tvxq2610
Phó thường dân
Thủ tướng Robert Fico ca ngợi các quốc gia độc đảng vì khả năng hoạch định dài hạn và đổ lỗi cho tình trạng hỗn loạn chính trị ở châu Âu là nguyên nhân dẫn đến sự suy thoái của khu vực này.
Robert Fico tham dự lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng 9/5 tại Moskva. (nguồn: TASR/AP)
Thủ tướng Robert Fico đang theo đuổi một quan điểm địa chính trị mới, đối lập với dân chủ tự do phương Tây và tôn vinh cái mà ông gọi là "quản trị hiệu quả" của các nhà nước độc đảng. Những phát ngôn gần đây của ông trong một cuộc phỏng vấn cho thấy sự ngưỡng mộ ngày càng gia tăng đối với các mô hình chuyên chế, cùng với niềm tin rằng châu Âu đã lạc hướng.
Phát biểu chỉ một ngày sau khi tham dự hội nghị Cộng đồng Chính trị châu Âu tại Tirana vào ngày 16/5, nơi Thủ tướng Đức Friedrich Merz kêu gọi Liên minh châu Âu siết chặt kiểm soát di cư, Fico đã có thái độ đắc thắng. "Hôm nay, Thủ tướng Đức đang kêu gọi những chính sách mà tôi đã ủng hộ ngay từ đầu", ông nói, ám chỉ sự phản đối lâu dài của mình đối với hạn ngạch phân bổ người tị nạn bắt buộc. "Hồi đó, các thủ tướng khác thậm chí còn không nói chuyện với tôi trong thang máy".
Fico tự khẳng định mình là người từng cảnh báo trước về sự sai lầm trong đồng thuận châu Âu, cho rằng trật tự dân chủ tự do đã không mang lại hiệu quả. "Chủ nghĩa tự do và khái niệm dân chủ tự do đã hoàn toàn sụp đổ. Nó cực kỳ kém hiệu quả", ông tuyên bố. Ngược lại, ông ca ngợi các hệ thống ở Việt Nam và Trung Quốc, những quốc gia ông đã đến thăm trong vài tháng gần đây, như là hình mẫu về khả năng hoạch định dài hạn và tính liên tục. Trong chuyến đi tới Moskva vào ngày 9/5 để dự lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng, ông đã có các cuộc trao đổi không chính thức với các quan chức cấp cao Trung Quốc và Việt Nam, càng củng cố thêm sự ngưỡng mộ của ông đối với mô hình quản trị của họ. Ông cũng thông báo kế hoạch quay lại Việt Nam vào mùa thu năm nay.
Những phát biểu này cũng phản ánh sự thay đổi trong chính sách ngoại giao kinh tế. Fico nhiều lần nhấn mạnh rằng mặc dù Slovakia vẫn là thành viên của Liên minh châu Âu nhưng không nên giới hạn quan hệ kinh tế chỉ với phương Tây. Ông cho rằng tăng trưởng toàn cầu ngày càng được dẫn dắt bởi châu Á và Slovakia cần tìm kiếm cơ hội kinh tế vượt ra ngoài EU, đặc biệt là tại Trung Quốc và Đông Nam Á.
"Sự khác biệt là họ lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch đó", ông nói, bày tỏ sự tiếc nuối trước điều mà ông cho là sự lệ thuộc của châu Âu vào thay đổi chính trị. "Ở Slovakia, chúng tôi từng cố gắng xây dựng tầm nhìn cho năm 2030. Phe đối lập tuyên bố họ sẽ không tôn trọng nó. Cứ bốn năm, một chính phủ mới lại lên và xóa bỏ tất cả để bắt đầu lại từ đầu".
Việc Fico ủng hộ mô hình chuyên quyền diễn ra trong bối cảnh các xu hướng khu vực rộng lớn hơn. Khắp Trung và Đông Âu, các nhà lãnh đạo dân tộc chủ nghĩa và bảo thủ đang chỉ trích các thể chế EU và đặt nghi vấn về các chuẩn mực tự do phương Tây. Fico, hiện đang trong nhiệm kỳ thứ tư, đã trở lại cầm quyền nhờ khai thác sự hoài nghi này và đang thúc đẩy thay đổi cuộc tranh luận tại Brussels.
Ông mô tả sự xuất hiện của hàng loạt đảng phái chính trị ở Slovakia với hơn 100 đảng đã đăng ký và hơn 20 đảng tranh cử quốc hội như là biểu hiện của một hệ thống mất kiểm soát. "Chủ nghĩa tự do không biên giới đã thất bại. Ai muốn làm gì thì làm, không có trách nhiệm gì cả".
Những phát biểu của Fico đã vấp phải chỉ trích gay gắt từ phe đối lập. Michal Šimečka, lãnh đạo đảng Tiến bộ Slovakia, mô tả tuyên bố của Thủ tướng là "khó tin" khi đến từ người đứng đầu một quốc gia thành viên EU. "Thủ tướng Fico công khai ca ngợi các chế độ chuyên chế độc đảng, Trung Quốc và Việt Nam, và cho rằng họ tốt hơn nền dân chủ tự do với các đảng được người dân bầu chọn", Šimečka nói. "Fico than phiền rằng ông bị buộc tội kéo Slovakia ra khỏi châu Âu và phá hoại dân chủ. Rồi chính ông lên truyền hình quốc gia và xác nhận điều đó. Nhưng Slovakia không phải là Nga hay Trung Quốc. Người dân Slovakia đã đấu tranh giành dân chủ vào năm 1989 và họ sẽ không để điều đó bị đánh cắp. Họ biết sự thịnh vượng và an ninh của mình gắn liền với châu Âu và họ sẽ thể hiện điều đó trong cuộc bầu cử tới".
Trong một cuộc phỏng vấn với kênh Joj vào Chủ nhật, Šimečka nói rằng ông sẽ không phản đối việc đàm phán với Trung Quốc hoặc Việt Nam nếu trở thành thủ tướng nhưng ưu tiên của ông sẽ là tăng cường quan hệ với các đối tác phương Tây. Ông chỉ trích Fico vì chưa thực hiện các chuyến thăm song phương chính thức tới các đồng minh châu Âu chủ chốt như Pháp, Vương quốc Anh hay Ba Lan kể từ khi quay lại nắm quyền.
Những tuyên bố của Fico cũng gợi mở một sự chuyển hướng sâu sắc về tư tưởng. Dù ông khẳng định Slovakia phải tiếp tục là một nền dân chủ dựa trên bầu cử tự do, ông cũng kêu gọi "cải cách các hệ thống chính trị dân chủ" nhằm giảm tình trạng hỗn loạn chính trị, theo ông là điều đang diễn ra ở nhiều quốc gia châu Âu khác và sự kém hiệu quả. "Nếu chúng ta cứ tiếp tục như hiện tại thì sẽ không bao giờ theo kịp Trung Quốc".
spectator.sme.sk
Robert Fico tham dự lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng 9/5 tại Moskva. (nguồn: TASR/AP)
Thủ tướng Robert Fico đang theo đuổi một quan điểm địa chính trị mới, đối lập với dân chủ tự do phương Tây và tôn vinh cái mà ông gọi là "quản trị hiệu quả" của các nhà nước độc đảng. Những phát ngôn gần đây của ông trong một cuộc phỏng vấn cho thấy sự ngưỡng mộ ngày càng gia tăng đối với các mô hình chuyên chế, cùng với niềm tin rằng châu Âu đã lạc hướng.
Phát biểu chỉ một ngày sau khi tham dự hội nghị Cộng đồng Chính trị châu Âu tại Tirana vào ngày 16/5, nơi Thủ tướng Đức Friedrich Merz kêu gọi Liên minh châu Âu siết chặt kiểm soát di cư, Fico đã có thái độ đắc thắng. "Hôm nay, Thủ tướng Đức đang kêu gọi những chính sách mà tôi đã ủng hộ ngay từ đầu", ông nói, ám chỉ sự phản đối lâu dài của mình đối với hạn ngạch phân bổ người tị nạn bắt buộc. "Hồi đó, các thủ tướng khác thậm chí còn không nói chuyện với tôi trong thang máy".
Fico tự khẳng định mình là người từng cảnh báo trước về sự sai lầm trong đồng thuận châu Âu, cho rằng trật tự dân chủ tự do đã không mang lại hiệu quả. "Chủ nghĩa tự do và khái niệm dân chủ tự do đã hoàn toàn sụp đổ. Nó cực kỳ kém hiệu quả", ông tuyên bố. Ngược lại, ông ca ngợi các hệ thống ở Việt Nam và Trung Quốc, những quốc gia ông đã đến thăm trong vài tháng gần đây, như là hình mẫu về khả năng hoạch định dài hạn và tính liên tục. Trong chuyến đi tới Moskva vào ngày 9/5 để dự lễ kỷ niệm Ngày Chiến thắng, ông đã có các cuộc trao đổi không chính thức với các quan chức cấp cao Trung Quốc và Việt Nam, càng củng cố thêm sự ngưỡng mộ của ông đối với mô hình quản trị của họ. Ông cũng thông báo kế hoạch quay lại Việt Nam vào mùa thu năm nay.
Những phát biểu này cũng phản ánh sự thay đổi trong chính sách ngoại giao kinh tế. Fico nhiều lần nhấn mạnh rằng mặc dù Slovakia vẫn là thành viên của Liên minh châu Âu nhưng không nên giới hạn quan hệ kinh tế chỉ với phương Tây. Ông cho rằng tăng trưởng toàn cầu ngày càng được dẫn dắt bởi châu Á và Slovakia cần tìm kiếm cơ hội kinh tế vượt ra ngoài EU, đặc biệt là tại Trung Quốc và Đông Nam Á.
"Sự khác biệt là họ lập kế hoạch và thực hiện kế hoạch đó", ông nói, bày tỏ sự tiếc nuối trước điều mà ông cho là sự lệ thuộc của châu Âu vào thay đổi chính trị. "Ở Slovakia, chúng tôi từng cố gắng xây dựng tầm nhìn cho năm 2030. Phe đối lập tuyên bố họ sẽ không tôn trọng nó. Cứ bốn năm, một chính phủ mới lại lên và xóa bỏ tất cả để bắt đầu lại từ đầu".
Việc Fico ủng hộ mô hình chuyên quyền diễn ra trong bối cảnh các xu hướng khu vực rộng lớn hơn. Khắp Trung và Đông Âu, các nhà lãnh đạo dân tộc chủ nghĩa và bảo thủ đang chỉ trích các thể chế EU và đặt nghi vấn về các chuẩn mực tự do phương Tây. Fico, hiện đang trong nhiệm kỳ thứ tư, đã trở lại cầm quyền nhờ khai thác sự hoài nghi này và đang thúc đẩy thay đổi cuộc tranh luận tại Brussels.
Ông mô tả sự xuất hiện của hàng loạt đảng phái chính trị ở Slovakia với hơn 100 đảng đã đăng ký và hơn 20 đảng tranh cử quốc hội như là biểu hiện của một hệ thống mất kiểm soát. "Chủ nghĩa tự do không biên giới đã thất bại. Ai muốn làm gì thì làm, không có trách nhiệm gì cả".
Những phát biểu của Fico đã vấp phải chỉ trích gay gắt từ phe đối lập. Michal Šimečka, lãnh đạo đảng Tiến bộ Slovakia, mô tả tuyên bố của Thủ tướng là "khó tin" khi đến từ người đứng đầu một quốc gia thành viên EU. "Thủ tướng Fico công khai ca ngợi các chế độ chuyên chế độc đảng, Trung Quốc và Việt Nam, và cho rằng họ tốt hơn nền dân chủ tự do với các đảng được người dân bầu chọn", Šimečka nói. "Fico than phiền rằng ông bị buộc tội kéo Slovakia ra khỏi châu Âu và phá hoại dân chủ. Rồi chính ông lên truyền hình quốc gia và xác nhận điều đó. Nhưng Slovakia không phải là Nga hay Trung Quốc. Người dân Slovakia đã đấu tranh giành dân chủ vào năm 1989 và họ sẽ không để điều đó bị đánh cắp. Họ biết sự thịnh vượng và an ninh của mình gắn liền với châu Âu và họ sẽ thể hiện điều đó trong cuộc bầu cử tới".
Trong một cuộc phỏng vấn với kênh Joj vào Chủ nhật, Šimečka nói rằng ông sẽ không phản đối việc đàm phán với Trung Quốc hoặc Việt Nam nếu trở thành thủ tướng nhưng ưu tiên của ông sẽ là tăng cường quan hệ với các đối tác phương Tây. Ông chỉ trích Fico vì chưa thực hiện các chuyến thăm song phương chính thức tới các đồng minh châu Âu chủ chốt như Pháp, Vương quốc Anh hay Ba Lan kể từ khi quay lại nắm quyền.
Những tuyên bố của Fico cũng gợi mở một sự chuyển hướng sâu sắc về tư tưởng. Dù ông khẳng định Slovakia phải tiếp tục là một nền dân chủ dựa trên bầu cử tự do, ông cũng kêu gọi "cải cách các hệ thống chính trị dân chủ" nhằm giảm tình trạng hỗn loạn chính trị, theo ông là điều đang diễn ra ở nhiều quốc gia châu Âu khác và sự kém hiệu quả. "Nếu chúng ta cứ tiếp tục như hiện tại thì sẽ không bao giờ theo kịp Trung Quốc".
Fico praises China and Vietnam as models, says liberal democracy has failed - The Slovak Spectator
PM Robert Fico lauds one-party states for their long-term planning and blames Europe’s political chaos for its decline.
spectator.sme.sk
