đang "hot" hoặc không bắt kịp xu hướng, từ đó bị cuốn vào việc lướt xem.
4. Thói quen và lệ thuộc công nghệ
- Hình thành thói quen tiêu cực: Khi đã quen với việc tìm kiếm niềm vui nhanh chóng từ những nội dung ngắn, người dùng sẽ khó chuyển sang các hoạt động đòi hỏi nhiều thời gian hơn.
- Sự phụ thuộc vào dopamine: Mỗi lần xem một video vui nhộn, bộ não tiết ra dopamine – chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến cảm giác thỏa mãn, dễ dẫn đến nghiện.
5. Thiếu định hướng hoặc cơ hội tiếp cận hoạt động khác
- Môi trường sống và giáo dục: Một số người không được khuyến khích hoặc không có cơ hội tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao, hay học tập bổ ích.
- Thiếu kỹ năng quản lý thời gian:Họ có thể chưa được hướng dẫn cách sử dụng thời gian hợp lý và chưa nhận thức rõ tác hại của việc tiêu tốn quá nhiều thời gian cho những nội dung thiếu giá trị.
1. Thiết kế gây nghiện của nền tảng
- Thuật toán cá nhân hóa: TikTok liên tục đề xuất nội dung phù hợp với sở thích của người dùng, khiến họ khó rời mắt khỏi ứng dụng.
- Video ngắn, nhanh và dễ tiêu thụ: Các video thường chỉ kéo dài vài giây đến một phút, tạo cảm giác "xem thêm một chút nữa" rất hấp dẫn.
- Tính năng cuộn vô tận (infinite scroll): Người dùng dễ rơi vào "vòng lặp thời gian", lướt mãi mà không nhận ra mình đã tiêu tốn quá nhiều thời gian.
2. Giải tỏa căng thẳng và tránh né thực tại
- Trốn tránh áp lực: Nhiều người tìm đến các nội dung giải trí nhẹ nhàng như một cách để giải tỏa stress hoặc tránh né những lo toan của cuộc sống.
- Thiếu sự thú vị từ các hoạt động khác: Những hoạt động có giá trị như đọc sách, học tập, hay tập thể dục đôi khi đòi hỏi sự kiên trì và nỗ lực, trong khi video trên TikTok mang lại niềm vui tức thời.
3. Ảnh hưởng tâm lý xã hội
- Sự lan truyền và bắt chước: TikTok là nơi lan tỏa các xu hướng và "trào lưu", và người dùng thường tham gia để không cảm thấy bị bỏ rơi hoặc lạc lõng.
- Tâm lý FOMO (Fear of Missing Out): Nhiều người sợ bỏ lỡ những gì đang "hot" hoặc không bắt kịp xu hướng, từ đó bị cuốn vào việc lướt xem.
4. Thói quen và lệ thuộc công nghệ
- Hình thành thói quen tiêu cực: Khi đã quen với việc tìm kiếm niềm vui nhanh chóng từ những nội dung ngắn, người dùng sẽ khó chuyển sang các hoạt động đòi hỏi nhiều thời gian hơn.
- Sự phụ thuộc vào dopamine: Mỗi lần xem một video vui nhộn, bộ não tiết ra dopamine – chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến cảm giác thỏa mãn, dễ dẫn đến nghiện.
5. Thiếu định hướng hoặc cơ hội tiếp cận hoạt động khác
- Môi trường sống và giáo dục: Một số người không được khuyến khích hoặc không có cơ hội tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao, hay học tập bổ ích.
- Thiếu kỹ năng quản lý thời gian:Họ có thể chưa được hướng dẫn cách sử dụng thời gian hợp lý và chưa nhận thức rõ tác hại của việc tiêu tốn quá nhiều thời gian cho những nội dung thiếu giá trị.