Ban Nghiên cứu của Thủ tướng là một cơ quan từng tồn tại ở Việt Nam, có vai trò tư vấn, nghiên cứu và hỗ trợ Thủ tướng Chính phủ trong việc hoạch định chính sách, đặc biệt liên quan đến cải cách kinh tế, xã hội và hành chính. Dưới đây là một số thông tin cơ bản về tổ chức này:
### Lịch sử hình thành và phát triển
- **Tiền thân**: Ban Nghiên cứu của Thủ tướng xuất phát từ **Tổ chuyên gia tư vấn về cải cách kinh tế và cải cách hành chính** (gọi tắt là Tổ Tư vấn Cải cách), được thành lập theo Quyết định số 494/TTg ngày 5/10/1993 dưới thời Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Tổ này có nhiệm vụ giúp Thủ tướng xây dựng chương trình cải cách, đề xuất chính sách đổi mới và tham gia soạn thảo hoặc giám định các văn bản thể chế.
- **Nâng cấp**: Đến ngày 30/5/1998, Thủ tướng Phan Văn Khải quyết định nâng cấp Tổ Tư vấn Cải cách thành **Ban Nghiên cứu của Thủ tướng**, nhằm tăng cường vai trò tư vấn chiến lược. Ông Trần Đức Nguyên được bổ nhiệm làm Trưởng ban đầu tiên và giữ chức vụ này đến năm 2003, sau đó ông Trần Xuân Giá (nguyên Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư) kế nhiệm.
- **Giải thể**: Ban Nghiên cứu của Thủ tướng hoạt động chủ yếu dưới hai thời kỳ Thủ tướng Võ Văn Kiệt và Phan Văn Khải. Tuy nhiên, ngày 28/7/2006, chỉ khoảng một tháng sau khi nhậm chức, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã ký Quyết định giải thể Ban Nghiên cứu cùng với Tổ Nghiên cứu về Kinh tế Đối ngoại của Thủ tướng.
### Nhiệm vụ và chức năng
Ban Nghiên cứu của Thủ tướng có các nhiệm vụ chính như:
- **Tư vấn chiến lược**: Đề xuất các chủ trương, chính sách đổi mới kinh tế, xã hội và hành chính.
- **Nghiên cứu và giám định**: Tham gia soạn thảo, thẩm định các văn bản quy phạm pháp luật hoặc các chính sách lớn trước khi trình Thủ tướng hoặc Chính phủ.
- **Phản biện và kiến nghị**: Đưa ra ý kiến về tình hình kinh tế - xã hội, cải cách hành chính dựa trên thực tiễn và yêu cầu của Thủ tướng.
Thủ tướng thường xuyên làm việc trực tiếp với Ban, nghe báo cáo, kiến nghị và tổ chức các cuộc họp hàng năm với toàn thể thành viên để thảo luận các vấn đề quan trọng. Ban cũng tham gia các kỳ họp Chính phủ khi cần thiết để đóng góp ý kiến về chính sách và thể chế.
### Cơ cấu tổ chức
- **Thành viên thường trực**: Ban có một nhóm nhỏ thành viên cố định, do Trưởng ban đứng đầu (ví dụ: ông Trần Đức Nguyên, ông Trần Xuân Giá).
- **Nhóm không thường trực**: Bao gồm các chuyên gia tư vấn được Thủ tướng mời trực tiếp, tùy theo từng vấn đề cụ thể cần giải quyết.
### Ý nghĩa và di sản
- Trong thời kỳ hoạt động, Ban Nghiên cứu của Thủ tướng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các quyết định cải cách kinh tế lớn, đặc biệt là giai đoạn chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
- Sau khi giải thể, vai trò tư vấn kinh tế cho Thủ tướng được chuyển giao sang các cơ quan khác, chẳng hạn như **Tổ Tư vấn Kinh tế của Thủ tướng**, được thành lập lại dưới các nhiệm kỳ sau (ví dụ: dưới thời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Phạm Minh Chính).
Nếu bạn cần thông tin chi tiết hơn về hoạt động cụ thể của Ban trong một giai đoạn nào đó, hãy cho mình biết nhé!
Lược sử Tổ tư vấn kinh tế của thủ tướng
Ở bất kỳ quốc gia nào, tại bất kỳ giai đoạn nào, nhu cầu tư vấn chính sách là luôn có. Dọc theo dòng thời gian, trải qua nhiều tên gọi từ Tổ tư vấn cải cách của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt cho đến Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc mới ra đời, những “think tank” như vậy đã ghi dấu ấn...
m.cafef.vn
