songhan
Thanh niên Ngõ chợ
Tỉ lệ người mắc đột quỵ ở Việt Nam cao nhất Đông Nam Á
Thanh HươngMột nghiên cứu mới cho thấy, tỉ lệ người mắc đột quỵ ở Việt Nam cao nhất Đông Nam Á và lượng người mắc ở nông thôn thấp hơn thành thị nhưng sự sẵn sàng cũng như chất lượng cơ sở vật chất y tế ở thành thị cao hơn nông thôn.
Đột quỵ là một gánh nặng sức khỏe cần quan tâm ở Việt Nam với những tác động đáng kể lên tỉ lệ tử vong, bệnh tật và các nguồn lực chăm sóc sức khỏe. Do đó việc cập nhật thông tin dịch tễ học đột quỵ và các nhân tố rủi ro liên quan rất cần thiết để giảm bớt gánh nặng này. Một trong những điểm sáng của Việt Nam trong chăm sóc đột quỵ việc thành lập các đơn vị dành riêng cho chăm sóc đột quỵ và việc quản lý chăm sóc theo hướng dẫn quốc tế. Kể từ năm 2017, Việt Nam đã áp dụng Nền tảng theo dõi chất lượng chăm sóc đột quỵ (RES-Q), một nền tảng toàn cầu về thu thập dữ liệu để cải thiện chăm sóc đột quỵ, trên 52 trung tâm đột quỵ.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều giới hạn trong chăm sóc đột quỵ ở Việt Nam. Do đó, nhóm các nhà nghiên cứu Bệnh viện Bạch Mai, trường ĐH Y Dược (VNU), ĐH Y Hà Nội, ĐH Y Phạm Ngọc Thạch, ĐH Oxford, ĐH Cardiff, KU Leuven, Christian Medical College đã dựa trên cơ sở dữ liệu Gánh nặng bệnh tật toàn cầu 2019 và RES-Q để định lượng đặc điểm của các yếu tố nguy cơ đột quỵ, sự khác biệt giới tính cũng như so sánh tỉ lệ mắc và lưu hành của gánh nặng đột quỵ tại Hà Nội và TPHCM.
Theo Gánh nặng bệnh tật toàn cầu 2019, tại Việt Nam, đột quỵ được xếp vào nhóm bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, tương đương với tổng số bệnh tiểu đường cộng với bệnh thận và nhiễm trùng đường hô hấp, bệnh lao và các bệnh hô hấp mãn tính. Năm 2019, tỷ lệ đột quỵ 222 trường hợp trên 100.000 người, tỷ lệ lưu hành là 1541 trường hợp và tử vong do đột quỵ là 170 trên 100.000 người. Trong số này, tỷ lệ tử vong do đột quỵ thiếu máu cục bộ là 85%, xuất huyết não là 80%. Nhìn chung, nhóm tuổi trung bình của bệnh nhân đột quỵ là 60–64 tuổi đối với nam và 65–69 tuổi đối với nữ giới.
Từ năm 2017 đến 2023, số đơn vị/khoa/bệnh viện đột quỵ tham gia vào RES-Q tăng từ 2 đơn vị lên 52, với tổng số 126.432 hồ sơ bệnh nhân. Các vùng Đông Nam Bộ và ĐBSH là nơi có số lượng ca đột quỵ cao nhất, đặc biệt Hà Nội và TPHCM chiếm 42% bệnh nhân. Tỷ lệ mắc bệnh đột quỵ ở nông thôn thấp hơn nhưng sự sẵn sàng về cơ sở vật chất và chất lượng chăm sóc ở các thành phố lớn cao hơn.
Ở khu vực Đông Nam Á, tỷ lệ tử vong do đột quỵ ở Việt Nam đứng thứ 4, sau Myanmar, Indonesia và so với khu vực Tây Thái Bình Dương, Việt Nam đứng thứ 9.
Các nhà nghiên cứu cho biết, các yếu tố nguy cơ đáng chú ý đối với đột quỵ là huyết áp tâm thu cao và các rủi ro về chế độ ăn uống (ít trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và chất xơ; và nhiều muối và thịt đỏ). Sự tăng trưởng kinh tế có thể đã dẫn đến tình trạng thừa cân và béo phì trong những thập kỷ gần đây và văn hóa ăn uống của người Việt Nam đã góp phần vào các yếu tố nguy cơ do chế độ ăn uống liên quan đến đột quỵ. Nam giới có khả năng tử vong vì đột quỵ cao hơn 58% so với nữ giới do các yếu tố nguy cơ này, cộng thêm với thói quen hút thuốc và uống rượu.
Bên cạnh đó còn có các yếu tố nguy cơ khác là chỉ số đường huyết lúc đói cao và ô nhiễm không khí.
Do đó, một trong những thách thức trong việc chăm sóc bệnh nhân đột quỵ ở Việt Nam là hệ thống cơ sở hạ tầng chăm sóc đột quỵ phân bố không đồng đều, hệ thống giao thông chưa đủ tốt, hệ thống chăm sóc sức khỏe bị phân mảnh. Mặc dù có thể trông cậy vào 182 bệnh viện tư, chủ yếu nằm ở các khu vực thành thị, để nâng cao chất lượng và hiệu quả chăm sóc, nhưng các nơi này không thể được coi là một giải pháp thay thế có giá trị cho các dịch vụ công.
Nội dung chi tiết được nêu trong bài báo “Comprehensive analysis of stroke epidemiology in Vietnam: Insights from GBD 1990–2019 and RES-Q 2017–2023”, xuất bản trên tạp chí Global Epidemiology.
Bài đăng Tia Sáng số 10/2025
.... ăn nhậu hút thuốc rượu bia gái gú 
sống tới 60-70++ là quá đẹp 
