Don Jong Un
Thôi vậy thì bỏ
Một ước tính đơn giản cho thấy thuế suất 3,5% có thể làm Việt Nam mất khoảng 400 triệu USD kiều hối mỗi năm từ Mỹ.
Tuần trước, Hạ viện Mỹ đã thông qua “One Big, Beautiful Bill Act”, một dự thảo luật toàn diện về tài chính, thương mại và nhập cư. Nó bao gồm quy định thuế 3,5% đối với kiều hổi gửi bởi người không phải là công dân Mỹ.Khoản thuế này sẽ áp dụng với các nhóm bao gồm thường trú nhân, lao động nhập cư, du học sinh và người nhập cư trái phép.
Mỹ là quốc gia nguồn kiều hồi lớn nhất thế giới, với hơn 656 tỷ USD gửi ra nước ngoài trong năm 2023, theo Ngân hàng Thế giới.
Việt Nam là một trong những nước nhận kiều hối lớn nhất từ Mỹ. Theo Ngân hàng Thế giới, năm 2015, kiều hối từ Mỹ đến Việt Nam đạt 7 tỷ USD, đứng thứ 5 trên toàn cầu sau Mexico, Trung Quốc, Ấn Độ và Philippines.
Việt Nam là một trong những nước nhận kiều hối lớn nhất từ Mỹ. Ảnh minh họa: Rediff.
Cũng theo dữ liệu từ Ngân hàng Thế giới, tổng kiều hối mà Việt Nam nhận được năm đó là 8,1 tỷ USD, nghĩa là kiều hối từ Mỹ chiếm khoảng 86% tổng kiều hối về Việt Nam.
Năm ngoái, tổng kiều hối về Việt Nam là 13,2 tỷ USD. Nếu tỷ lệ kiều hối từ Mỹ trong số đó vẫn là 86%, thì lượng kiều hối từ Mỹ về Việt Nam trong năm 2024 là khoảng 11,4 tỷ USD.
Ở thuế suất 3,5%, Việt Nam có thể mất khoảng 400 triệu USD kiều hối mỗi năm từ Mỹ.
Con số trên có thể là ước tính cao vì thứ nhất, vì hoạt động xuất khẩu lao động tăng trưởng mạnh trong những năm gần đây (chủ yếu đến các thị trường Nhật Bản, Đài Loan và Hàn Quốc), tỷ lệ kiều hối từ Mỹ trong tổng kiều hối về Việt Nam có thể không còn cao như 10 năm trước.
Thứ hai, sắc thuế mới chỉ đánh vào kiều hối từ người không phải công dân Mỹ. Phần kiều hối do công dân Mỹ gửi tiếp tục được miễn thuế nên không phải toàn bộ lượng kiều hối từ Mỹ sẽ phải chịu thuế.
Những người không phải công dân Mỹ cũng có thể nhờ bạn bè hoặc thành viên gia đình của mình là công dân Mỹ để gửi hộ. Các phương án khác bao gồm sử dụng tiền mã hóa hoặc thị trường chợ đen.
Ở chiều ngược lại, thuế mới có thể làm giảm động lực gửi kiều hối, khiến người ta giữ lại nhiều tiền ở Mỹ hơn thay vì gửi về Việt Nam.
Ban đầu, thuế suất này được đề xuất là 5%. Ở mức đó, thiệt hại kiều hối của Việt Nam có thể là 570 triệu USD.
Manuel Orozco, nhà nghiên cứu về kiều hối, ước tính thuế 5% có thể dẫn đến lượng kiều hối và số giao dịch kiều hối giảm 10%.
Cần lưu ý rằng dự thảo luật mới hiện chỉ được Hạ viện thông qua. Không có gì đảm bảo nó sẽ được Thượng viện thông qua ở dạng hiện tại. Một số Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa đã công khai bày tỏ ý định muốn thay đổi một số điều khoản của dự thảo. Dù Đảng Cộng hòa nắm đa số tại cả 2 viện, những bất đồng trong nội bộ đảng có thể cản trở việc đưa dự thảo thành luật.
Cho đến khi thuế kiều hối trở thành luật, hoạt động gửi kiều hối có thể tăng lên để chạy trước thuế.
Nhắm vào người nhập cư trái phép
Mức thuế 3,5% có thể đem về cho ngân sách chính phủ Mỹ khoảng 23 tỷ USD hàng năm. Nhưng mục tiêu chính của nó có vẻ là để ngăn người nhập cư trái phép mới và giảm con số khoảng 11 triệu người nhập cư trái phép đang sống ở Mỹ.
Nước nhận kiều hối nhiều nhất từ Mỹ là Mexico: 65 tỷ USD năm ngoái tương đương 4% GDP của quốc gia này, nhiều hơn tổng đầu tư trực tiếp nước ngoài. Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã nhiều lần phản đối đề xuất thuế kiều hối của Mỹ, gọi nó là phân biệt đối xử và đã cử một phái đoàn các nghị sĩ đến Washington để đàm phán về vấn đề này. Đại sứ Mexico ở Mỹ cho biết đây là “thuế chồng thuế”, lập luận rằng người Mexico sinh sống và làm việc ở Mỹ đã trả 121 tỷ USD tiền thuế trong năm 2021.
Nhưng theo ước tính của các nhà kinh tế tại ngân hàng BBVA, tác động đến tài khoản vãng lai của Mexico sẽ chỉ là rất nhỏ. Người nhập cư Mexico cũng thường có khả năng chi trả tốt hơn so với người nhập từ các nước Mỹ Latinh khác, theo nhà thống kê kinh tê Jesús Cervantes González.
“Người di cư Mexico có thể chịu mức thuế này mà không ảnh hưởng đáng kể đến lượng kiều hối gửi về”, ông nói.
Tác động lớn nhất có thể sẽ là với các nước Trung Mỹ. Theo ông Cervantes González, tỷ lệ kiều hối trên GDP tại những quốc gia này rất cao: 20% ở Guatemala, 27% ở Nicaragua, 26% ở Honduras, 24% ở El Salvador, 20% ở Haiti và 19% ở Jamaica.
“Vấn đề nghiêm trọng nhất là đối với người Guatemala và Honduras vì họ gửi một tỷ lệ thu nhập lớn hơn nhiều và có hoàn cảnh kinh tế khó khăn hơn nhiều”, theo Cervantes González, bổ sung rằng tỷ lệ người nhập cư trái phép từ những nước này cao hơn. Ông cũng cho biết lượng kiều hối về các nước này cũng sẽ giảm do việc trục xuất những người nhập cư trái phép.
Thuế kiều hối sẽ “giảm thu nhập và chi tiêu tiêu dùng nội địa, và khiến cho vị thế tài khoản vãng lai xấu đi”, William Jackson, nhà kinh tế trưởng về thị trường mới nổi tại Capital Economics, dự đoán.
Số lần vượt biên trái phép vào Mỹ đã giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ, nhưng tốc độ trục xuất người nhập cư trái phép của chính quyền Donald Trump đang chậm hơn người tiềm nhiệm Joe Biden. Thuế kiều hối là một trong những biện pháp mà ông Trump hy vọng sẽ thúc đẩy người nhập cư trái phép tự trục xuất.
Tham khảo:
https://www.ft.com/content/ca062c4f-072f-483b-acda-f0109bb92d2a
