songhan
Thanh niên Ngõ chợ
NYT: Trung Quốc đã cản trở thỏa thuận thương mại Mỹ-Việt như thế nào
- Cù Tuấn biên dịch phóng sự của New York Times.
Tóm tắt: Trong số hàng chục quốc gia bị áp thuế quan cao, Việt Nam là một trong những quốc gia công khai sẵn sàng đáp ứng các yêu cầu của chính quyền Trump nhất. Nhưng Trung Quốc đang đóng vai kỳ đà cản mũi.
-----
Cỗ máy hậu cần khổng lồ của Trung Quốc đang hoạt động bên trong những dãy nhà kho làm từ kim loại gần Thành phố Hồ Chí Minh ở miền Nam Việt Nam trong tháng này. Hàng trăm công nhân đang đóng gói mỹ phẩm, quần áo và giày dép cho Shein, nhà bán lẻ thời trang nhanh của Trung Quốc. Bộ phận tuyển dụng của công ty, cần tuyển thêm hàng trăm vị trí, đang phỏng vấn các ứng viên bên ngoài.
Tại một khu công nghiệp khác, thuộc sở hữu của bộ phận chuỗi cung ứng của Alibaba, gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc, xe tải ra vào với tốc độ ổn định.
Hoạt động này, được tiền vốn của Trung Quốc thúc đẩy, đã mang lại công ăn việc làm cho Việt Nam. Đây là một trong những động lực khiến Việt Nam trở thành điểm đến thịnh vượng cho các công ty trên toàn thế giới đang tìm kiếm giải pháp thay thế cho các nhà máy tại Trung Quốc.
Nhưng khi cuộc chiến thương mại của Tổng thống Mỹ Trump đang làm đảo lộn chuỗi cung ứng, Trung Quốc đang nổi lên là rào cản lớn nhất đối với Việt Nam khi nước này cố gắng tránh mức thuế quan 46 phần trăm.
Các quan chức Việt Nam đang gấp rút đạt được thỏa thuận trước khi thời gian tạm dừng 90 ngày đối với mức thuế mới kết thúc vào đầu tháng 7. Họ đã gặp các quan chức chính quyền tại Washington tuần này để tiến hành vòng đàm phán thứ hai. Các quan chức Việt Nam cho biết các cuộc đàm phán sẽ được tiếp tục vào tháng tới.
Chính quyền Trump muốn Việt Nam hành động nhiều hơn nữa để trấn áp các công ty đang chuyển hàng hóa từ Trung Quốc sang Việt Nam để tránh thuế quan, một hoạt động được gọi là trung chuyển (transshiping).
Nhưng chính quyền Mỹ cũng đang xem xét vấn đề này theo cách vượt ra ngoài định nghĩa thông thường về trung chuyển khi họ cố gắng khiến nền kinh tế Mỹ tách khỏi sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu của Trung Quốc. Điều đó khiến các quốc gia phụ thuộc vào Trung Quốc để sản xuất hàng hóa mà họ xuất khẩu sang Mỹ, phải chịu áp lực nặng nề.
Đối với Việt Nam, thách thức là việc phải chứng minh rằng những gì họ gửi đến Mỹ được sản xuất tại Việt Nam chứ không phải tại Trung Quốc. Trong một dấu hiệu cho thấy vị thế khó xử mà họ đang gặp phải, Peter Navarro, cố vấn thương mại hàng đầu của ông Trump, gần đây đã gọi Việt Nam là "thuộc địa của Trung Quốc".
Việt Nam là nước hưởng lợi lớn từ thuế quan mà ông Trump áp lên hàng hóa Trung Quốc trong nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên của mình. Thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ đã tăng lên 123,5 tỷ đô la vào năm 2024, từ mức 38,3 tỷ đô la vào năm 2017.
Việc sắp xếp lại các dòng chảy thương mại đã tăng tốc vào tháng 4, khi Trung Quốc phải đối mặt với mức thuế 145 phần trăm, lượng hàng nhập khẩu của Việt Nam từ Trung Quốc đã tăng vọt lên 15 tỷ đô la trong khi lượng hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt tổng cộng 12 tỷ đô la. Bắc Kinh và Washington kể từ đó đã đạt được một thỏa thuận tạm thời để cắt giảm thuế quan.
Adam Sitkoff, giám đốc điều hành Phòng Thương mại Mỹ tại Hà Nội, cho biết: "Ưu tiên của Trump là Việt Nam phải giải quyết vấn đề trung chuyển và đảm bảo rằng hai nước có thể ký kết điều gì đó chứng tỏ Việt Nam đang hành động".
Để ứng phó, Việt Nam đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm trong tháng này để “đàn áp mạnh mẽ nạn buôn lậu, gian lận thương mại” và “xuất khẩu hàng hóa dán nhãn sai là 'Sản xuất tại Việt Nam'”, và Bộ Tài chính Việt Nam đã gặp gỡ Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ để thảo luận về việc hợp tác và chia sẻ thông tin.
Bất chấp những nỗ lực này, các quan chức của Trump cho biết chúng vẫn là chưa đủ.
Priyanka Kishore, một nhà kinh tế tại Singapore và là người sáng lập công ty tư vấn Asia Decoded, cho biết: "Việt Nam rất khó có thể chứng minh với chính phủ Mỹ rằng việc xuất khẩu các hàng hóa dán nhãn Việt Nam không chỉ là việc chuyển hướng hàng hóa Trung Quốc".
Bà Kishore cho biết: “Trung Quốc là nhà cung cấp bán thành phẩm trung gian lớn nhất của Việt Nam, vì vậy nếu bạn đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ, bạn sẽ thấy lượng hàng nhập khẩu từ Trung Quốc tăng lên”.
Việt Nam và các nước châu Á khác đều phụ thuộc vào Trung Quốc về nguồn cung cấp để sản xuất hàng hóa thành phẩm. Vì vậy, khi quá trình sản xuất chuyển từ các nhà máy ở Trung Quốc sang các nhà máy ở nơi khác, phần lớn sự gia tăng đột biến trong xuất khẩu từ Trung Quốc sang các nước láng giềng có thể là các nguyên liệu thô được các nhà máy này sử dụng.
Tuy nhiên, một số hàng nhập khẩu từ Trung Quốc của Việt Nam rõ ràng là hàng thành phẩm được vận chuyển qua Việt Nam đến các nước khác với nguồn gốc xuất xứ được ngụy trang sẵn từ Trung Quốc, và điều này bị coi là bất hợp pháp trên toàn thế giới.
Bà Kishore cho biết có rất ít dữ liệu về chính xác có bao nhiêu hàng hóa thuộc danh mục trung chuyển. Theo một ước tính, hoạt động chuyển hướng đã tăng lên 16,5 phần trăm hàng xuất khẩu sang Mỹ sau khi ông Trump áp thuế quan nhiệm kỳ đầu tiên đối với Trung Quốc, một phần là do các công ty do Trung Quốc sở hữu.
Mức thuế cao ngất ngưởng đối với hàng hóa Trung Quốc vào tháng trước đã khiến nhiều nhà sản xuất tìm kiếm các lựa chọn ở Việt Nam. Sau khi ông Trump chặn một lỗ hổng cho phép người Mỹ mua hàng giá rẻ từ Trung Quốc miễn thuế, công ty Shein đã đưa ra hướng dẫn và trợ cấp cho các nhà máy để chuyển hoạt động sang Việt Nam.
Shein đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Phần lớn hoạt động đó là hoạt động di chuyển hợp pháp của chuỗi cung ứng khi các công ty chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc và đến những nơi có mức thuế quan thấp hơn.
Nhưng chính quyền Trump đang có lập trường rất cứng rắn. "Trung Quốc sử dụng Việt Nam để chuyển hàng nhằm trốn thuế", ông Navarro nói. Mục tiêu của ông là dựng hàng rào xung quanh hàng xuất khẩu của Trung Quốc.
Deborah Elms, người đứng đầu chính sách thương mại tại Hinrich Foundation, một tổ chức tập trung vào thương mại, cho biết: "Mỹ dường như đang lập luận rằng bất kỳ thứ gì có nguồn gốc từ Trung Quốc đều mặc định là hàng trung chuyển, vì vậy họ sẽ đóng dấu thuế quan cao lên mọi sản phẩm có nguồn gốc từ Trung Quốc".
Ngăn chặn việc trung chuyển bất hợp pháp là một chuyện; ngắt kết nối chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc tỏ ra phức tạp hơn nhiều. Hầu hết những thứ mà người Mỹ mua đều có nguyên liệu thô từ Trung Quốc — cho dù đó là nhựa trong đồ chơi trẻ em, cao su trong giày dép hay chỉ khâu trong áo sơ mi.
Bà Elms cho biết: “Các chính phủ châu Á đang được yêu cầu định nghĩa lại chuỗi cung ứng, mà có thể mất hàng thập kỷ để tạo ra để đổi lấy điều gì? Điều này có vẻ không rõ ràng”.
Đối với ngành dệt may của Việt Nam, việc loại Trung Quốc ra khỏi dây chuyền sản xuất sẽ là một vấn đề lớn. Các nhà máy Việt Nam nhập khẩu khoảng 60 phần trăm vải mà họ sử dụng từ Trung Quốc, theo Trần Như Tùng, phó chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam.
“Nếu không có Trung Quốc, chúng tôi không thể sản xuất sản phẩm”, ông Tùng nói. “Việt Nam sẽ không có nguyên liệu để sản xuất thành phẩm. Và nếu không có Mỹ, Việt Nam sẽ không thể xuất khẩu thành phẩm. Vì vậy, chính phủ Việt Nam phải tìm sự cân bằng giữa Trung Quốc và Mỹ, và Việt Nam rất khó có thể làm được điều này”.
Để cố gắng làm dịu bất kỳ thỏa thuận nào với chính quyền Trump, Việt Nam đã đề nghị tăng cường mua hàng hóa của Mỹ như sản phẩm nông nghiệp và máy bay Boeing, đồng thời hạn chế vận chuyển hàng hóa Trung Quốc sang Mỹ.
Nhưng làn sóng đầu tư và tuyển dụng của các công ty Trung Quốc tiếp tục làm mọi thứ trở nên phức tạp.
Tại tỉnh Long An ở phía Nam, nơi có nhiều nhà máy giày dép và dệt may, công ty Shein đang tiến hành tuyển dụng.
Vào một ngày thứ sáu gần đây, Huy Phong, một nhà tuyển dụng, đã treo một tờ quảng cáo việc làm trên hàng rào bên ngoài một kho hàng của Shein. Nội dung là tuyển dụng công việc bốc xếp hàng hóa và phân loại kiêm đóng gói các mặt hàng thời trang như túi xách, quần áo và giày dép. Mức lương: 385 đến 578 đô la một tháng. Shein cần 2.000 công nhân cho kho hàng của mình và cho đến nay chỉ tuyển dụng được một nửa số đó, anh Phong cho biết.
Việc tìm kiếm nhân công là rất khó khăn. Rất nhiều công ty kho bãi và hậu cần tại Long An đang tuyển dụng.
Gần đó, Dương Minh Giang đang rời khỏi cuộc phỏng vấn với tâm trạng chán nản. Anh cho biết công việc này đòi hỏi phải xử lý nguyên liệu thô từ Trung Quốc như sợi và thuốc nhuộm hóa học để lưu trữ tại kho và chuyển đến các nhà máy gần đó để may quần áo.
“Nhưng tôi không nghĩ mình sẽ nhận công việc này,” anh nói. “Mức lương thấp quá.”
Ảnh: Các công ty may mặc của Việt Nam nhập khẩu 60% nguyên liệu thô từ Trung Quốc.
#Trump47 #trumptariffs2025 #TrumpTariffs #trumptariffimpact #DonaldTrump #PresidentTrump2025 #PresidentTrump #USVietnamRelations #quanhevietmy #quanheviettrung #USTariffs #USChinaTradeWar #chientranhthuongmaiMyTrung
- Cù Tuấn biên dịch phóng sự của New York Times.
Tóm tắt: Trong số hàng chục quốc gia bị áp thuế quan cao, Việt Nam là một trong những quốc gia công khai sẵn sàng đáp ứng các yêu cầu của chính quyền Trump nhất. Nhưng Trung Quốc đang đóng vai kỳ đà cản mũi.
-----
Cỗ máy hậu cần khổng lồ của Trung Quốc đang hoạt động bên trong những dãy nhà kho làm từ kim loại gần Thành phố Hồ Chí Minh ở miền Nam Việt Nam trong tháng này. Hàng trăm công nhân đang đóng gói mỹ phẩm, quần áo và giày dép cho Shein, nhà bán lẻ thời trang nhanh của Trung Quốc. Bộ phận tuyển dụng của công ty, cần tuyển thêm hàng trăm vị trí, đang phỏng vấn các ứng viên bên ngoài.
Tại một khu công nghiệp khác, thuộc sở hữu của bộ phận chuỗi cung ứng của Alibaba, gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc, xe tải ra vào với tốc độ ổn định.
Hoạt động này, được tiền vốn của Trung Quốc thúc đẩy, đã mang lại công ăn việc làm cho Việt Nam. Đây là một trong những động lực khiến Việt Nam trở thành điểm đến thịnh vượng cho các công ty trên toàn thế giới đang tìm kiếm giải pháp thay thế cho các nhà máy tại Trung Quốc.
Nhưng khi cuộc chiến thương mại của Tổng thống Mỹ Trump đang làm đảo lộn chuỗi cung ứng, Trung Quốc đang nổi lên là rào cản lớn nhất đối với Việt Nam khi nước này cố gắng tránh mức thuế quan 46 phần trăm.
Các quan chức Việt Nam đang gấp rút đạt được thỏa thuận trước khi thời gian tạm dừng 90 ngày đối với mức thuế mới kết thúc vào đầu tháng 7. Họ đã gặp các quan chức chính quyền tại Washington tuần này để tiến hành vòng đàm phán thứ hai. Các quan chức Việt Nam cho biết các cuộc đàm phán sẽ được tiếp tục vào tháng tới.
Chính quyền Trump muốn Việt Nam hành động nhiều hơn nữa để trấn áp các công ty đang chuyển hàng hóa từ Trung Quốc sang Việt Nam để tránh thuế quan, một hoạt động được gọi là trung chuyển (transshiping).
Nhưng chính quyền Mỹ cũng đang xem xét vấn đề này theo cách vượt ra ngoài định nghĩa thông thường về trung chuyển khi họ cố gắng khiến nền kinh tế Mỹ tách khỏi sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu của Trung Quốc. Điều đó khiến các quốc gia phụ thuộc vào Trung Quốc để sản xuất hàng hóa mà họ xuất khẩu sang Mỹ, phải chịu áp lực nặng nề.
Đối với Việt Nam, thách thức là việc phải chứng minh rằng những gì họ gửi đến Mỹ được sản xuất tại Việt Nam chứ không phải tại Trung Quốc. Trong một dấu hiệu cho thấy vị thế khó xử mà họ đang gặp phải, Peter Navarro, cố vấn thương mại hàng đầu của ông Trump, gần đây đã gọi Việt Nam là "thuộc địa của Trung Quốc".
Việt Nam là nước hưởng lợi lớn từ thuế quan mà ông Trump áp lên hàng hóa Trung Quốc trong nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên của mình. Thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ đã tăng lên 123,5 tỷ đô la vào năm 2024, từ mức 38,3 tỷ đô la vào năm 2017.
Việc sắp xếp lại các dòng chảy thương mại đã tăng tốc vào tháng 4, khi Trung Quốc phải đối mặt với mức thuế 145 phần trăm, lượng hàng nhập khẩu của Việt Nam từ Trung Quốc đã tăng vọt lên 15 tỷ đô la trong khi lượng hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đạt tổng cộng 12 tỷ đô la. Bắc Kinh và Washington kể từ đó đã đạt được một thỏa thuận tạm thời để cắt giảm thuế quan.
Adam Sitkoff, giám đốc điều hành Phòng Thương mại Mỹ tại Hà Nội, cho biết: "Ưu tiên của Trump là Việt Nam phải giải quyết vấn đề trung chuyển và đảm bảo rằng hai nước có thể ký kết điều gì đó chứng tỏ Việt Nam đang hành động".
Để ứng phó, Việt Nam đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm trong tháng này để “đàn áp mạnh mẽ nạn buôn lậu, gian lận thương mại” và “xuất khẩu hàng hóa dán nhãn sai là 'Sản xuất tại Việt Nam'”, và Bộ Tài chính Việt Nam đã gặp gỡ Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ để thảo luận về việc hợp tác và chia sẻ thông tin.
Bất chấp những nỗ lực này, các quan chức của Trump cho biết chúng vẫn là chưa đủ.
Priyanka Kishore, một nhà kinh tế tại Singapore và là người sáng lập công ty tư vấn Asia Decoded, cho biết: "Việt Nam rất khó có thể chứng minh với chính phủ Mỹ rằng việc xuất khẩu các hàng hóa dán nhãn Việt Nam không chỉ là việc chuyển hướng hàng hóa Trung Quốc".
Bà Kishore cho biết: “Trung Quốc là nhà cung cấp bán thành phẩm trung gian lớn nhất của Việt Nam, vì vậy nếu bạn đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ, bạn sẽ thấy lượng hàng nhập khẩu từ Trung Quốc tăng lên”.
Việt Nam và các nước châu Á khác đều phụ thuộc vào Trung Quốc về nguồn cung cấp để sản xuất hàng hóa thành phẩm. Vì vậy, khi quá trình sản xuất chuyển từ các nhà máy ở Trung Quốc sang các nhà máy ở nơi khác, phần lớn sự gia tăng đột biến trong xuất khẩu từ Trung Quốc sang các nước láng giềng có thể là các nguyên liệu thô được các nhà máy này sử dụng.
Tuy nhiên, một số hàng nhập khẩu từ Trung Quốc của Việt Nam rõ ràng là hàng thành phẩm được vận chuyển qua Việt Nam đến các nước khác với nguồn gốc xuất xứ được ngụy trang sẵn từ Trung Quốc, và điều này bị coi là bất hợp pháp trên toàn thế giới.
Bà Kishore cho biết có rất ít dữ liệu về chính xác có bao nhiêu hàng hóa thuộc danh mục trung chuyển. Theo một ước tính, hoạt động chuyển hướng đã tăng lên 16,5 phần trăm hàng xuất khẩu sang Mỹ sau khi ông Trump áp thuế quan nhiệm kỳ đầu tiên đối với Trung Quốc, một phần là do các công ty do Trung Quốc sở hữu.
Mức thuế cao ngất ngưởng đối với hàng hóa Trung Quốc vào tháng trước đã khiến nhiều nhà sản xuất tìm kiếm các lựa chọn ở Việt Nam. Sau khi ông Trump chặn một lỗ hổng cho phép người Mỹ mua hàng giá rẻ từ Trung Quốc miễn thuế, công ty Shein đã đưa ra hướng dẫn và trợ cấp cho các nhà máy để chuyển hoạt động sang Việt Nam.
Shein đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Phần lớn hoạt động đó là hoạt động di chuyển hợp pháp của chuỗi cung ứng khi các công ty chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc và đến những nơi có mức thuế quan thấp hơn.
Nhưng chính quyền Trump đang có lập trường rất cứng rắn. "Trung Quốc sử dụng Việt Nam để chuyển hàng nhằm trốn thuế", ông Navarro nói. Mục tiêu của ông là dựng hàng rào xung quanh hàng xuất khẩu của Trung Quốc.
Deborah Elms, người đứng đầu chính sách thương mại tại Hinrich Foundation, một tổ chức tập trung vào thương mại, cho biết: "Mỹ dường như đang lập luận rằng bất kỳ thứ gì có nguồn gốc từ Trung Quốc đều mặc định là hàng trung chuyển, vì vậy họ sẽ đóng dấu thuế quan cao lên mọi sản phẩm có nguồn gốc từ Trung Quốc".
Ngăn chặn việc trung chuyển bất hợp pháp là một chuyện; ngắt kết nối chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc tỏ ra phức tạp hơn nhiều. Hầu hết những thứ mà người Mỹ mua đều có nguyên liệu thô từ Trung Quốc — cho dù đó là nhựa trong đồ chơi trẻ em, cao su trong giày dép hay chỉ khâu trong áo sơ mi.
Bà Elms cho biết: “Các chính phủ châu Á đang được yêu cầu định nghĩa lại chuỗi cung ứng, mà có thể mất hàng thập kỷ để tạo ra để đổi lấy điều gì? Điều này có vẻ không rõ ràng”.
Đối với ngành dệt may của Việt Nam, việc loại Trung Quốc ra khỏi dây chuyền sản xuất sẽ là một vấn đề lớn. Các nhà máy Việt Nam nhập khẩu khoảng 60 phần trăm vải mà họ sử dụng từ Trung Quốc, theo Trần Như Tùng, phó chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam.
“Nếu không có Trung Quốc, chúng tôi không thể sản xuất sản phẩm”, ông Tùng nói. “Việt Nam sẽ không có nguyên liệu để sản xuất thành phẩm. Và nếu không có Mỹ, Việt Nam sẽ không thể xuất khẩu thành phẩm. Vì vậy, chính phủ Việt Nam phải tìm sự cân bằng giữa Trung Quốc và Mỹ, và Việt Nam rất khó có thể làm được điều này”.
Để cố gắng làm dịu bất kỳ thỏa thuận nào với chính quyền Trump, Việt Nam đã đề nghị tăng cường mua hàng hóa của Mỹ như sản phẩm nông nghiệp và máy bay Boeing, đồng thời hạn chế vận chuyển hàng hóa Trung Quốc sang Mỹ.
Nhưng làn sóng đầu tư và tuyển dụng của các công ty Trung Quốc tiếp tục làm mọi thứ trở nên phức tạp.
Tại tỉnh Long An ở phía Nam, nơi có nhiều nhà máy giày dép và dệt may, công ty Shein đang tiến hành tuyển dụng.
Vào một ngày thứ sáu gần đây, Huy Phong, một nhà tuyển dụng, đã treo một tờ quảng cáo việc làm trên hàng rào bên ngoài một kho hàng của Shein. Nội dung là tuyển dụng công việc bốc xếp hàng hóa và phân loại kiêm đóng gói các mặt hàng thời trang như túi xách, quần áo và giày dép. Mức lương: 385 đến 578 đô la một tháng. Shein cần 2.000 công nhân cho kho hàng của mình và cho đến nay chỉ tuyển dụng được một nửa số đó, anh Phong cho biết.
Việc tìm kiếm nhân công là rất khó khăn. Rất nhiều công ty kho bãi và hậu cần tại Long An đang tuyển dụng.
Gần đó, Dương Minh Giang đang rời khỏi cuộc phỏng vấn với tâm trạng chán nản. Anh cho biết công việc này đòi hỏi phải xử lý nguyên liệu thô từ Trung Quốc như sợi và thuốc nhuộm hóa học để lưu trữ tại kho và chuyển đến các nhà máy gần đó để may quần áo.
“Nhưng tôi không nghĩ mình sẽ nhận công việc này,” anh nói. “Mức lương thấp quá.”
Ảnh: Các công ty may mặc của Việt Nam nhập khẩu 60% nguyên liệu thô từ Trung Quốc.
#Trump47 #trumptariffs2025 #TrumpTariffs #trumptariffimpact #DonaldTrump #PresidentTrump2025 #PresidentTrump #USVietnamRelations #quanhevietmy #quanheviettrung #USTariffs #USChinaTradeWar #chientranhthuongmaiMyTrung
.png "Sex :vozvn (22):"){kind=icon}
