À chủ đề này, vẫn là 1 trong những bí ẩn vcl của nhân loại. Nma cùng luận bàn 1 tí hen.
Từ thuở xưa, khi con người sống nhờ vào việc săn bắn hái lượm – và có 1 cộng đồng, nhu cầu trao đổi đã xuất hiện. Nếu mày là nam, mày có trách nhiệm phải săn thú vật như hươu nai, và mày có thịt. Bọn nữ sẽ có trách nhiệm hái lượm, và từ đó dâu tằm, quả mọng sẽ xuất hiện trong kho của m. Vậy, mày là nam và mày muốn ăn quả mọng cho ngon? Đúng rồi, đổi thịt lấy quả mọng.
Hàng đổi hàng. Đơn giản.
Khi đã đủ ăn ấm no rồi, sẽ có nhiều vật phẩm khác xuất hiện ngoài đồ ăn. Vỏ sò và các vật dụng trang sức là phổ biến nhất. Bọn nữ rất hay đổi vật tụi nó hái lượm được lấy cái này hoặc đơn giản là lượm dc luôn. Rồi mày nhận ra rằng thay vì đổi trực tiếp quả mọng, mày có thể cầm thịt đổi vỏ sò, và dùng vỏ sò đổi quả mọng (các tml có thể tham khảo Cowrie Shell – vỏ Ốc tiền). Tada,
vật trung gian trao đổi (tiền thân của tiền tệ) xuất hiện. Nên nhớ lúc này cộng đồng vẫn còn nhỏ và dễ kiểm soát.
Có 2 hình thức tiền tệ chính: hữu hình và vô hình. Hữu hình thì đã nói – vật phẩm như vỏ sò, chuỗi hạt, đất sét, da… cho đến kim loại (đúng rồi, tiền vàng đó). Còn vô hình? Ghi nợ. Các tml xàm mơ thời Aurignacian, khoảng 30.000 năm trước, đã phát minh ra que đếm để ghi nợ. Bọn vozer sống gần song Nile thì dùng xương Ishago, 20.000 năm trước. Điều này tạo ra một thắc mắc: điều gì khiến một thứ trở thành tiền tệ? Vâng các tml, nhớ cho rõ điều này, đó là
NIỀM TIN. Vàng sẽ không là vàng nếu không có niềm tin rằng nó giá trị! Tao ếu biết tml nào đầu têu đằng sau cái trò thao túng này, nhưng phải nói tml đấy làm rất tốt việc của nó! Từ việc trao đổi 2 vật có giá trị tương đương theo cảm nhận (thức ăn – rõ ràng thiếu là đói hoặc không đủ dinh dưỡng), con người bắt đầu dùng vật đại diện làm trung gian trao đổi – Các tml sống ở Ai Cập, Babylon, Ấn Độ và Trung Quốc, các đền thờ và cung điện thường có kho hàng hóa sử dụng các đồng tiền đất sét.
Nhưng các tml phải hiểu,
tiền là giấy ghi nợ (có số đo)! Xàm mơ David Graeber khi nghiên cứu tiền tệ như tao, đã kêu rằng: tiền tệ như một đơn vị tính toán được phát minh khi nghĩa vụ không thể định lượng "Tôi nợ bạn một thứ" chuyển thành khái niệm định lượng "
Tôi nợ bạn một đơn vị của thứ gì đó". Mà đã nợ thì hoạt động dựa trên
NIỀM TIN. Một thứ hoạt động dựa trên niềm tin thì sẽ bị đánh gục bởi NIỀM TIN. Vâng đúng rồi các tml đọc tới đây,
LẠM PHÁT LÀ TỪ NIỀM TIN MÀ HÌNH THÀNH.
Của cải đi kèm quyền lực. Những người trưởng bộ lạc có của ăn của để, dần hình thành nhà nước. Tất nhiên đi ra quá trình dài thì các tml cầm quyền đều tham vãi chưởng, nhưng để học về Lạm phát, bọn vozer thành Rome đếu thể thiếu phần được, chắc hậu duệ là bọn TNT làng ta rồi. Bọn này làm gì mà nên tội?
Cưa tiền. Đồng Denarius lần đầu tiên được giới thiệu vài năm trước năm 211 TCN dưới dạng đồng bạc gần như nguyên chất nặng khoảng 4,5 gam. Tuy nhiên, qua nhiều thế kỷ, hàm lượng bạc của nó liên tục giảm. Trong triều đại Julio-Claudian, Denarius chứa khoảng 4 gam bạc. Dưới thời Nero, hàm lượng bạc tiếp tục giảm xuống còn 3,8 gam. Đến nửa sau của thế kỷ thứ ba CN, denarius chỉ chứa khoảng 2% bạc và cuối cùng được thay thế bằng Argenteus. Từ Nero vào năm 64 CN trở đi, người La Mã liên tục làm giảm giá trị đồng bạc của họ cho đến khi hầu như không còn bạc nào vào cuối thế kỷ thứ 3. Đéo tìm thêm bạc mà in mà phải cưa tiền để làm dồng mới. Đây, lạm phát đây, khi các tml
phải dùng đồng bạc 4,5 gram để đổi 1 cân rau muống mà bọn lol thành Rôm dùng có 4,2 gram. Dân biết không? Tất nhiên là
BIẾT RỒI. Thế là nâng giá lên, mà nâng thì có phân biệt dân quan đâu? Đẻ ra
LẠM PHÁT.
Nhắc kỹ lại, tiền tệ hoạt động dựa trên
NIỀM TIN. Do đó, Bitcoin được xem là 1 loại tiền tệ và tài sản, vì mọi người tin nó có thể đổi được tiền (USD, VND, EURO, …), từ đó đổi được hàng hóa.
Và tất nhiên, đi vào hiện tại thực tế. Tiền tệ ngày nay ếu thể cưa được như bọn Rôm, nhưng in được. Làm thế nào người dân biết chính phủ, chẳng hạn Mẽo đi, lạm phát ntn? Thực tế mà nói, lạm phát thực trên toàn bộ hệ thống rất khó đo! (tao ko nói tiền điện tử nhé).
Không thể biết sát dc thực tế 100%, dù Mẽo có các hệ thống ngân hàng kiểm soát đồng USD! Nhưng có những thứ có thể tác động đến niềm tin. Lãi suất là dễ thấy nhất. Khi lãi suất tăng, lãi vay tăng, nhu cầu về tiền tệ của các tml tư nhân sẽ giảm, khả năng mà 1 tml nào đó tiêu pha tiền cũng giảm. Bọn con buôn thì ế hàng, nên đố tml nào dám bán hàng cao hơn! Lãi giảm hoặc lãi thấp, và chúng mày nhìn vào
East Laos sẽ thấy giá thực phẩm x1.5 tới x2. Tất nhiên, vẫn
đếu ai biết chính phủ Mẽo có in nhiều tiền hơn trong bí mật không. Nhưng khi đem đi tiêu, bọn buôn hàng sẽ biết 1 phần, và sẽ tăng giá. Chỉ có 1 cách là đe bọn buôn hàng bán đúng giá cho tao, ko dc tăng, nhưng m cầm nhiều tiền tiêu liên tục cho nó làm mệt nghỉ, bản thân tml đó cũng đ tin nên bán cho m mức giá đó nữa. Tô phở của tml thớt cũng vậy. Nhưng TH tml thớt vẫn có nhé – đó là lý do tao nói ko thể biết sát thực tế 100% dc.
TIỀN DỰA TRÊN NIỀM TIN MÀ THÀNH. Mày mua 1 cái kẹo 1k VND, 2 triệu lần và tin tao đi, đếu thằng nào muốn giữ giá 1k mãi đâu. Tml Mẽo có thể giàu là vì mọi người
TIN rằng
@Pác Tơn có thể cho chúng nó cái máy cái điện thoại hoặc đậu nành. Bọn ml BRICS đếu thay được vì đếu ai tin cái Cục gạch có thể đổi cái cc gì đó có lợi cho m. Có 1 câu t rất thích là “Chúng mày có thể thấy người Mỹ đốt cờ Mỹ, chửi Tổng thống Mỹ, nhưng
không bao giờ chúng mày thấy 1 người đốt tờ Bạc xanh Mỹ”. Cầm tờ bạc xanh là 1 giấy tờ cho vay – chúng mày là những chủ nợ của các tml bên Mẽo, nhưng miễn là chúng mày còn tin tưởng nó sẽ trả nợ cái gì đó ngon vãi l cho chúng mày, ví dụ như Iphone 17, thì gạo của m, sức lực của m đều muốn thằng ml Mẽo nó vay.
Và đó là lý do Mẽo là cường quốc.
Chốt lại là, tml nào in tiền thì cứ in, nhưng cầm ra tiêu thì con buôn sẽ tăng giá hoặc làm ít đi. M rải tiền vào dân, thì bọn dân khò khè sẽ tăng giá vì thằng nào cũng giàu! Tất nhiên, ngược lại thì ta có Bình ổn giá, nhưng mà chơi bình ổn giá cứng như giá gạo khi xưa thì vỡ mồm như chơi. Không bình ổn thì sinh ra lạm phát vì
THẰNG DÂN NÓ BIẾT CHÚNG MÀI IN TIỀN CHỨ, đơn giản là vậy
P/s: Bọn Rôm đếu chuyên chính vô sản như ae ta mà cũng IQ Cow phết nhờ. Mời các tml vào luận.
Ảnh: Gậy ghi nợ của ae xàm mơ thời Aurignacian