Đạo luật hạn chế của Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ (DHS – Department of Homeland Security) đối với
Viện Khổng Tử và các
thực thể đáng quan tâm của Trung Quốc là một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của chính phủ Mỹ nhằm
bảo vệ an ninh quốc gia, đặc biệt là trong lĩnh vực
giáo dục, nghiên cứu khoa học, và cơ sở hạ tầng công nghệ.
Dưới đây là tổng quan về các hạn chế chính:
1.
Viện Khổng Tử là các tổ chức do chính phủ Trung Quốc (thông qua Hanban – một nhánh của Bộ Giáo dục Trung Quốc) tài trợ, với mục tiêu thúc đẩy ngôn ngữ và văn hóa Trung Hoa ở nước ngoài. Tuy nhiên, chính quyền Mỹ cho rằng các viện này:
- Gây ảnh hưởng chính trị trong các trường đại học, bóp méo các vấn đề như nhân quyền, Đài Loan, Tây Tạng…
- Là công cụ tuyên truyền mềm của Đảng ******** Trung Quốc.
- Có liên hệ tiềm ẩn với hoạt động tình báo và thu thập dữ liệu trong môi trường học thuật.
Hành động của DHS và chính phủ Mỹ:
- Cấm cấp hoặc gia hạn visa cho nhân sự liên quan đến Viện Khổng Tử.
- Nhiều trường đại học Mỹ bị gây áp lực buộc phải đóng cửa hoặc cắt đứt quan hệ với Viện Khổng Tử.
- Năm 2020, Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố Trung tâm Viện Khổng Tử Hoa Kỳ là "phái bộ nước ngoài", đồng nghĩa bị giám sát và kiểm soát chặt hơn.
2.
DHS, cùng với các cơ quan khác như Bộ Thương mại, Bộ Ngoại giao và FBI, đã liệt kê nhiều tổ chức, trường đại học, công ty công nghệ Trung Quốc vào danh sách các “thực thể đáng quan tâm”, với lý do:
- Nguy cơ chuyển giao công nghệ nhạy cảm sang Trung Quốc.
- Liên quan đến quân đội Trung Quốc (PLA) hoặc chương trình vũ khí.
- Dính líu đến vi phạm nhân quyền, đặc biệt là ở Tân Cương.
Một số hành động liên quan gồm:
- Hạn chế hoặc cấm sinh viên/nghiên cứu sinh từ các trường có liên hệ với PLA.
- Từ chối visa hoặc thu hồi visa đã cấp.
- Hạn chế nhập khẩu công nghệ, phần mềm từ các công ty Trung Quốc (ví dụ như Huawei, ZTE).
- Hạn chế tài trợ hoặc hợp tác nghiên cứu với các tổ chức Trung Quốc.
3.
- Đạo luật CHIPS và Khoa học (CHIPS and Science Act) – hạn chế hợp tác công nghệ cao với Trung Quốc.
- Đạo luật Bảo vệ Nghiên cứu Hoa Kỳ (Safeguarding American Innovation Act) – nhằm ngăn tình trạng đánh cắp sở hữu trí tuệ.
- Executive Orders của Tổng thống Mỹ cấm đầu tư hoặc hợp tác với các thực thể Trung Quốc nhất định.