Ví dụ hiểu biết lịch sử dân tộc Do Thái, mấy ngàn năm lưu lạc khắp châu Âu vẫn không quên cội nguồn. Năm nào cũng chúc nhau hẹn nhau ở Jerusalem. Liên hệ với thành tựu khoa học kỹ thuật của họ. Để thấy tinh thần dân tộc là một ngòi nổ cho động lực phát triển khoa học kỹ thuật. Cho đến 1948 thì cuối cùng họ cũng lập được nước ở vùng Trung Đông. Nhiều sách và diễn giả của "đạo" làm giàu ngày nay cứ tuyên truyền khơi gợi và kích động lòng tham vật chất, háo danh của tuổi trẻ. Không ai chịu khó xây dựng lại tinh thần dân tộc để một người trẻ có động lực phát triển bền vững sự nghiệp của cá nhân.
Dù là công nhân, shipper, lái xe tải hay thầy giáo, kỹ sư, hễ có tinh thần dân tộc đều là người có động lực làm việc và vươn lên cao hơn những người không có.
Tất cả những doanh nhân Nhật Bản và Hàn Quốc thành công tạo ra các tập đoàn khủng đều có điểm chung là họ yêu nước, và họ thấy nhục khi đất nước họ tụt hậu nghèo nàn.
Putin cũng vậy thôi. Đừng nói là Putin không yêu nước Nga khi đang là mật vụ và tận mắt chứng kiến Liên Xô bị đánh từ trong đánh ra cho đến lúc tan rã. Nếu không mang nỗi nhục mất nước, Putin không thể đủ sức mạnh tinh thần để lãnh đạo nước Nga phục hồi được như ngày hôm nay.
Lịch sử không phải chỉ là con số hay sự kiện khô khan. Lịch sử là vinh quang là tủi nhục của một mảnh đất mà ông bà, cha mẹ chúng ta đã sinh ra và sinh sống, sinh thành và nuôi lớn nên chúng ta ngày hôm nay.
Hiểu lịch sử để yêu nước. Yêu nước để có động lực kiềm chế những thú vui mà xây dựng một cuộc đời có kế hoạch và có ích, bảo bọc được cho một vòng tròn quan hệ yêu thương nào đó tùy sức mỗi người.