Don Jong Un
Súng hết đạn
ĐÀI BẮC - Mông Cổ giàu tài nguyên đang phải đối mặt với tình hình chính trị bất ổn sau khi thủ tướng nước này từ chức vào sáng sớm thứ Ba sau các cuộc biểu tình phản đối tình trạng tham nhũng tràn lan ở quốc gia châu Á không giáp biển, nằm giữa Trung Quốc và Nga này.
Trước khi mất phiếu tín nhiệm tại quốc hội, Thủ tướng Oyun-Erdene Luvsannamsrai đã cảnh báo rằng việc ông bị cách chức có thể làm suy yếu nền dân chủ non trẻ của Mông Cổ. Cuộc bỏ phiếu diễn ra sau nhiều tuần biểu tình bùng phát do các báo cáo về việc con trai ông chi tiêu xa hoa và kêu gọi ông từ chức.
Các báo cáo, trong đó trích dẫn đồ trang sức đắt tiền và các chuyến đi bằng trực thăng cho người bạn gái của con trai ông, đã nhấn mạnh khoảng cách lớn giữa những người Mông Cổ trở nên cực kỳ giàu có nhờ xuất khẩu của đất nước và phần lớn dân số còn lại, vẫn chìm trong nghèo đói.
Sau đây là lý do tại sao những gì đang diễn ra ở Mông Cổ lại quan trọng:
Mông Cổ, một quốc gia có khoảng 3,5 triệu dân, giáp với Nga ở phía bắc và Trung Quốc ở phía nam. Những dãy núi cao tuyệt đẹp xen kẽ với những sa mạc rộng lớn có trữ lượng lớn than, đồng và các tài nguyên thiên nhiên khác được sử dụng trong sản xuất công nghệ cao.
Câu hỏi về việc ai được hưởng lợi từ sự giàu có này đã trở thành vấn đề chính kể từ khi Mông Cổ bắt đầu đàm phán với các công ty khai khoáng khổng lồ nước ngoài — tin đồn về các thỏa thuận bí mật và thanh toán ngầm đã lan truyền trong nhiều năm.
Sau khi Mông Cổ thoát khỏi chủ nghĩa ******** vào cuối Chiến tranh Lạnh, họ đã mất các gói viện trợ hào phóng của Liên Xô. Kể từ đó, Mông Cổ đã dần trở thành một nền dân chủ nhưng đang phải vật lộn để tránh rơi vào cảnh nợ nần trong khi vẫn giữ được lợi ích của Trung Quốc và Nga.
Trung Quốc là một nước láng giềng đặc biệt quan trọng vì Đảng ******** cầm quyền mua tới 92% lượng hàng xuất khẩu của Mông Cổ.
Trong nhiều năm qua, thủ đô Ulaanbaataar đã chuyển mình từ một thành phố với những tòa nhà thô sơ thời Liên Xô được bao quanh bởi những chiếc lều chăn nuôi truyền thống gọi là ger, thành một đô thị với các trung tâm mua sắm và khách sạn sang trọng.
Những người biểu tình cho biết nguồn khoáng sản phong phú của đất nước chỉ mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp và người giàu, trong khi nhiều người dân Mông Cổ vẫn sống trong cảnh nghèo đói.
Sáng sớm thứ Ba, Oyun-Erdene chỉ nhận được 44 phiếu ủng hộ trong cơ quan lập pháp gồm 126 ghế - Đại hội đồng Nhà nước - thấp hơn nhiều so với con số 64 phiếu cần thiết, theo người đứng đầu ủy ban kiểm phiếu, M. Narantuya-nara.
Oyun-Erdene chấp nhận thất bại, nói rằng thật vinh dự khi được phục vụ đất nước trong đại dịch do virus corona, cuộc chiến của Nga với Ukraine và cuộc xung đột đang diễn ra về thuế quan của Hoa Kỳ.
Nhưng ông cũng cảnh báo về mối đe dọa của "mạng nhện" của những nhóm lợi ích đặc biệt mà ông cho là đang hoạt động để kìm hãm người dân Mông Cổ.
Oyun-Erdene, người điều hành chính phủ liên minh, sẽ vẫn là thủ tướng cho đến khi người thay thế ông được bầu tại quốc hội, nhiều khả năng là từ hàng ngũ các nhà lập pháp đối lập.
Những người chọn người kế nhiệm ông có thể cũng sẽ phải tìm một nền tảng đáp ứng được nhu cầu của tầng lớp trẻ và có trình độ học vấn cao đã lãnh đạo các cuộc biểu tình. Điều đó có thể bao gồm việc tiến hành một quỹ chủ quyền quốc gia mới được giới thiệu gần đây để giúp phân phối của cải tốt hơn.
Khi từ chức, Oyun-Erdene đã bảo vệ sự chính trực của mình nhưng cho biết ông đã phạm sai lầm khi “không chú ý đủ đến các vấn đề chính trị xã hội và nội bộ”.
Ông cũng cảnh báo về tình hình bất ổn chính trị sắp tới, nói rằng điều này "có thể khiến công chúng mất niềm tin vào sự lãnh đạo của quốc hội và có khả năng khiến hệ thống quốc hội dân chủ của chúng ta có nguy cơ sụp đổ".
Erin Murphy, phó giám đốc và là thành viên cấp cao về kinh tế Ấn Độ và châu Á mới nổi tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cho biết không dễ để "xây dựng nền tảng cho nền dân chủ" vào thời điểm Mông Cổ cũng phải giải quyết các vấn đề kinh tế.
Julian Dierkes, một chuyên gia về Mông Cổ tại Đại học Mannheim ở Đức, cho biết ông không mong đợi bất kỳ thay đổi lớn nào về chính sách, bất kể ai trở thành thủ tướng tiếp theo.
Dierkes cho biết: “Họ sẽ được lựa chọn dựa trên mạng lưới cá nhân và sự bảo trợ”.
Nhiều người trên phố tỏ ra lo lắng cho tương lai và một số người đã bảo vệ thủ tướng sắp mãn nhiệm vào thứ Ba.
Oyun-Erdene không nên chịu trách nhiệm cho những thiếu sót của con trai mình, Gansukh Batbayar, một quân nhân về hưu ở Ulaanbaatar, người ca ngợi những gì ông mô tả là nỗ lực của Oyun-Erdene nhằm "tịch thu tài sản và tiền bạc kiếm được bất hợp pháp của các quan chức tham nhũng" và phân phối chúng một cách công bằng hơn, cho biết.
“Chúng tôi hầu như không thể sống sót trong thời buổi hỗn loạn này và lương hưu của chúng tôi rất ít”, một phụ nữ lớn tuổi trên xe buýt công cộng ở Ulaanbaataar cho biết, bà từ chối cho biết tên khi nói về những diễn biến chính trị.
Bà cho biết, bà tin rằng các con mình “có thức ăn để ăn và có mái nhà để che đầu”
