Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Sau khi ra lệnh dừng tiếp nhận máy bay mới từ Boeing - hãng chế tạo máy bay hàng đầu của Mỹ - Trung Quốc bất ngờ tuyên bố sẵn sàng hỗ trợ hợp tác bình thường với các doanh nghiệp Mỹ, trong bối cảnh cuộc chiến thuế quan giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tiếp tục leo thang.
Đầu tháng này, chính phủ Trung Quốc đã chỉ đạo các hãng hàng không trong nước ngừng tiếp nhận bất kỳ chiếc máy bay mới nào từ Boeing. Đây là động thái đáp trả sau khi chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump áp mức thuế lên tới 145% đối với hàng hóa Trung Quốc.Ngay lập tức, Trung Quốc cũng công bố mức thuế trả đũa lên đến 125% đối với hàng hóa Mỹ, bao gồm cả máy bay và linh kiện hàng không. Mức thuế cao khiến việc mua máy bay từ Boeing trở nên không khả thi về mặt tài chính, buộc các hãng bay Trung Quốc phải dừng nhận hàng.
Hệ quả là khoảng 50 chiếc máy bay dự kiến giao cho Trung Quốc trong năm nay đang rơi vào tình trạng "lửng lơ", không thể bàn giao như kế hoạch ban đầu.
Các quan chức ở Bắc Kinh thừa nhận rằng việc tăng thuế quan do Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump thực hiện đã làm gián đoạn thị trường vận tải hàng không toàn cầu, cả các hãng hàng không Trung Quốc và Boeing đều bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Trung Quốc nói gì về hợp tác với doanh nghiệp Mỹ?
Chỉ vài ngày sau lệnh cấm nhận máy bay Boeing, Bộ Thương mại Trung Quốc ra tuyên bố khẳng định nước này sẵn sàng hỗ trợ hợp tác bình thường giữa các công ty Trung - Mỹ, trong bối cảnh hai bên đều chịu thiệt hại từ các biện pháp thuế quan.
Tuyên bố cho biết Trung Quốc hy vọng Mỹ sẽ tạo ra một môi trường thương mại ổn định và có thể dự đoán được để thúc đẩy hoạt động đầu tư và trao đổi kinh tếgiữa hai nước.
Đáng chú ý, phía Trung Quốc cũng thừa nhận tác động tiêu cực từ chính sách thuế của Mỹ đối với thị trường vận tải hàng không toàn cầu - một sự thẳng thắn hiếm thấy giữa lúc căng thẳng leo thang.
Boeing phản ứng ra sao trước lệnh từ chối của Trung Quốc?
Trước diễn biến bất ngờ từ Trung Quốc, Giám đốc điều hành Boeing - ông Kelly Ortberg - xác nhận rằng hãng đã dừng toàn bộ hoạt động giao máy bay cho Trung Quốc. Ông cũng cho biết Boeing đang chủ động tìm kiếm các khách hàng thay thế để tiêu thụ số máy bay đã sản xuất.
“Chúng tôi đang trao đổi chặt chẽ với các khách hàng Trung Quốc và tích cực đánh giá khả năng tái phân phối các máy bay đã hoàn thiện hoặc đang trong quá trình sản xuất,” ông Ortberg nói trong buổi báo cáo tài chính gần đây.
Hiện tại, Boeing đã bắt đầu cho bay ngược trở lại Mỹ một số chiếc 737 Max vốn được sản xuất dành riêng cho các hãng hàng không Trung Quốc.
Dù bị từ chối bởi Trung Quốc, một số hãng hàng không khác trên thế giới tỏ ra sẵn sàng tiếp nhận số máy bay này. Đáng chú ý nhất là Air India, hãng bay quốc gia của Ấn Độ.
Theo thông tin từ Bloomberg, tính đến cuối tháng trước, Air India đã tiếp nhận 41 chiếc Boeing 737 Max, vốn được sản xuất cho các hãng bay Trung Quốc. Hãng này còn thể hiện mong muốn tiếp tục mua thêm nếu Boeing cần "giải cứu" số máy bay bị đình trệ.
Đây có thể là tín hiệu tích cực cho Boeing, giúp hãng này giảm thiểu thiệt hại và duy trì dòng sản xuất trong thời gian căng thẳng với Trung Quốc chưa được tháo gỡ.
Trung Quốc cần Boeing đến mức nào?
Việc Trung Quốc đưa ra tuyên bố “nhún nhường” sau lệnh cấm Boeing cho thấy vai trò quan trọng của hãng máy bay Mỹ trong kế hoạch phát triển hàng không của Trung Quốc. Trong hai thập kỷ tới, Trung Quốc dự kiến sẽ chiếm 20% nhu cầu máy bay toàn cầu và riêng năm 2018, gần 25% sản lượng máy bay của Boeing đã được bán sang thị trường này.
Các hãng hàng không Trung Quốc - vốn đang có kế hoạch mở rộng mạnh mẽ - phụ thuộc nhiều vào các dòng máy bay thân hẹp như Boeing 737 để phục vụ đường bay nội địa và khu vực. Việc thiếu nguồn cung từ Boeing có thể khiến kế hoạch tăng trưởng đội bay của họ bị chững lại.
Chính vì vậy, nếu quan hệ Mỹ - Trung hạ nhiệt, khả năng Trung Quốc mở lại “cửa” cho Boeing là hoàn toàn có thể xảy ra trong tương lai gần.
