Dautroc_thichcungduong
Khổ vì lồn
Nếu Việt Nam bị áp thuế 46% lên hàng xuất khẩu sang Mỹ mà không đàm phán được để tháo gỡ, đây sẽ là một đòn giáng cực nặng vào nền kinh tế Việt Nam, tương đương với một cuộc khủng hoảng thương mại.
Thuế 46%: Quy mô và tính chất
Thuế 46% là mức thuế gì?
Đây là mức thuế chống bán phá giá hoặc thuế trừng phạt, vượt xa mức thuế MFN (ưu đãi tối huệ quốc) mà Việt Nam đang được hưởng theo WTO.Ví dụ: Trong chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, Mỹ từng áp thuế 25% lên hàng trăm tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Ngay cả Trung Quốc cũng bị tổn thất nặng nề. Nếu Việt Nam bị áp thuế gần gấp đôi, thiệt hại còn lớn hơn nhiều do nền kinh tế yếu hơn.
Tác động theo cấp độ
1 -Ngành hàng xuất khẩu chủ lực sụp đổ
Mỹ hiện là thị trường tiêu thụ chính của nhiều ngành:Ngành | Tỷ trọng xuất khẩu sang Mỹ | Nguy cơ khi bị đánh thuế 46% |
---|---|---|
Dệt may | > 45% | Mất gần toàn bộ đơn hàng |
Đồ gỗ | > 50% | Phá sản hàng loạt xưởng gỗ miền Trung & Đông Nam Bộ |
Da giày | ~35% | Sụt giảm đơn hàng, giảm công suất sản xuất |
Thủy sản | ~20-25% | Bị thay thế bởi các nước không chịu thuế |
Giá hàng Việt Nam tại Mỹ sẽ không còn cạnh tranh. Ví dụ, một chiếc áo giá FOB 5 USD khi sang Mỹ có thể bị cộng thêm 2.3 USD tiền thuế, không thể cạnh tranh với hàng Bangladesh, Ấn Độ, Campuchia.
2 -Thiệt hại kinh tế vĩ mô
- Mất ngay 60-80 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu thực tế (do giá tăng nên cầu giảm).
- GDP mất khoảng 3-4% trong năm đầu tiên (tính theo hệ số lan tỏa từ xuất khẩu).
- Cán cân thương mại đảo chiều, từ xuất siêu sang nhập siêu.
- Giảm dự trữ ngoại hối, VNĐ mất giá, áp lực lạm phát tăng.
3- Việc làm và an sinh xã hội
- Mỗi ngành xuất khẩu mất đơn hàng → mất công ăn việc làm.
- Dự kiến khoảng 2-3 triệu lao động bị ảnh hưởng trực tiếp (dệt may, gỗ, da giày, thủy sản, logistics).
- Lan tỏa sang các ngành phụ trợ, vận tải, kho bãi, ngân hàng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Như năm 2009, chỉ cần thị trường Mỹ giảm nhập khẩu do khủng hoảng tài chính, Việt Nam đã có gần 400.000 người mất việc trong 6 tháng đầu năm. Với thuế 46%, con số sẽ lớn hơn nhiều lần.
4-đầu tư FDI và chuỗi cung ứng
- FDI dịch chuyển khỏi Việt Nam: Nhiều công ty nước ngoài đặt nhà máy tại Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ. Nếu bị thuế 46%, họ sẽ chuyển sang nước khác (Campuchia, Indonesia, Ấn Độ).
- Chuỗi cung ứng toàn cầu bị phá vỡ. Việt Nam bị coi là rủi ro địa chính trị cao, không còn là điểm đến "an toàn".
5- Niềm tin thị trường và nguy cơ tài chính
- Thị trường chứng khoán sụt mạnh do lo ngại khủng hoảng doanh nghiệp xuất khẩu.
- Các ngân hàng có dư nợ lớn với ngành dệt may, gỗ, logistics sẽ đối mặt với nợ xấu tăng mạnh.
- Tâm lý lo ngại rủi ro đầu tư khiến dòng vốn rút khỏi Việt Nam (đặc biệt là dòng vốn gián tiếp – FII).
- Khi Mỹ đánh thuế Trung Quốc năm 2018 (25%), Trung Quốc mất hơn 60 tỷ USD kim ngạch, nhưng có nội lực mạnh, quy mô kinh tế lớn, nên vẫn trụ được.
- Việt Nam có quy mô nhỏ, phụ thuộc lớn vào Mỹ, nên bị tổn thương nặng hơn và khó có khả năng tự vệ bằng các chính sách hỗ trợ.
Nếu Việt Nam bị đánh thuế 46% mà không đàm phán được:
- Mất 1/3 thị trường xuất khẩu.
- GDP giảm 3-4% (tức là tăng trưởng có thể về 1-2% hoặc âm).
- Hàng triệu lao động mất việc.
- Tổn thương đến niềm tin đầu tư và vị thế quốc gia trong chuỗi cung ứng toàn cầu.