Kĩ sư Nga đã tuồn hàng trăm tài liệu mật về công nghệ máy quang khắc, ASML lo sợ Nga đủ công nghệ để chế tạo chip 28nm

đéo có hình chó nó tin

Địt Bùng Đạo Tổ
Theo báo NRC của Hà Lan, một kỹ sư Nga 43 tuổi được xác định trong hồ sơ tòa án là German A., bị cáo buộc bí mật cung cấp thông tin kỹ thuật nhạy cảm từ ASML, NXP và TSMC cho Nga. Mục tiêu được cho là hỗ trợ xây dựng một nhà máy sản xuất chất bán dẫn có khả năng chế tạo chip 28nm tại Nga.

German A. bị nghi ngờ đã chuyển giao hàng trăm tài liệu mật, bao gồm 105 tài liệu nội bộ của ASML, 88 tệp liên quan đến TSMC cùng các tài liệu từ GlobalFoundries và NXP. Các tài liệu này chứa hướng dẫn sản xuất chất bán dẫn và thông tin về máy móc chế tạo chip. Dù không bao gồm bản thiết kế hoàn chỉnh để xây dựng thiết bị sản xuất wafer hay một nhà máy đầy đủ, chúng vẫn được phân loại là bí mật và có thể hỗ trợ thiết lập dây chuyền sản xuất chip cơ bản ở mức công nghệ 28nm – đủ đáp ứng nhu cầu quân sự.

Các nhà điều tra tin rằng German A. đã sử dụng dịch vụ lưu trữ đám mây, ứng dụng nhắn tin và trực tiếp giao một USB chứa dữ liệu tại Moskva, kiếm được khoảng 40.000 euro (khoảng 44.000 USD) từ hoạt động này. Ông ta cũng liên kết với nỗ lực mua công cụ lắng đọng hóa học hơi (CVD), có thể nhằm trang bị cho 1 nhà máy chip tương lai ở Nga. Tuy nhiên, thiết bị này được chuyển hướng đến Israel và cuối cùng không bao giờ đến tay người nhận.


1744093499383.png



German A. bị bắt vào tháng 8 năm 2024 sau báo cáo từ Cơ quan Tình báo và An ninh Hà Lan (AIVD). Một tháng sau, ASML và NXP được thông báo chính thức về nghi ngờ gián điệp. Hiện ông ta đối mặt với mức án từ 18 đến 32 tháng tù, chính quyền nghi ngờ có mối liên hệ với tình báo Nga. Cả ASML và NXP đều tham gia cuộc điều tra và đã nộp đơn kiện chống lại cựu nhân viên này.

German A. có hơn một thập kỷ làm việc trong ngành phát triển và sản xuất chất bán dẫn. Ông bắt đầu thực tập tại Imec (Bỉ) vào năm 2008-2009, sau đó gia nhập Viện Nghiên cứu NCSR (Hy Lạp) và làm việc tại Fab 1 của GlobalFoundries ở Dresden (Đức). Năm 2015, ông gia nhập Mapper – một công ty khởi nghiệp Hà Lan phát triển công nghệ quang khắc không mặt nạ dựa trên chùm tia điện tử song song. Mapper từng nhận đầu tư từ Rusnano (Nga) và xây dựng một cơ sở nhỏ tại Nga để sản xuất MEMS.

Khi Mapper phá sản vào cuối năm 2018, ASML tiếp quản tài sản và nhân sự dưới áp lực từ chính phủ Hà Lan và Mỹ nhằm bảo vệ công nghệ khỏi tay Nga hoặc Trung Quốc. German A. là một trong hơn 100 kỹ sư chuyển sang ASML, làm việc với máy sản xuất linh kiện quang-điện tử. Đồng nghiệp mô tả ông là người “không nổi bật”, trầm tính và gặp khó khăn trong giao tiếp, dù tên ông xuất hiện trên 4 bằng sáng chế của ASML (mới nhất công bố tháng 3/2025). Vai trò cụ thể của ông trong các sáng chế này vẫn chưa rõ.


1744093525253.png



Sau khi rời ASML vào năm 2021 (do công việc bị thuê ngoài), German A. làm việc tạm thời tại NXP ở Nijmegen từ tháng 1 năm 2022 với vai trò kỹ thuật viên quy trình. Tháng 5 cùng năm, ông yêu cầu báo giá cho một công cụ CVD đã qua sử dụng từ ASM International, ban đầu định gửi đến Đức nhưng sau đổi sang Israel – thiết bị này không bao giờ được giao. Năm 2023, ông làm việc một năm tại Đại học TU Delft nhưng không có dấu hiệu đánh cắp dữ liệu tại đây.

Hoạt động số của German A. cho thấy ông truy cập các tệp hạn chế vào hai ngày trong tháng 12 năm 2020 mà không có lý do công việc, nhưng hệ thống an ninh nội bộ của ASML khi đó không phát hiện bất thường. Các chuyên gia được NRC tham vấn đánh giá dữ liệu bị rò rỉ gồm bài thuyết trình và hướng dẫn, không phải bản thiết kế cốt lõi để chế tạo máy móc hay nhà máy. Tuy nhiên, lời khai từ vợ cũ tiết lộ cuối năm 2023, ông đã liên lạc với các nhà nghiên cứu Nga để xây dựng một nhà máy chip 28nm – thời điểm các thực thể Nga bị liệt vào danh sách đen và không thể mua chip tiên tiến từ các nhà cung cấp lớn.

Dù một mình German A. không thể đánh cắp toàn bộ thiết kế để xây dựng nhà máy bán dẫn hoàn chỉnh, các nhà điều tra lo ngại một mạng lưới gián điệp tương tự có thể thu thập đủ thông tin để hồi sinh ngành sản xuất chất bán dẫn tại Nga – quốc gia đang chịu lệnh trừng phạt nghiêm ngặt từ phương Tây.

Cả ASML và NXP đều từng đối mặt với các vụ xâm phạm an ninh. Cuối năm 2023, một nhóm hacker liên kết với Trung Quốc bị phát hiện hoạt động bí mật trong hệ thống NXP. Đầu năm 2022, một cựu nhân viên Trung Quốc của ASML cũng đánh cắp dữ liệu mật. Dù các cá nhân này không tiếp cận được toàn bộ thiết kế, nguy cơ từ mạng lưới gián điệp là có thật. Đáp lại, hai công ty đã tăng cường bảo mật: hạn chế truy cập giữa các phòng ban và theo dõi hành vi bất thường của nhân viên.

 

Có thể bạn quan tâm

Top