COVID-DE-NHI
Trẻ trâu
tưởng xàm chỉ giỏi doggy, ai ngờ toàn nhà sử học
Sửa lần cuối:
Sao người Nữ Chân dân tộc thiểu số giỏi thế nhỉ
- Tạo bởi motconga
- Start date
DeptrainhatmienBac
Trưởng lão
Nhà Tống với nhà Minh rất giống nhau, đều bị 1 dân tộc phía Bắc đánh bại. Và bị dân tộc đấy đô hộ, cũng đều có 1 vị tướng cứu vãn tình thế nhưng đều bị vua cuối của triều đại đấy nghi ngờ mà hại chết. Nhà Tống có Nhạc Phi, nhà Minh có Viên Sùng Hoán. Cả 2 triều đại đều nam tiến cầm cự thêm được 1 thời gian nữa trước khi chết luôn, Nam Tống và Nam Minh.
Các vị vua Nam Tống và các vua Nam Minh không phải dòng đích của các triều đại trước. Lịch sử Trung giống như 1 trò chơi của số phận.
Chanvuong2021
Đàn iem Duy Mạnh
trưởng ở đây tao nói là trưởng kiểu con của vợ cả ấy. vì vợ trc của ông ấy bị phế nên bà này có thể coi là hoàng hậuhoàng thái cực con thứ 6 hay 8 được tôn lên chứ k phải con trưởng, may là đa nhĩ cổn nó khôn chứ đảo chính ngay lúc nỗ nhĩ cáp xích chết thì khéo người đi theo sau là đa nhĩ cổn
Blackberry86
Lỗ đýt gợi cảm
Bọn Jurchen đánh nhau như con cặc ấy. Đéo hiểu sao có thằng khen luôn? 50 vạn quân thủ trên núi còn bị 10 vạn quân Mông Cổ hấp diêm, nhục không còn gì để nói. Thời nhà Minh nó cũng đéo coi ra bòi gì, đánh Ninh Viễn thì bị một thằng quan văn dập cho tơi tả, vòng qua trường thành thì bị kỵ binh Hán lùa cho chạy tụt quần.
Đánh nhau đã như lol lại còn me tàu. Nurhaci lậm tàu nặng, mê tít Tam quốc với Thủy hử. Hèn chi con cháu nhà Thanh giờ bị đồng hóa cho mất cmn ngôn ngữ.
Đánh nhau đã như lol lại còn me tàu. Nurhaci lậm tàu nặng, mê tít Tam quốc với Thủy hử. Hèn chi con cháu nhà Thanh giờ bị đồng hóa cho mất cmn ngôn ngữ.
congarung1988
Thích phó đà
Quân Thanh nhập quan
Từ bé chúng mày đã xem nhiều phim Tàu về giai đoạn nhà Thanh, có lẽ có nhiều ấn tượng về triều đại này hơn nhà Kim nhiều. Phần này tao xin phép viết dài hơn chút.
1. Người Nữ Chân quật khởi
Cùng là người Nữ chân, tuy nhiên bộ phân Nữ Chân vào trong trường thành thời Kim đã Hán hóa và hoàn toàn mất dấu vết (Một thuyết cổ điển cho rằng người Nữ Chân rút về Đông bắc là không chính xác, rất không đáng tin cậy). Chỉ còn 1 bộ phận ở lại vùng Mãn châu ngày nay, sau này bị Mông cổ hóa (như cái tên của ông tổ nhà Nỗ Nhĩ Cáp Xích - Monke Temur (Mông Kha Thiếp Mục Nhi)) - đó chính là tổ tiên của nhà Thanh về sau.
Sau khi nhà Minh lập ra, họ biến người Nữ Chân làm phên dậu (Nô Nhi Cán đô ty). Về sau cơ chế này lỗi thời trước sự phát triển mạnh mẽ của người Nữ Chân, nên đổi sang cơ chế Nữ Chân Tam vệ nhằm quản lý người Nữ Chân. Chính sách thống nhất của nhà Minh là chia để trị, điều này dẫn đến những cuộc chiến tranh liên miên của các bộ lạc Nữ Chân với nhau. Một trong những mâu thuẫn đó dẫn đến cái chết của cha và ông của Nỗ Nhĩ Cáp Xích. Đây là một trong những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc ông ta khởi binh chống lại nhà Minh (được nhắc đến trong "Thất đại hận")
Cuối thế kỷ 16, Nỗ Nhĩ Cáp Xích từng bước thống nhất 3 nhóm Nữ Chân (Kiến Châu, hải Tây và Dã Nhân). Ông ta cho sứ đến nhà Minh, và thấy rằng sự hủ bại của nhà Minh là cái thế trời ban cho ông ta phục thù và kiến lập một triều đại vào Trung Nguyên (Tao liên tưởng chi tiết này với Thác Bạt Khuê khi xưa cho Thác Bạt Nghi đi sứ Hậu Yên mà thấy Mộ Dung thùy ốm yếu, còn Mộ dung bảo ngu tối là cơ hội cho Bắc Ngụy diệt Yên thống nhất phương bắc).
Ông ta khơi binh đánh Minh, lập ra Hậu kim quốc - xưng là ĐẠI HÃN (không phải hoàng đế). Ông ta nhanh chóng tiêu diệt các thành vùng Liêu Đông mênh mông, đánh tan quân Minh ở trận Tát Nhĩ Hử, tiêu diệt 14 vạn quân Minh, đẩy quân Minh co cụm về Liêu Tây.
Hình thế Quan Ngoại (Liêu Đông / Liêu Tây) của nhà Minh
Trước thế trẻ che của nhà Hậu Kim, vua Minh điều Viên Sùng Hoán - 1 viên nho tướng - đến trấn thủ vùng biên ngoại của Sơn Hải Quan. Viên Sùng Hoán là người có tài, nhanh chóng khống chế vùng Liêu tây nhỏ hẹp, cản bước tiến của quân Hậu Kim. Trong trận Ninh Viễn, ông ta thua đau 1 trận, về Thẩm Dương rồi chết.
2. Hoàng Thái Cực mở đường cho nhà Thanh nhập quan
Nỗ Nhĩ Cáp Xích chết không có di chiếu nhường ngôi. Ông ta rất đông con cháu, nên việc chọn người kế vị là một câu hỏi. Cuối cùng con trai ông ta - đệ bát tử - Hoàng Thái Cực - bằng các thủ đoạn chính trị - đã ngồi lên ngôi đại hãn,
Có thuyết nói, ông ta không chính danh khi lên ngôi, vì ngôi đại hãn đáng lý được Nỗ Nhĩ Cáp Xích truyền cho Đa Nhĩ Cổn. Câu chuyện này được chép trong các tiểu thuyết diễm tình, hay các thuyết âm mưu - Rất vô căn cứ.
Hoàng Thái Cực là con người cực kỳ tài năng. Cá nhân tao đánh giá ông ta xuất sắc hơn rất nhiều cha mình - Nỗ Nhĩ Cáp Xích, cũng như em trai mình - Đa Nhĩ Cổn.
a/ Nỗ Nhĩ Cáp Xích là một lãnh tụ du mục điển hình - Hiếu chiến và tàn bạo. Ông ta đánh Liêu Đông, bắt được quân dân nhà Minh là bắt làm nô lệ, cưỡng bức họ rời bỏ nhà cửa, gây nên tình trạng li tán dân số cấp độ lớn. Đánh được thành có thể tàn sát người dân trong thành. ông ta cũng không tin tưởng người Hán, sử dụng chính sách áp bức dân tộc nặng nề - tương tự Đa Nhĩ Cổn áp dụng với dân Trung Nguyên sau này (lệnh thế phát - xuống tóc, cưỡng bức tịch thu ruộng đất người Hán ban phát cho người Mãn Châu, tàn sát người Hán chống đối...)
Ngược lại Hoàng Thái Cực là một lãnh tụ chính trị khôn ngoan hơn nhiều. Ông ta sử dụng rất nhiều người Hán (xưa được gọi là Hán gian) làm quân sư, làm tướng soái, phục vụ cho mình (Hồng Thừa trù, Ninh Hoàn Ngã, đặc biệt là Phạm Văn Trình - đệ nhất mưu sĩ của nhà Thanh). Ông ta cải tổ Bát kỳ của cha mình, đưa người Mông - hán vào thiết lập các đơn vị Bát Kỳ mông cổ, bát kỳ Hán quân. Đây là cách thức khiến quân đội nhà Thanh trở nên đông đảo và mạnh mẽ. Đông thì đương nhiên, thêm người thêm của, mạnh vì tận dụng thế mạnh của mỗi đội quân này - Mông cổ mạnh về kỵ binh, đặc biệt giỏi chiến đấu trên lưng ngựa, Hán mạnh về lục quân, giỏi công thành, mạnh về pháo binh, số lượng đông đảo.
Ông ta khoan thư sức dân, bãi bỏ các chính sách kỳ thị dân tộc, sử dụng đông đảo tầng lớp sĩ tộc người Hán, tổ chức thi cử, phát triển cơ cấu điều hành đất nước theo mô hình phong kiến hiện đại - tương tự nhà Minh, thay thế cho cơ cấu bộ lạc, thị tộc của cha. Nhờ đó vùng đất ông ta quản lý trở nên sung túc và tạo nền tảng vững vàng cho giai đoạn nhập quan.
b/ Hoàng Thái Cực lên ngôi hoàng đế, đổi quốc hiệu, đổi tên dân tộc.
Theo tao, đây là điểm nổi bật nhất của Hoàng Thái Cực. Khi nhà Kim chiếm được Trung Nguyên, họ thi hành chính sách bóc lột dân tộc rất nặng nề, khiến cho tư tưởng thù hận,phản cảm của người Hán với người Nữ Chân rất lớn. Việc đổi quốc hiệu (Kim sang Thanh), đổi tên dân tộc (Nữ Chân sang Mãn Châu), đổi danh vị (đại hãn sang Hoàng đế) cho thấy tầm nhìn của ông ta về việc cai trị một đế chế đa sắc tộc lớn hơn rất rất nhiều lần cha ông ta. Ông ta tin rằng "thiên mệnh" của ông ta và con cháu không chỉ là cai trị một dân tộc (Nữ Chân), ở một vùng đất (Mãn Châu) mà phải là cai trị Trung Nguyên, làm bá chủ thiên hạ.
(những cái như vì sao tên nước là Thanh, tên dân tộc là Mãn châu...là những cái khá vụn vặt, k bàn ở đây)
c/ Hoàng Thái Cực tạo tiền đề về quân sự cho anh em con cháu nhập quan.
Trước đây cha ông ta có thể chỉ là tiếng ong, tiếng ve với nhà Minh thì nay dưới bàn tay Hoàng Thái Cực, Mãn Châu là kẻ thù Nguy hiểm bậc nhất của Minh đình.
Nếu như Viên Sùng Hoán là đại địch ở Liêu Tây, là tấm khiên che chắn cho nhà Minh ở Trung Nguyên thì các bộ lạc Mông Cổ là ung nhọt ở chân tay, còn Triều Tiên là cái gai phía sau lưng.
Hoàng Thái Cực đã một tay nhổ cả 3 chướng ngại ấy, mở toang con đường cho người Mãn Châu xâm chiếm Trung Nguyên. Sau khi diệt Mông Cổ, ông ta có thể tấn công quân Minh từ rất nhiều hướng. Vạn lý trường thành từ miền Thiểm Tây qua Sơn Tây, Hà Bắc tới Sơn hải quan, đều trong tầm mắt quân thanh. Đặc biệt thủ đô Bắc Kinh đã trong tầm pháo quân Thanh. Nếu k có ông ta cùng các chiến tích quân sự của mình, Trung Nguyên mãi chỉ là miếng mỡ treo trên cao đối với người Mãn Châu.
Khi đặt miếu hiệu - cha ông ta được tôn là Thái Tổ Cao Hoàng đế, con ông ta được đặt miêú hiệu Thế Tổ chương hoàng đế, còn ông ta chỉ là Thái Tông Văn hoàng đế. Tuy nhiên ông ta là người có đóng góp lớn nhất trong việc diệt Minh, tạo ra nền tảng lập ra triều Thanh thống trị Trung quốc gần 300 năm
3. Diệt nhà Minh
Người diệt nhà Minh trực tiếp không phải là nhà Thanh của người Mãn Châu. Đó là Đại Thuận của Lý Tự Thành - một lãnh tụ nông dân người Thiểm Tây. Tuy nhiên đó k phải nguyên nhân chính và nguyên nhân sâu xa. Theo tao có mấy ý này
A - Một đế chế mục ruỗng đến lúc tàn tạ
Điều này khỏi phải bàn. Sau thời Nhân Tông - Tuyên Tông, các vua Minh đời sau đều kém xa cha anh. Họ sống trong nhung lụa, sống bằng mỡ máu của nhân dân. Không những thế các cuộc chiến tranh, thói xây cất, tiêu xài xa hoa khiết quốc khố cạn kiệt. Chính sách kinh tế thất bại, Chế độ ruộng đất của nhà Minh cũng thất bại. Thuế cao, dân nghèo, gạo thóc sản ra không đủ ăn. Tầng lớp trên nhàn nhã sống trên xương máu của dân chúng. Đây là nguyên nhân khiến nhà Minh sụp đổ
Một điểm ít người nhắc đến là nạn nhân mãn. Chưa bao giờ trong lịch sử dân số TQ đến lúc đó, tăng nhanh như dưới thời nhà Minh. Ruộng đất khai phá k đủ bù cho mức tăng dân số. đó là nguyên nhân dẫn tới việc dân đói, nghèo, mà nhà nước thất thu.
B - Các cuộc đấu tranh nội bộ vô cùng khủng khiếp khiến rường cột nhà Minh gãy đổ
Hoạn quan và tầng lớp quan lại trí thức (Đảng Đông Lâm) đấu tranh gay gắt và kéo dài dưới nhiều triều vua làm cho chính sự hủ bại. Sự lũng đoạn của hoạn quan lên tới đỉnh điểm dưới thời Ngụy Trung Hiền, khiến rường cột nhà Minh sụp đổ.
C - Nội loạn và Ngoại xâm
Nếu như Lý Tự Thành, Trương Hiến trung là giặc cỏ, giết vua, làm các tỉnh miền bắc chìm vào khói lửa, thì người Mãn châu lại tận dụng điều ấy mà chiếm được thiên hạ. Có thể Ngư ông đắc lợi mà thủ thắng.
Sau khi Hoàng Thái Cực chết, cũng chưa di chiếu nhường ngôi cho ai, Đa Nhĩ Cổn dàn xếp để Phúc Lâm lên ngôi vua, và loại bỏ Hào Cách - con trưởng Hoàng Thái Cực, thay vua nắm thực quyền quân chính. Sau khi Lý tự thành giết Minh Tư Tông, nhận thấy mâu thuẫn giữa Tự Thành và Ngô Tam Quế, Đã Nhĩ Cổn đã mượn tay Ngô Tam Quế và nhập quan, đánh bại quân Đại Thuận của Ngô Tam Quế. Sau đó, ông ta nhanh chóng điều quân đi bình định Hà Bắc, Sơn Tây, thiểm tây, Sơn đông, Hà nam rồi hạ Giang Nam. Sau khi Đa Nhĩ Cổn chết, người Mãn Châu không dừng lại mà nhanh chóng tiêu diệt Nam Minh, đánh Đài Loan, thống nhất Trung quốc.
Túm lại:
Kể thì rất dài. tuy nhiên, tao vẫn tóm gọn bằng mấyý - Vì sao người Nữ Chân (Mãn Châu - thời Minh mạt - Thanh sơ) có thể thành công trong việc chiếm được Trung Hoa:
- Họ là một dân tộc bán khai và dã man. Họ là các chiến binh bẩm sinh, có khả năng chiến đấu mạnh mẽ. Nói thì rất ngắn gọn như vậy, nhưng mà đây là cơ sở nền tảng họ có thể thành công. Trong lịch sử, các dân tộc văn minh hơn luôn là miếng mồi béo bở cho các dân tộc dã man và lạc hậu. Người mãn châu có lẽ là một trong những ví dụ tiêu biểu nhất không cần bàn cãi nhiều
- Họ có một thế hệ lãnh đạo nhiều đời nối tiếp tài năng. Nỗ Nhĩ Cáp Xích và con cháu ông ta là các lãnh đạo quân sự, chính trị vô cùng xuất sắc. Không có khả năng quân sự và uy tín chính trị của họ, nhà Thanh không thể chiến thắng được trong cuộc chiến với nhà Minh.
- Họ có một mô hình xã hội hoàn bị cho việc chinh phạt. Bát kỳ không phải là mô hình xã hội hay quân đội hoàn hảo, nhưng đó là mô hình binh nông hợp nhất hoàn bị nhất cho việc chinh phạt. Dân là lính, đẻ ra trên lưng ngựa, là các chiến binh mạnh mẽ giỏi cung ngựa. Nhờ vậy họ có thể huy động một lực lượng thiện chiến và đông đảo để tấn công và tiêu diệt đối thủ.
- Họ có thể tận dụng được các mô hình của đối phương để tiêu diệt đối phương. Nói có vẻ hoa văn nhưng đó là sự thực. Người Mãn tận dụng các quan lại, trí thức người Hán làm quân sư, làm hướng đạo, làm quan lại cho mình. sử dụng các chuyên gia chế tạo vũ khí chế đại bác, chế súng để chống lại nhà Minh
Khi thành công bước đầu, họ sử dụng mô hình chính trị, mô hình kinh tế và chể độ tuyển chọn nhân tài của đối thủ (nhà Minh) để phục vụ cho việc thống trị của mình. VÀ HỌ ĐÃ THÀNH CÔNG
- Cuối cùng vẫn là câu cuối - NẾU NHÀ MINH KHÔNG TỰ SỤP ĐỔ, HỌA KHÔNG ĐẾN TỪ BÊN TRONG THÌ NGƯỜI MÃN CHÂU KHÔNG BAO GIỜ XÂM LƯỢC ĐƯỢC TRUNG HOA
Từ bé chúng mày đã xem nhiều phim Tàu về giai đoạn nhà Thanh, có lẽ có nhiều ấn tượng về triều đại này hơn nhà Kim nhiều. Phần này tao xin phép viết dài hơn chút.
1. Người Nữ Chân quật khởi
Cùng là người Nữ chân, tuy nhiên bộ phân Nữ Chân vào trong trường thành thời Kim đã Hán hóa và hoàn toàn mất dấu vết (Một thuyết cổ điển cho rằng người Nữ Chân rút về Đông bắc là không chính xác, rất không đáng tin cậy). Chỉ còn 1 bộ phận ở lại vùng Mãn châu ngày nay, sau này bị Mông cổ hóa (như cái tên của ông tổ nhà Nỗ Nhĩ Cáp Xích - Monke Temur (Mông Kha Thiếp Mục Nhi)) - đó chính là tổ tiên của nhà Thanh về sau.
Sau khi nhà Minh lập ra, họ biến người Nữ Chân làm phên dậu (Nô Nhi Cán đô ty). Về sau cơ chế này lỗi thời trước sự phát triển mạnh mẽ của người Nữ Chân, nên đổi sang cơ chế Nữ Chân Tam vệ nhằm quản lý người Nữ Chân. Chính sách thống nhất của nhà Minh là chia để trị, điều này dẫn đến những cuộc chiến tranh liên miên của các bộ lạc Nữ Chân với nhau. Một trong những mâu thuẫn đó dẫn đến cái chết của cha và ông của Nỗ Nhĩ Cáp Xích. Đây là một trong những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc ông ta khởi binh chống lại nhà Minh (được nhắc đến trong "Thất đại hận")
Cuối thế kỷ 16, Nỗ Nhĩ Cáp Xích từng bước thống nhất 3 nhóm Nữ Chân (Kiến Châu, hải Tây và Dã Nhân). Ông ta cho sứ đến nhà Minh, và thấy rằng sự hủ bại của nhà Minh là cái thế trời ban cho ông ta phục thù và kiến lập một triều đại vào Trung Nguyên (Tao liên tưởng chi tiết này với Thác Bạt Khuê khi xưa cho Thác Bạt Nghi đi sứ Hậu Yên mà thấy Mộ Dung thùy ốm yếu, còn Mộ dung bảo ngu tối là cơ hội cho Bắc Ngụy diệt Yên thống nhất phương bắc).
Ông ta khơi binh đánh Minh, lập ra Hậu kim quốc - xưng là ĐẠI HÃN (không phải hoàng đế). Ông ta nhanh chóng tiêu diệt các thành vùng Liêu Đông mênh mông, đánh tan quân Minh ở trận Tát Nhĩ Hử, tiêu diệt 14 vạn quân Minh, đẩy quân Minh co cụm về Liêu Tây.
Hình thế Quan Ngoại (Liêu Đông / Liêu Tây) của nhà Minh
Trước thế trẻ che của nhà Hậu Kim, vua Minh điều Viên Sùng Hoán - 1 viên nho tướng - đến trấn thủ vùng biên ngoại của Sơn Hải Quan. Viên Sùng Hoán là người có tài, nhanh chóng khống chế vùng Liêu tây nhỏ hẹp, cản bước tiến của quân Hậu Kim. Trong trận Ninh Viễn, ông ta thua đau 1 trận, về Thẩm Dương rồi chết.
2. Hoàng Thái Cực mở đường cho nhà Thanh nhập quan
Nỗ Nhĩ Cáp Xích chết không có di chiếu nhường ngôi. Ông ta rất đông con cháu, nên việc chọn người kế vị là một câu hỏi. Cuối cùng con trai ông ta - đệ bát tử - Hoàng Thái Cực - bằng các thủ đoạn chính trị - đã ngồi lên ngôi đại hãn,
Có thuyết nói, ông ta không chính danh khi lên ngôi, vì ngôi đại hãn đáng lý được Nỗ Nhĩ Cáp Xích truyền cho Đa Nhĩ Cổn. Câu chuyện này được chép trong các tiểu thuyết diễm tình, hay các thuyết âm mưu - Rất vô căn cứ.
Hoàng Thái Cực là con người cực kỳ tài năng. Cá nhân tao đánh giá ông ta xuất sắc hơn rất nhiều cha mình - Nỗ Nhĩ Cáp Xích, cũng như em trai mình - Đa Nhĩ Cổn.
a/ Nỗ Nhĩ Cáp Xích là một lãnh tụ du mục điển hình - Hiếu chiến và tàn bạo. Ông ta đánh Liêu Đông, bắt được quân dân nhà Minh là bắt làm nô lệ, cưỡng bức họ rời bỏ nhà cửa, gây nên tình trạng li tán dân số cấp độ lớn. Đánh được thành có thể tàn sát người dân trong thành. ông ta cũng không tin tưởng người Hán, sử dụng chính sách áp bức dân tộc nặng nề - tương tự Đa Nhĩ Cổn áp dụng với dân Trung Nguyên sau này (lệnh thế phát - xuống tóc, cưỡng bức tịch thu ruộng đất người Hán ban phát cho người Mãn Châu, tàn sát người Hán chống đối...)
Ngược lại Hoàng Thái Cực là một lãnh tụ chính trị khôn ngoan hơn nhiều. Ông ta sử dụng rất nhiều người Hán (xưa được gọi là Hán gian) làm quân sư, làm tướng soái, phục vụ cho mình (Hồng Thừa trù, Ninh Hoàn Ngã, đặc biệt là Phạm Văn Trình - đệ nhất mưu sĩ của nhà Thanh). Ông ta cải tổ Bát kỳ của cha mình, đưa người Mông - hán vào thiết lập các đơn vị Bát Kỳ mông cổ, bát kỳ Hán quân. Đây là cách thức khiến quân đội nhà Thanh trở nên đông đảo và mạnh mẽ. Đông thì đương nhiên, thêm người thêm của, mạnh vì tận dụng thế mạnh của mỗi đội quân này - Mông cổ mạnh về kỵ binh, đặc biệt giỏi chiến đấu trên lưng ngựa, Hán mạnh về lục quân, giỏi công thành, mạnh về pháo binh, số lượng đông đảo.
Ông ta khoan thư sức dân, bãi bỏ các chính sách kỳ thị dân tộc, sử dụng đông đảo tầng lớp sĩ tộc người Hán, tổ chức thi cử, phát triển cơ cấu điều hành đất nước theo mô hình phong kiến hiện đại - tương tự nhà Minh, thay thế cho cơ cấu bộ lạc, thị tộc của cha. Nhờ đó vùng đất ông ta quản lý trở nên sung túc và tạo nền tảng vững vàng cho giai đoạn nhập quan.
b/ Hoàng Thái Cực lên ngôi hoàng đế, đổi quốc hiệu, đổi tên dân tộc.
Theo tao, đây là điểm nổi bật nhất của Hoàng Thái Cực. Khi nhà Kim chiếm được Trung Nguyên, họ thi hành chính sách bóc lột dân tộc rất nặng nề, khiến cho tư tưởng thù hận,phản cảm của người Hán với người Nữ Chân rất lớn. Việc đổi quốc hiệu (Kim sang Thanh), đổi tên dân tộc (Nữ Chân sang Mãn Châu), đổi danh vị (đại hãn sang Hoàng đế) cho thấy tầm nhìn của ông ta về việc cai trị một đế chế đa sắc tộc lớn hơn rất rất nhiều lần cha ông ta. Ông ta tin rằng "thiên mệnh" của ông ta và con cháu không chỉ là cai trị một dân tộc (Nữ Chân), ở một vùng đất (Mãn Châu) mà phải là cai trị Trung Nguyên, làm bá chủ thiên hạ.
(những cái như vì sao tên nước là Thanh, tên dân tộc là Mãn châu...là những cái khá vụn vặt, k bàn ở đây)
c/ Hoàng Thái Cực tạo tiền đề về quân sự cho anh em con cháu nhập quan.
Trước đây cha ông ta có thể chỉ là tiếng ong, tiếng ve với nhà Minh thì nay dưới bàn tay Hoàng Thái Cực, Mãn Châu là kẻ thù Nguy hiểm bậc nhất của Minh đình.
Nếu như Viên Sùng Hoán là đại địch ở Liêu Tây, là tấm khiên che chắn cho nhà Minh ở Trung Nguyên thì các bộ lạc Mông Cổ là ung nhọt ở chân tay, còn Triều Tiên là cái gai phía sau lưng.
Hoàng Thái Cực đã một tay nhổ cả 3 chướng ngại ấy, mở toang con đường cho người Mãn Châu xâm chiếm Trung Nguyên. Sau khi diệt Mông Cổ, ông ta có thể tấn công quân Minh từ rất nhiều hướng. Vạn lý trường thành từ miền Thiểm Tây qua Sơn Tây, Hà Bắc tới Sơn hải quan, đều trong tầm mắt quân thanh. Đặc biệt thủ đô Bắc Kinh đã trong tầm pháo quân Thanh. Nếu k có ông ta cùng các chiến tích quân sự của mình, Trung Nguyên mãi chỉ là miếng mỡ treo trên cao đối với người Mãn Châu.
Khi đặt miếu hiệu - cha ông ta được tôn là Thái Tổ Cao Hoàng đế, con ông ta được đặt miêú hiệu Thế Tổ chương hoàng đế, còn ông ta chỉ là Thái Tông Văn hoàng đế. Tuy nhiên ông ta là người có đóng góp lớn nhất trong việc diệt Minh, tạo ra nền tảng lập ra triều Thanh thống trị Trung quốc gần 300 năm
3. Diệt nhà Minh
Người diệt nhà Minh trực tiếp không phải là nhà Thanh của người Mãn Châu. Đó là Đại Thuận của Lý Tự Thành - một lãnh tụ nông dân người Thiểm Tây. Tuy nhiên đó k phải nguyên nhân chính và nguyên nhân sâu xa. Theo tao có mấy ý này
A - Một đế chế mục ruỗng đến lúc tàn tạ
Điều này khỏi phải bàn. Sau thời Nhân Tông - Tuyên Tông, các vua Minh đời sau đều kém xa cha anh. Họ sống trong nhung lụa, sống bằng mỡ máu của nhân dân. Không những thế các cuộc chiến tranh, thói xây cất, tiêu xài xa hoa khiết quốc khố cạn kiệt. Chính sách kinh tế thất bại, Chế độ ruộng đất của nhà Minh cũng thất bại. Thuế cao, dân nghèo, gạo thóc sản ra không đủ ăn. Tầng lớp trên nhàn nhã sống trên xương máu của dân chúng. Đây là nguyên nhân khiến nhà Minh sụp đổ
Một điểm ít người nhắc đến là nạn nhân mãn. Chưa bao giờ trong lịch sử dân số TQ đến lúc đó, tăng nhanh như dưới thời nhà Minh. Ruộng đất khai phá k đủ bù cho mức tăng dân số. đó là nguyên nhân dẫn tới việc dân đói, nghèo, mà nhà nước thất thu.
B - Các cuộc đấu tranh nội bộ vô cùng khủng khiếp khiến rường cột nhà Minh gãy đổ
Hoạn quan và tầng lớp quan lại trí thức (Đảng Đông Lâm) đấu tranh gay gắt và kéo dài dưới nhiều triều vua làm cho chính sự hủ bại. Sự lũng đoạn của hoạn quan lên tới đỉnh điểm dưới thời Ngụy Trung Hiền, khiến rường cột nhà Minh sụp đổ.
C - Nội loạn và Ngoại xâm
Nếu như Lý Tự Thành, Trương Hiến trung là giặc cỏ, giết vua, làm các tỉnh miền bắc chìm vào khói lửa, thì người Mãn châu lại tận dụng điều ấy mà chiếm được thiên hạ. Có thể Ngư ông đắc lợi mà thủ thắng.
Sau khi Hoàng Thái Cực chết, cũng chưa di chiếu nhường ngôi cho ai, Đa Nhĩ Cổn dàn xếp để Phúc Lâm lên ngôi vua, và loại bỏ Hào Cách - con trưởng Hoàng Thái Cực, thay vua nắm thực quyền quân chính. Sau khi Lý tự thành giết Minh Tư Tông, nhận thấy mâu thuẫn giữa Tự Thành và Ngô Tam Quế, Đã Nhĩ Cổn đã mượn tay Ngô Tam Quế và nhập quan, đánh bại quân Đại Thuận của Ngô Tam Quế. Sau đó, ông ta nhanh chóng điều quân đi bình định Hà Bắc, Sơn Tây, thiểm tây, Sơn đông, Hà nam rồi hạ Giang Nam. Sau khi Đa Nhĩ Cổn chết, người Mãn Châu không dừng lại mà nhanh chóng tiêu diệt Nam Minh, đánh Đài Loan, thống nhất Trung quốc.
Túm lại:
Kể thì rất dài. tuy nhiên, tao vẫn tóm gọn bằng mấyý - Vì sao người Nữ Chân (Mãn Châu - thời Minh mạt - Thanh sơ) có thể thành công trong việc chiếm được Trung Hoa:
- Họ là một dân tộc bán khai và dã man. Họ là các chiến binh bẩm sinh, có khả năng chiến đấu mạnh mẽ. Nói thì rất ngắn gọn như vậy, nhưng mà đây là cơ sở nền tảng họ có thể thành công. Trong lịch sử, các dân tộc văn minh hơn luôn là miếng mồi béo bở cho các dân tộc dã man và lạc hậu. Người mãn châu có lẽ là một trong những ví dụ tiêu biểu nhất không cần bàn cãi nhiều
- Họ có một thế hệ lãnh đạo nhiều đời nối tiếp tài năng. Nỗ Nhĩ Cáp Xích và con cháu ông ta là các lãnh đạo quân sự, chính trị vô cùng xuất sắc. Không có khả năng quân sự và uy tín chính trị của họ, nhà Thanh không thể chiến thắng được trong cuộc chiến với nhà Minh.
- Họ có một mô hình xã hội hoàn bị cho việc chinh phạt. Bát kỳ không phải là mô hình xã hội hay quân đội hoàn hảo, nhưng đó là mô hình binh nông hợp nhất hoàn bị nhất cho việc chinh phạt. Dân là lính, đẻ ra trên lưng ngựa, là các chiến binh mạnh mẽ giỏi cung ngựa. Nhờ vậy họ có thể huy động một lực lượng thiện chiến và đông đảo để tấn công và tiêu diệt đối thủ.
- Họ có thể tận dụng được các mô hình của đối phương để tiêu diệt đối phương. Nói có vẻ hoa văn nhưng đó là sự thực. Người Mãn tận dụng các quan lại, trí thức người Hán làm quân sư, làm hướng đạo, làm quan lại cho mình. sử dụng các chuyên gia chế tạo vũ khí chế đại bác, chế súng để chống lại nhà Minh
Khi thành công bước đầu, họ sử dụng mô hình chính trị, mô hình kinh tế và chể độ tuyển chọn nhân tài của đối thủ (nhà Minh) để phục vụ cho việc thống trị của mình. VÀ HỌ ĐÃ THÀNH CÔNG
- Cuối cùng vẫn là câu cuối - NẾU NHÀ MINH KHÔNG TỰ SỤP ĐỔ, HỌA KHÔNG ĐẾN TỪ BÊN TRONG THÌ NGƯỜI MÃN CHÂU KHÔNG BAO GIỜ XÂM LƯỢC ĐƯỢC TRUNG HOA
Blackberry86
Lỗ đýt gợi cảm
Hình như mày bị ngáo? Nhà Minh lùa bọn nữ chân chạy tụt lol ra.Nhà Tống với nhà Minh rất giống nhau, đều bị 1 dân tộc phía Bắc đánh bại. Và bị dân tộc đấy đô hộ, cũng đều có 1 vị tướng cứu vãn tình thế nhưng đều bị vua cuối của triều đại đấy nghi ngờ mà hại chết. Nhà Tống có Nhạc Phi, nhà Minh có Viên Sùng Hoán. Cả 2 triều đại đều nam tiến cầm cự thêm được 1 thời gian nữa trước khi chết luôn, Nam Tống và Nam Minh.
Các vị vua Nam Tống và các vua Nam Minh không phải dòng đích của các triều đại trước. Lịch sử Trung giống như 1 trò chơi của số phận.
congarung1988
Thích phó đà
Trận Ninh Viễn là kỵ binh thua Pháo binh. Sau này Hoàng Thái cực bắt được người Hán đúc pháo nên k còn sợ pháo binh nhà Minh
Những trận như Tam Phong Sơn hay Dã Hồ Lĩnh mày nhớ xảy ra khi nào chứ - Khi người Kim đã cai trị Trung Nguyên gần 100 năm và đã bị Hán hóa rất sâu. Họ không còn là các chiến binh dũng mãnh như cha anh mà tầm thường không khác gì những lính tráng người Hán khác. Điều này lặp lại với Bát Kỳ từ thời Khang Hy, Càn Long về sau hay chính người Mông Cổ thời Nguyên Mạt
congarung1988
Thích phó đà
DeptrainhatmienBac
Trưởng lão
Xem phim thấy Đa Nhĩ Cổn thông minh đấy, nếu để cho Hào Cách-Con trưởng Hoàng Thái Cực lên ngôi vua. Thì với mối bất hòa lâu nay giữa Hào Cách và Đa Nhĩ Cổn, việc đầu tiên Hào Cách làm khi lên ngôi vua sẽ là treo cổ mẹ con Đại Ngọc Nhi và anh em Đa Nhĩ Cổn. Những người có thể lên được ngôi vua. Chỉ có điều trong phim Đa Nhĩ Cổn đàn bà quá, đấy là Đa Nhĩ Cổn trong phim, ngoài đời Đa Nhĩ Cổn ra sao tôi không biết.
congarung1988
Thích phó đà
phim thì k có gì để nói cảXem phim thấy Đa Nhĩ Cổn thông minh đấy, để cho Hào Cách lên ngôi vua. Thì với mối bất hòa lâu nay giữa Hào Cách và Đa Nhĩ Cổn, việc đầu tiên Hào Cách làm khi lên ngôi vua sẽ là treo cổ mẹ con Đại Ngọc Nhi và anh em Đa Nhĩ Cổn. Những người có thể lên được ngôi vua. Chỉ có điều trong phim Đa Nhĩ Cổn đàn bà quá, đấy là Đa Nhĩ Cổn trong phim, ngoài đời Đa Nhĩ Cổn ra sao tôi không biết.
mày có phải là nguyenworm k @DeptrainhatmienBac
Blackberry86
Lỗ đýt gợi cảm
Đánh nhau thua đổ tại vũ khí?? Ok fine, thế lúc vòng qua trường thành kịch chiến ngay tại Bắc Kinh thì sao? Chiến trường lúc đấy là bình nguyên Hoa Bắc mênh mông, hai bên vận động hội chiến mà đánh còn thua thì chỉ có thể do ngu chứ đổ cho pháo với kỵ cái nỗi gì.
Đánh thua Mông Cổ đổ cho Hán hóa? À Thế Hán hóa yếu đi mà vẫn đâm đầu vào là ngu hay khôn? Lại ngu tiếp đúng không?
congarung1988
Thích phó đà
Đó là thực tế lịch sử. tất cả các triều đại du mục khi vào Trung quốc đều bị Hán hóa (Bắc Ngụy, Liêu, Kim, Nguyên và Thanh...), và chưa triều đại nào đc quá 100 năm (trừ triều Thanh). Còn nó ngu hay nó khôn thì lịch sử trả lời rồi. Mày nói chuyện thế tao thua. ok
congarung1988
Thích phó đà
Cũng k rõ ntn. Hào Cách k so được với Đa Nhĩ Cổn nhưng cũng chưa chắc ông ta đã k thể dùng được cha anh. Về cơ bản, nhà Kim và nhà Thanh rất giống nhau ở điểm, khi khởi phát đều sử dụng rất đông anh em con cháu trong nhà làm đại tướng, họ đều là những người có tài năng xuất sắc trên phương diện quân sự. Sử sách k làm nổi bật vai trò của họ, nhưng lấy được nước, đánh bại kẻ thù nơi chiến trường k có họ, thì k xong
congarung1988
Thích phó đà
Thời gian đầu là theo kiểu cũ thời bộ lạc, bầu thủ lĩnh chọn người tốt nhất
Nhập quan xong thì từ thời Khang Hy là bỏ đích trưởng chế, chọn thằng nào giỏi nhất, chết mới công bố, nên có vua tốt trị vì. Từ khang hy tới càn Long hơn 100 năm đều xuất sắc (thậm chí gia Khánh cũng chưa đến nỗi nào)
alo1234567
Địt mẹ đau lòng
Mất công sức bình loạn về lũ này làm gì nhỉ?
ĐM trong cái thời đại toang hoang đó, tộc nào huyết nào đéo biết đâu mà lần đâu.
Tao đọc sử Việt thấy bọn lol sử TQ nó dìm hàng Đại Việt vcl ra.
Tương bên nó toàn thằng cũng gọi là có tí tài cơ mà solo toàn thua tướng Việt, thua xong lại xua quân gấp 10 sang thì chịu.
Còn về chính trị thì bọn TQ nó gọi là dã tâm - nó bất chấp bỏ mẹ ra, cướp trắng lịch sử, viết lại đổi trắng thay đen lừa dối.
Đại Việt yêu thích hoà bình ko thích động chạm, chứ các cụ ngày xưa mà dã tâm thì bọn Hán có tuổi lol trên lịch sử)
Thằng nào thích tìm hiểu thì research Lý Long Bồ - chấp 10 thằng chính trị thời nhà Tống ăn đc ông này - bạn thân với Bát Hiền Vương - các sự tích Linh miêu tráo thái thử cũng là do 1 cao thủ võ đạo + độc dược Đại Việt sang xử lý và tý thì nhà Tống đổi máu nhé.
Còn thằng nào cảm thấy triều Mông Nguyên là vđ thì check bố ông Trần Quốc Toản - vả bản thân ông Trần Quốc Toản cũng best vcđ luôn chứ đéo như bọn sử TQ hay như sử bây giờ là bảo ông í die sớm (ổng sống thọ vlin ra chức tước còn hơn cả vua nhà Trần)
Còn về thời sớm hơn, check ông Lý Thân chấp hết đại tướng nhà Tần, ông này trấn Hung Nô - tổ tiên của mấy cái tộc mà chúng mày nhắc đó. Đấm cho ko trượt phát nào.
Ngoài ra còn có best ngoại công Sơn Tinh - với Phục ngưu thần chưởng - Tản Viên . 1 mình ông í mở võ phái đấm hết xung quanh thì Hùng Vương mới gả con gái cho chứ đắp đê đắp đủng gì :3
Best Thánh Gióng - Ông này thì ko ghi rõ dạng võ công cơ mà tao nhớ theo phái nhu thuật, mặt lạnh hơn tiền - sau lập phái Sài Sơn thì phải?
Mê Linh kiếm pháp chấp cmn cả cái núi Nga Mi.
Nhà Trần có thiên la thập bát thức - phái Đông A
Nhà Lý là phải Tiêu Sơn.
Top tướng giỏi (dù chỉ là vote chứ cũng chưa có đơn vị nào bảo kê thông tin) cơ mà toàn tướng VN lấy ít phá nhiều, mà toàn phá lúc quân đội đó được gọi là vô đối lúc bấy giờ chứ làm lol gì có tướng TQ nào đc xếp tên.
Tóm lại chúng mày bớt xem phim TQ và thần thánh hoá tụi nó lại.
Chúng nó chỉ có mỗi cái là dân đông thôi và lấy thịt đè người thôi. Còn lại cũng có đéo gì đâu.
Thế nên chúng mày hãy địt nhiều và đẻ nhiều vào.
Tăng dân số x10 lần hiện tại thì TQ tuổi lol chơi đc Đại Việt :v
ĐM trong cái thời đại toang hoang đó, tộc nào huyết nào đéo biết đâu mà lần đâu.
Tao đọc sử Việt thấy bọn lol sử TQ nó dìm hàng Đại Việt vcl ra.
Tương bên nó toàn thằng cũng gọi là có tí tài cơ mà solo toàn thua tướng Việt, thua xong lại xua quân gấp 10 sang thì chịu.
Còn về chính trị thì bọn TQ nó gọi là dã tâm - nó bất chấp bỏ mẹ ra, cướp trắng lịch sử, viết lại đổi trắng thay đen lừa dối.
Đại Việt yêu thích hoà bình ko thích động chạm, chứ các cụ ngày xưa mà dã tâm thì bọn Hán có tuổi lol trên lịch sử
)Thằng nào thích tìm hiểu thì research Lý Long Bồ - chấp 10 thằng chính trị thời nhà Tống ăn đc ông này - bạn thân với Bát Hiền Vương - các sự tích Linh miêu tráo thái thử cũng là do 1 cao thủ võ đạo + độc dược Đại Việt sang xử lý và tý thì nhà Tống đổi máu nhé.
Còn thằng nào cảm thấy triều Mông Nguyên là vđ thì check bố ông Trần Quốc Toản - vả bản thân ông Trần Quốc Toản cũng best vcđ luôn chứ đéo như bọn sử TQ hay như sử bây giờ là bảo ông í die sớm (ổng sống thọ vlin ra chức tước còn hơn cả vua nhà Trần)
Còn về thời sớm hơn, check ông Lý Thân chấp hết đại tướng nhà Tần, ông này trấn Hung Nô - tổ tiên của mấy cái tộc mà chúng mày nhắc đó. Đấm cho ko trượt phát nào.
Ngoài ra còn có best ngoại công Sơn Tinh - với Phục ngưu thần chưởng - Tản Viên . 1 mình ông í mở võ phái đấm hết xung quanh thì Hùng Vương mới gả con gái cho chứ đắp đê đắp đủng gì :3
Best Thánh Gióng - Ông này thì ko ghi rõ dạng võ công cơ mà tao nhớ theo phái nhu thuật, mặt lạnh hơn tiền - sau lập phái Sài Sơn thì phải?
Mê Linh kiếm pháp chấp cmn cả cái núi Nga Mi.
Nhà Trần có thiên la thập bát thức - phái Đông A
Nhà Lý là phải Tiêu Sơn.
Top tướng giỏi (dù chỉ là vote chứ cũng chưa có đơn vị nào bảo kê thông tin) cơ mà toàn tướng VN lấy ít phá nhiều, mà toàn phá lúc quân đội đó được gọi là vô đối lúc bấy giờ chứ làm lol gì có tướng TQ nào đc xếp tên.
Tóm lại chúng mày bớt xem phim TQ và thần thánh hoá tụi nó lại.
Chúng nó chỉ có mỗi cái là dân đông thôi và lấy thịt đè người thôi. Còn lại cũng có đéo gì đâu.
Thế nên chúng mày hãy địt nhiều và đẻ nhiều vào.
Tăng dân số x10 lần hiện tại thì TQ tuổi lol chơi đc Đại Việt :v
DeptrainhatmienBac
Trưởng lão
Đọc truyện kiếm hiệp nhiều quá rồi.Mất công sức bình loạn về lũ này làm gì nhỉ?
ĐM trong cái thời đại toang hoang đó, tộc nào huyết nào đéo biết đâu mà lần đâu.
Tao đọc sử Việt thấy bọn lol sử TQ nó dìm hàng Đại Việt vcl ra.
Tương bên nó toàn thằng cũng gọi là có tí tài cơ mà solo toàn thua tướng Việt, thua xong lại xua quân gấp 10 sang thì chịu.
Còn về chính trị thì bọn TQ nó gọi là dã tâm - nó bất chấp bỏ mẹ ra, cướp trắng lịch sử, viết lại đổi trắng thay đen lừa dối.
Đại Việt yêu thích hoà bình ko thích động chạm, chứ các cụ ngày xưa mà dã tâm thì bọn Hán có tuổi lol trên lịch sử
Thằng nào thích tìm hiểu thì research Lý Long Bồ - chấp 10 thằng chính trị thời nhà Tống ăn đc ông này - bạn thân với Bát Hiền Vương - các sự tích Linh miêu tráo thái thử cũng là do 1 cao thủ võ đạo + độc dược Đại Việt sang xử lý và tý thì nhà Tống đổi máu nhé.
Còn thằng nào cảm thấy triều Mông Nguyên là vđ thì check bố ông Trần Quốc Toản - vả bản thân ông Trần Quốc Toản cũng best vcđ luôn chứ đéo như bọn sử TQ hay như sử bây giờ là bảo ông í die sớm (ổng sống thọ vlin ra chức tước còn hơn cả vua nhà Trần)
Còn về thời sớm hơn, check ông Lý Thân chấp hết đại tướng nhà Tần, ông này trấn Hung Nô - tổ tiên của mấy cái tộc mà chúng mày nhắc đó. Đấm cho ko trượt phát nào.
Ngoài ra còn có best ngoại công Sơn Tinh - với Phục ngưu thần chưởng - Tản Viên . 1 mình ông í mở võ phái đấm hết xung quanh thì Hùng Vương mới gả con gái cho chứ đắp đê đắp đủng gì :3
Best Thánh Gióng - Ông này thì ko ghi rõ dạng võ công cơ mà tao nhớ theo phái nhu thuật, mặt lạnh hơn tiền - sau lập phái Sài Sơn thì phải?
Mê Linh kiếm pháp chấp cmn cả cái núi Nga Mi.
Nhà Trần có thiên la thập bát thức - phái Đông A
Nhà Lý là phải Tiêu Sơn.
Top tướng giỏi (dù chỉ là vote chứ cũng chưa có đơn vị nào bảo kê thông tin) cơ mà toàn tướng VN lấy ít phá nhiều, mà toàn phá lúc quân đội đó được gọi là vô đối lúc bấy giờ chứ làm lol gì có tướng TQ nào đc xếp tên.
Tóm lại chúng mày bớt xem phim TQ và thần thánh hoá tụi nó lại.
Chúng nó chỉ có mỗi cái là dân đông thôi và lấy thịt đè người thôi. Còn lại cũng có đéo gì đâu.
Thế nên chúng mày hãy địt nhiều và đẻ nhiều vào.
Tăng dân số x10 lần hiện tại thì TQ tuổi lol chơi đc Đại Việt :v
Thời Minh sau khi đẩy Mông Cổ về sâu thảo nguyên rồi Minh Thành Tổ lại chăm chỉ giã nên cơ bản Nguyên Mông Phế. Minh giống Tống chăm phát triển kinh tế, quan văn cầm binh. Sau sự kiện Thổ Mộc Bản nướng 50 vạn chủ lực. Minh quốc yếu hẳn. Tộc Nữ Chân nổi lên thâu tóm hết vùng Liêu Đông rồi bọn Oa Khấu quấy nhiễu vùng Phúc Kiến với sự hủ bại triều chính. Đỡ k nổi. Viên Sùng Hoán chỉ ngăn cản dc Thanh nhập quan với hỗ trợ của đại pháo chứ bản thân Minh triều lúc ấy khởi nghĩa nông dân ầm ầm. Đục từ trong đục ra đánh dẹp liên miên.Nhà Tống với nhà Minh rất giống nhau, đều bị 1 dân tộc phía Bắc đánh bại. Và bị dân tộc đấy đô hộ, cũng đều có 1 vị tướng cứu vãn tình thế nhưng đều bị vua cuối của triều đại đấy nghi ngờ mà hại chết. Nhà Tống có Nhạc Phi, nhà Minh có Viên Sùng Hoán. Cả 2 triều đại đều nam tiến cầm cự thêm được 1 thời gian nữa trước khi chết luôn, Nam Tống và Nam Minh.
Các vị vua Nam Tống và các vua Nam Minh không phải dòng đích của các triều đại trước. Lịch sử Trung giống như 1 trò chơi của số phận.
Lịch sử thịnh rồi suy là thường tình mà.
alo1234567
Địt mẹ đau lòng
Kiếm cl
Mày bớt xem phim tàu lại cho bố nhờ.
Đm sử người thì nói vanh vách sử ta chả biết cc gì .
Còn vẫn thích kiếm hiệp thì thôi đéo bình.
Vodanhtb1900
Lồn phải lá han
sử Việt có d gì mà ko biết sử Việt còn ít hơn cả sử Tàu
Có thể bạn quan tâm
