Đọc thớt về Sống Mòn chợt muốn chia sẻ với các anh em trẻ về kinh nghiệm của mình, mong các anh em có thể có niềm tin vào tương lai rực rỡ.
Mình thì hay theo dõi 1 số diễn đàn của các bạn trẻ 18-2x tuổi, dạo này thấy đa phần các em gái luôn theo lối suy nghĩ cứ kiếm anh giàu có ngon nghẻ, để chắc chắn cuộc sống tương lai tươi đẹp. Điều ấy cũng không có gì sai nhưng có thể sẽ đem lại niềm đau cho 1 số anh em trẻ. Cho nên mình thấy có trách nhiệm chia sẻ 1 tí gọi là kinh nghiệm để các anh em vững tin, đồng thời mong các bác nào như mình vô chia sẻ thêm. (Thực chất cũng là vì đang đi ctac Sing phò, rảnh quá nên viết tí).
Background về mình: 3x tuổi, quê ở Bình Định, đang làm việc ở SG, thu nhập thì cứng 3-3.5k $ net/month, chưa kể làm chuyên gia ngoài thêm. Căn hộ chung cư thì vẫn đang trả góp nhưng chắc năm nay thì xong.
Anh em sẽ thấy mình có vẻ cũng ổn định ngon nghẻ, nhưng cách đây 3 năm thì mình chả ra sao cả. Mình tốt nghiệp ngành kỹ thuật, sau đó đi làm kỹ sư 1.5 năm, lúc này thì bèo nhèo học việc thôi nên không nói tới nhiều làm gì. Sau đó thì nghĩ thế nào lại đi du học về khoa học, hoàn thành PhD luôn do may mắn (đoạn này sẽ vô chi tiết sau), xong rồi làm postdoc. Mọi người sẽ nghĩ ngon nhưng thực chất postdoc nó chỉ là thằng phD đi học việc thôi, lương cao hơn phụ cấp của PhD student 1 tí, tầm 2500 net, mà cái này ở nước ngoài cũng chỉ là muỗi đốt inox. Thế là mình cũng sống mòn...
Mình trải qua thời kỳ tồi tệ, vì mình bắt đầu thấy không thích project của mình, cộng với việc làm ko ra kết quả và áp lực từ sếp, nhiều lúc mình nghĩ tới việc tự tử cho xong. Chịu quá không nổi nên mình nghỉ. Thế là mình trở thành thằng thất nghiệp, về VN cầm cái bằng với cái chuyên đề không ứng dụng được, cuộc sống bế tắc...
Ở VN được 2 tháng thì mình quyết định đem hết tiền dự trữ bấy lâu đi du học về 1 ngành mà mình dự đoán nó sẽ hot tương lai. Nói chung là gia đình rồi ae bạn bè nhìn vô cũng éo hiểu tại sao nhưng mình đã quyết nên cuối cùng vẫn đi. Vậy nên các bạn thấy đó, 30t, kinh nghiệm đi làm thực tế (ngoài môi trường academic) là 1.5 năm kia. Tiền để dành là số 0.
Tuy nhiên trong quá trình từ 22t về sau, mình vẫn giữ các mối quan hệ rất tốt đối với nhiều người bên ngành của mình. Vẫn làm vài việc tư vấn cho các projects họ (miễn phí thôi), việc này giúp mình nắm bắt xu thế và tình hình của ngành mà mình sẽ làm việc tương lai, đồng thời vẫn thêm điểm vào CV của mình.
Thế là sau 1.5 năm học xong, mình về VN, lúc này hơn 30t rồi. Mình bắt đầu đi kiếm việc làm, thì công việc mình kiếm được tốt nhất lại ở Đà Nẵng. Họ đánh giá cao hiểu biết sâu sắc của mình về kỹ thuật (mình khi học hay cố hiểu về bản chất, chứ ko quá đi vào chi tiết giải toán) và mối quan hệ của mình trong ngành. Đi hay không, mình rất phân vân, vì ở SG cũng không thiếu gì cơ hội (nhưng lúc ấy không có nơi nào trả cho mình cao như ở ĐN). Cuối cùng mình quyết định đi, vì công việc đó cho mình rất nhiều trải nghiệm. Bởi công ty rất mới nên mình phải làm hầu hết mọi việc, không chỉ kỹ thuật mà tính toán chào giá hay thương lượng mình cũng có tham dự. Mình lại rất vất vả vì bên mình thất bại rất nhiều, nhưng từ đó mình lại học thêm được 1 số cái.
Bước ngoặc đến sau đó 1 năm. Sau khi mình kiếm được về cho công ty 1 hợp đồng đủ để đền đáp những gì công ty bỏ ra cho mình, mình quyết định đến lúc nên ra đi, mặc dù đãi ngộ là rất tốt.
Mình lại chỉnh CV và đi apply khắp nơi. Lần này rất nhanh chóng mình nhận được lời mời phỏng vấn và sau đó nhận được khá nhiều offer. Mình cuối cùng chọn công ty...trả giá cao nhất
), và tiếp tục gắn bó được 2 năm rồi. Tựu chung lại mình rút ra được 1 vài bài học khi xây dựng 1 con đường nghề nghiệp để chia sẻ với các anh em trẻ làm công ăn lương bình thường như sau (chống chỉ định cho các anh em thần đồng xuất sắc, start up 30 tuổi có 1 triệu $, hay các anh em ngậm muỗng vàng):
1. Để công ty trả lương cho ae được 1 đồng, tức là ae phải đóng góp cho công ty được ít nhất 2 đồng. Vậy nếu ae muốn mức thu nhập 2k-3k $ trở lên thì giá trị của ae có là gì? Tất nhiên cty cũng có thể trả cho các ae xuất sắc kỹ thuật mức lương cao như thế, nhưng theo kinh nghiệm của mình thì bên mình thuê công ty tư vấn giải quyết các vde kỹ thuật khó luôn, giá cả lại cạnh tranh mà lại không cần phải nuôi 1 thằng kỹ sư tới 3k/tháng. Công ty đánh giá trả cho ae chính là dựa thêm vào các giá trị khác của ae, gồm các giá trị như sau:
- Hiểu biết bản chất về chuyên ngành mà công ty cần.
- Hiểu biết chung về thị trường, đối tác, đối thủ, có thể biết sơ về điểm mạnh, yếu. Hoặc biết cách để có được các thông tin đó.
- Mối quan hệ. Ở đây không phải là COCC mà là biết càng nhiều người trong ngành càng tốt. Cái này thì chắc không cần phân tích tầm quan trọng.
- Ngoại ngữ.
2. Các ae trẻ đừng bao giờ nản lòng. Ví dụ như lương bây giờ của các ae 25t tầm 10tr đi chăng nữa, ae nghĩ mỗi năm tăng 10% thì 10 năm nữa mới lên được có 25tr thôi. Thực tế thì mức tăng của lương sẽ không tuyến tính như vậy. Nó sẽ có bước nhảy vọt khi ae tích lũy đủ những kiến thức như phần trên trình bày. Job thứ 2 của mình mức lương hơn gấp đôi so với job thứ nhất, và mình đã chứng kiến bạn mình được offer job mới lương cao gấp 3 job hiện tại. Cho nên các ae trẻ cũng đừng áp lực chuyện tiền nong quá, mà phải chọn nơi các ae có thể học được, có thể tiếp xúc nhiều người để tăng mạng lưới quan hệ của mình. Miễn sao mức lương mình đủ để nuôi sống bản thân là được. Mình xin nhắc lại chuyện học hỏi nhé, không chỉ học chuyên ngành của mình mà cũng có sự hiểu biết chung về các chuyên ngành liên quan. Mình ví dụ ae kỹ thuật cũng phải biết cách lên dự toán, tính toán sơ bộ được IRR, dòng tiền của 1 project, hoặc ít nhất đọc hiểu được file tính toán của cái thằng chuyên tính cái đó, rồi lấy kiến thức của nó là kiến thức của mình (phải đứng trên vai những người khổng lồ mà). Khi các kiến thức, kinh nghiệm, mạng lưới quan hệ đầy đủ: cá chép sẽ hóa rồng.
3. Mỗi thất bại, mỗi khó khăn chính là điều tuyệt vời nhất mà ông trời trao cho chúng ta. Mình lấy ví dụ thời kỳ mình làm postdoc như shit, nhưng chính thời kỳ ấy lại rèn cho mình rất nhiều kỹ năng: đọc hiểu tài liệu cực nhanh vì mỗi ngày phải đọc tầm 3-4 bài báo khoa học; khả năng nhìn nhiều mặt, phản biện vì ông sếp ngày xưa của mình chuyên phản biện đến mức mình nghi ngờ luôn bản thân; khả năng chịu áp lực, làm việc 12 tiếng/ngày khi cần thiết... Cho nên tuổi trẻ chỉ sợ các ae quá trơn tru bình bình, có gai góc thì quá tuyệt vời luôn.
4. Chuyện tình cảm thì các ae cứ tiến hành thôi, nhưng theo mình thì không nên kỳ vọng quá vào thời điểm này, hãy dành năng lượng nhiều nhất cho sự nghiệp. Người con gái là vợ sẽ là người ủng hộ các ae, còn lại nếu không thì éo đúng người. Mình cũng như đa phần các ae hồi xưa cũng hay tốn tgian, tiền bạc cho gái, mà nếu như thời gian ấy mình tập trung cho công việc thì có lẽ giờ còn hơn rất nhiều. Nhưng thực ra như mình nói ở trên, mỗi thất bại lại là một món quà, cho nên mình thấy rất hài lòng.
Đấy mình chỉ có 1 chút chia sẻ hy vọng mua vui được cho các ae 1 vài trống canh. Khi nào rảnh mình sẽ có thêm bài về chuyện tình cảm, vợ, gái gú. Các ae nào cần chia sẻ thêm về kinh nghiệm sống, cách deal lương có thể inbox, hoặc mình sẽ post thêm sau này.
Mình chỉ muốn các ae trẻ nào đang chênh vênh hãy mạnh mẽ lên, tin tưởng vào tương lai, cố gắng hơn nữa để giàu có lên, tốt cho mình, cho xã hội, rau củ.
.png "Sex :vozvn (25):"){kind=icon}
. Nhà cửa thì cũng mua được 1 căn chung cư ở 1 quận gần trung tâm và trả xong nợ rồi. Chưa kể cũng nắm dc kha khá % trong vài công ty portfolios. Nói chung công việc đang phát triển rất tốt.
. Đến giờ vẫn tiếc.
).png "Sex :vozvn (7):"){kind=icon}
và (c) cuối cùng là tiếng Anh, mặc dù chả đâu vào đâu nhưng nó là sự cần thiết ban đầu để sau này mình sử dụng cho công việc, đặc biết là thuật ngữ chuyên ngành.
