Don Jong Un
Thôi vậy thì bỏ
Mùa hè năm 1973, giữa lúc vụ bê bối Watergate đang diễn ra, Thượng nghị sĩ Howard Baker của Tennessee đã đặt ra một câu hỏi đáng nhớ về Richard Nixon: “Tổng thống đã biết những gì, và biết khi nào?” Câu trả lời, nói một cách nhẹ nhàng, hóa ra là ông biết khá nhiều, và từ rất sớm.
Sau mỗi cuộc bầu cử tổng thống, cánh nhà báo lại vội vã viết sách về chiến dịch tranh cử – về các cuộc bầu cử sơ bộ và đại hội, cử tri và thăm dò ý kiến, đến các chiến lược và trò đấu đá nội bộ. Tuy nhiên, những cuốn sách về cuộc đua năm 2024 cũng gợi ra một biến thể mới cho câu hỏi của Baker: Đảng Dân chủ biết gì về sự suy giảm về thể chất và tinh thần của Joe Biden, và họ biết điều đó khi nào? Và, nếu lịch sử là một chỉ dẫn, vậy thì tại sao khi biết điều đó, nhiều người trong số họ lại chọn không lên tiếng?
Câu trả lời cho câu hỏi đầu tiên, một lần nữa, có lẽ là khá nhiều và khá sớm. Câu trả lời cho câu hỏi thứ hai phức tạp hơn, liên quan đến sự kết hợp sự phủ nhận, chia rẽ đảng phái, toan tính chính trị, và sự mù quáng kỳ lạ nảy sinh từ các truyền thuyết gia đình và thần thoại chính trị. Kết quả là một cuốn sách vận động tranh cử độc đáo, kể về một cuộc đua đã diễn ra cho đến khi nó đột ngột dừng lại – và về một đảng chính trị háo hức tìm kiếm vật tế thần cho những rắc rối trong bầu cử của mình, mà người đó không ai khác chính là Joseph Robinette Biden Jr.
Cuốn “Original Sin” của Jake Tapper và Alex Thompson đã trở thành tâm điểm chính trị của thời điểm này, thậm chí từ trước khi chính thức xuất bản vào ngày 20/05. (Phụ đề của cuốn sách là một tóm tắt dễ hiểu “Sự suy yếu của Tổng thống Biden, nỗ lực che đậy nó, và quyết định tái tranh cử tai hại.”) Các tác giả mô tả rằng, dù đã nhận thức ở mức độ khác nhau về sự yếu kém, hay quên, lú lẫn, và thiếu mạch lạc của Biden, nhưng Đảng Dân chủ, đội ngũ nhân viên Nhà Trắng, và cả chiến dịch tái tranh cử của ông đều kiên quyết giữ im lặng, và thay vào đó chọn cách chấp nhận và hợp lý hóa. Họ cũng mô tả cách vị tổng thống cùng với những người thân cận quá say mê với huyền thoại về Biden – người bất chấp mọi khó khăn, kiên cường trước nghịch cảnh, và là người duy nhất có khả năng đánh bại Donald Trump – đến mức mọi sự hoài nghi đều bị cấm.
Trong phần lời tựa của tác giả, Tapper và Thompson nhấn mạnh rằng cuốn sách dựa trên 200 nguồn tin – rất nhiều nhà lập pháp, nhân viên trong chiến dịch tranh cử, và quan chức chính quyền – hầu hết trong số họ chỉ đồng ý trò chuyện sau khi bầu cử kết thúc. “Một vài người đã nói với chúng tôi một cách đầy hối tiếc rằng họ đã không làm nhiều hơn, hoặc rằng họ đã chờ đợi quá lâu,” Tapper và Thompson viết. “Nhiều người tức giận và cảm thấy bị phản bội sâu sắc, không chỉ bởi Biden mà còn bởi những cố vấn thân cận, đồng minh và gia đình của ông ấy.” Trong các cuốn sách về chiến dịch tranh cử, cảm giác tội lỗi, hành động đổ lỗi, và thái độ chối bỏ trách nhiệm thường là những phản ứng tiêu chuẩn của phe thua cuộc.
“Original Sin” không xác định chính xác thời điểm sức khỏe của Biden bắt đầu suy yếu, ngoại trừ việc cho biết các dấu hiệu đã xuất hiện thường xuyên và kéo dài suốt nhiều năm, thường trở nên tồi tệ hơn vào những giai đoạn gia đình ông gặp biến cố. Đối với một số người, mọi chuyện có lẽ bắt đầu vào năm 2015, với sự ra đi của con trai cả của tổng thống. “Cái chết của Beau đã hủy hoại ông ấy,” một trợ lý cấp cao của Nhà Trắng nói với các tác giả. “Một phần trong ông ấy đã chết đi và không bao giờ quay trở lại sau khi Beau qua đời.” Những rắc rối pháp lý sau đó liên quan đến cậu con trai thứ hai, Hunter – đặc biệt là sự sụp đổ của thỏa thuận năm 2023 đối với các cáo buộc về thuế và súng – cũng trở thành một “bước ngoặt,” Tapper và Thompson viết, trích lời các trợ lý của Biden, “thời điểm tổng thống suy yếu một cách đột nhiên và nghiêm trọng.”
Thông tin về những lần Biden bị suy giảm sức khỏe chiếm phần lớn trong “Original Sin.” Năm 2019, trong một chuyến xe buýt ở Iowa, Biden đã phải chật vật mới nhớ được tên của Mike Donilon, một chiến lược gia vận động tranh cử và cố vấn Nhà Trắng đã làm việc với ông gần bốn thập kỷ. Tháng 03/2020, Biden quên mất những lời trong Tuyên ngôn Độc lập. (“Chúng tôi cho rằng những sự thật này là hiển nhiên. Mọi đàn ông và phụ nữ đều được tạo ra bởi, … bạn biết đấy,… bạn biết đấy… cái thứ đó.”) Một ngày nọ tại Nhà Trắng vào năm 2022, ông không thể nhớ ra tên cố vấn an ninh quốc gia của mình (Jake Sullivan, người mà ông gọi là Steve) và giám đốc truyền thông của mình (Kate Bedingfield, người mà ông gọi là Press), cả hai đều đang đứng gần ông. Và tại một buổi gây quỹ ở Hollywood vào năm 2024, Biden đã không nhận ra George Clooney – một trong những gương mặt dễ nhận biết nhất hành tinh – và phải được nhắc rằng ông ấy là ai.
Đây chỉ là một vài trong vô số các ví dụ mà Tapper và Thompson đã ghi nhận, tất cả đều diễn ra trước màn thể hiện ngập ngừng và lú lẫn của Biden trong buổi tranh luận với Trump vào ngày 27/06/2024. “Những gì thế giới chứng kiến trong cuộc tranh luận duy nhất của ông vào năm 2024 không phải là một điều bất thường,” Tapper và Thompson viết. “Đó không phải là do cảm lạnh; không phải do ông ấy chuẩn bị thiếu hoặc quá kỹ lưỡng. Cũng không phải do ông ấy chỉ hơi mệt mỏi thôi đâu.”
Các tác giả chỉ rõ một nhóm nhỏ các trợ lý thân cận của Biden – trong số đó có Donilon và Steve Ricchetti – vì đã khăng khăng rằng tổng thống vẫn ổn hoặc sức khỏe của ông không phải là vấn đề lớn. Khi Biden ra tranh cử vào năm 2019 và 2020, các trợ lý cấp cao xem tuổi tác của ông “chỉ đơn thuần là một điểm yếu chính trị, chứ không phải là hạn chế nghiêm trọng đối với khả năng của ông,” Tapper và Thompson viết. Bốn năm sau, họ tự nhủ rằng ngay cả một Biden bị suy yếu cũng sẽ tốt hơn Trump quay trở lại. “Biden, gia đình, và đội ngũ của ông ấy đã để lợi ích cá nhân và nỗi sợ hãi về một nhiệm kỳ nữa của Trump biện minh cho nỗ lực đưa một ông lão đôi khi mất trí vào Phòng Bầu dục thêm bốn năm nữa,” các tác giả viết.
Bất kỳ ai dám đặt câu hỏi hoặc tìm hiểu về năng lực thể chất hoặc tinh thần của Biden đều phải đối mặt với sự phản ứng gay gắt từ Nhà Trắng. Khi một phóng viên từ một hãng tin quốc gia bắt đầu hỏi về sự hay quên và hay nhầm lẫn của tổng thống, Ricchetti, người từng là cố vấn cho Biden, đã gọi cho cô ấy và nói rằng câu chuyện là sai sự thật, và ông biết điều đó vì ông vẫn liên tục họp với tổng thống. Nữ phóng viên, người mà các tác giả không nêu tên, hiểu rằng nếu cô ấy tiếp tục theo đuổi câu chuyện, cô sẽ bị gán mác là kẻ nói dối. (“Lời đe dọa ngầm đã có tác dụng,” Tapper và Thompson viết.) Và khi David Axelrod, cựu chiến lược gia của Barack Obama, công khai đặt vấn đề rằng tuổi tác của Biden là một gánh nặng, ông đã nhận được một cuộc gọi điện thoại giận dữ từ Ron Klain, chánh văn phòng của Biden. “Ai đủ sức đánh bại Trump? Tổng thống Biden là người duy nhất đã làm được điều đó. Tốt hơn hết là anh phải thực sự chắc chắn về một ứng viên khác trước khi nói rằng tổng thống nên từ chức. Tương lai của đất nước này phụ thuộc vào điều đó!”
Đó là một logic đau khổ – bám víu lấy một ứng viên có nhiều khiếm khuyết và đang suy yếu chỉ vì chiến thắng của ông ấy là điều cần thiết – nhưng điều này lại hợp lý nếu bạn cho rằng những thiếu sót của các đối thủ của Biden, chứ không phải của chính ông, mới là yếu tố quyết định. “Biden có suy nghĩ rằng những gì Trump đang nói là quá đáng và ngu ngốc đến mức nếu người dân Mỹ nhìn thấy hai người đứng cạnh nhau, họ sẽ nhận ra Trump không phù hợp,” Tapper và Thompson viết. Điều mà Biden và đội ngũ của ông dường như không hiểu là chiến dịch tranh cử của họ đang trở thành một cuộc trưng cầu dân ý về một mình Biden, và hai con số – giá cả hàng tạp hóa và độ tuổi của ứng viên – đều đang đi sai hướng.
Khi người dân Mỹ so sánh hai người đàn ông này, Biden mới là người ngày càng không có khả năng đảm đương công việc.
Tapper và Thompson ghi lại nhiều cách thức mà chiến dịch của Biden và Nhà Trắng đã áp dụng để che giấu tình trạng của tổng thống, ngay cả khi các dấu hiệu ngày càng rõ ràng. Đây có lẽ là phần hấp dẫn nhất trong câu chuyện của họ, cho thấy những nỗ lực che giấu không nhất thiết phải được lên kế hoạch; đôi khi chúng chỉ xảy ra một cách tự nhiên. Chẳng hạn, những người viết bài diễn văn của Nhà Trắng bắt đầu đơn giản hóa các văn bản mà họ chuẩn bị cho tổng thống. “Mọi thứ đều trở nên ngắn hơn: các bài phát biểu, đoạn văn, thậm chí là câu văn,” Tapper và Thompson báo cáo. “Vốn từ vựng bị thu hẹp dần.” Và nguyên nhân không phải là do mệnh lệnh từ cấp trên; những người viết bài diễn văn “cũng đang dần thích nghi với khả năng suy giảm của Biden.”
Biden bắt đầu phụ thuộc nhiều hơn vào máy nhắc chữ và thẻ ghi chú ngay cả đối với các cuộc họp đơn giản. Các thành viên trong nội các của ông hồi tưởng lại các cuộc họp “khủng khiếp,” “khó chịu,” và “đi theo kịch bản,” ngay từ những ngày đầu nhiệm kỳ. “Cứ như bạn đang nói chuyện với ông nội của mình vậy,” một cựu lãnh đạo của một quốc gia châu Âu đã gặp Biden vào năm 2021 cho biết. Và trong chuyến đi với tổng thống vào năm 2022, một thành viên nội các của Biden đã gạt bỏ khả năng ông tái tranh cử khi trò chuyện với một thành viên khác:“Không đời nào. Ông ấy quá già rồi.”
Sức mạnh của “Original Sin” nằm ở việc không ngừng tập hợp những câu chuyện nội bộ như vậy – những lời thú nhận, hối tiếc, và những lời trách móc trong Nhà Trắng và chiến dịch tranh cử – khi sức khỏe của tổng thống ngày càng sa sút. Trong cuốn “Fight: Inside the Wildest Battle for the White House,” được xuất bản vào tháng trước, Jonathan Allen và Amie Parnes đã cung cấp một số thông tin bổ sung, vượt ra ngoài những gì đã xảy ra và tập trung hơn vào lý do tại sao.
Đối với Allen và Parnes, những người cũng là đồng tác giả các cuốn sách về các cuộc đua tổng thống năm 2016 và 2020, động cơ của Biden khi tiếp tục cuộc đua lâu như vậy là vì lợi ích cá nhân. Họ trích lời Donilon nói chuyện với một đảng viên Dân chủ nổi tiếng: “Không ai có thể rời khỏi cuộc đua này. Không ai có thể rời khỏi ngôi nhà, máy bay, trực thăng này đâu.” Các tác giả chỉ ra Jill Biden, người đã ngăn cản chồng mình tranh cử vào năm 2004, nhưng giờ đây lại khó lòng buông bỏ. “Sau tám năm làm đệ nhị phu nhân và gần hai năm nữa làm đệ nhất phu nhân, những đặc quyền ở cấp cao nhất của quyền lực tại Washington đã hấp dẫn bà ấy,” Allen và Parnes viết.
Trong mắt một số đảng viên Dân chủ, việc che giấu sự thật về một Biden dang suy yếu đã trở thành một nhu cầu chính trị tự thỏa mãn. Sau cuộc tranh luận giữa Trump và Biden, một số đồng minh của Biden bắt đầu không chỉ tự hỏi liệu ông ấy có nên tiếp tục cuộc đua hay không, mà còn liệu ông ấy có đủ sức để tiếp tục làm tổng thống hay không. “Nhưng nếu các quan chức Đảng Dân chủ công khai đặt ra câu hỏi thứ hai, nếu họ nói với cử tri rằng tổng thống đương nhiệm không đủ khả năng điều hành đất nước, họ chắc chắn sẽ mất sạch cơ hội chiến thắng vào tháng 11, cho dù Biden hay một đảng viên Dân chủ khác đứng đầu liên danh tranh cử,” Allen và Parnes viết.
Và đó là một logic còn đau khổ hơn – nếu chúng ta thừa nhận rằng chúng ta không thể điều hành đất nước, thì họ sẽ không để chúng ta điều hành đất nước! – qua đó cho thấy cách mà các yêu cầu đảng phái có thể khiến một quốc gia rơi vào rủi ro. (Trong một dấu hiệu chứng minh sự ngờ vực của Đảng Dân chủ đối với vấn đề này đã trở nên sâu sắc như thế nào, chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 4 của Biden, được công bố hôm Chủ Nhật 18/05, cũng làm dấy lên câu hỏi về thời điểm tổng thống lần đầu tiên biết về căn bệnh của mình.)
Trong “Original Sin,” Donilon nổi lên như nhân vật phản diện chính, còn trong “Fight,” người đó là Jennifer O’Malley Dillon, người từng giữ chức chủ tịch chiến dịch tranh cử của Biden (và sau đó là chiến dịch tranh cử của Harris). Theo Allen và Parnes, bà cũng là người khiến các nhà tài trợ của Đảng Dân chủ “tức giận” sau cuộc tranh luận định mệnh của Biden, khi né tránh các câu hỏi về năng lực trí tuệ của tổng thống và về các lựa chọn thay thế có thể xảy ra nếu ông ấy rời đi.
.png "Sex :vozvn (24):"){kind=icon}
