Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
VinSpeed và đề xuất vay 49 tỷ USD lãi suất 0%: Tham vọng ăn cướp vì lãi tiền đô lấy từ thuế dân ra mà trả của cha con thằng Phạm Nhật Vượng
Dự án VinSpeed, công ty con của cha con nhà Vượng Vingroup, đã gây tranh cãi khi đề xuất tham gia xây dựng đường sắt cao tốc Bắc - Nam trị giá 61 tỷ USD, với kế hoạch vay 49 tỷ USD từ Nhà nước ở lãi suất 0% trong 35 năm. Nhiều ý kiến trên mạng xã hội gọi đây là “đi ăn cướp”, cho rằng đề xuất này thiếu thực tế và đặt gánh nặng tài chính lên ngân sách quốc gia. Trong bối cảnh Vingroup đang chịu áp lực từ khoản lỗ hàng tỷ USD của VinFast, bài viết này sẽ phân tích chi tiết đề xuất của VinSpeed, khả năng tài chính, và những tranh cãi xung quanh.
Tổng quan dự án VinSpeed
VinSpeed được thành lập ngày 6/5/2025, với vốn điều lệ 6.000 tỷ đồng (khoảng 240 triệu USD). Cổ đông bao gồm ông Phạm Nhật Vượng (51%, 3.060 tỷ đồng), hai con trai ông (mỗi người 0,5%, 30 tỷ đồng), bà Phạm Thúy Hằng (3%, 180 tỷ đồng), Vingroup (10%, 600 tỷ đồng), và Công ty CP Tập đoàn Đầu tư Việt Nam (35%, 2.100 tỷ đồng). Công ty đã gửi công văn số 01/2025/VSP tới Thủ tướng Chính phủ, đề xuất tham gia dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam.
- Quy mô dự án: Tổng vốn đầu tư 61 tỷ USD (1,5 triệu tỷ đồng), gấp đôi ngân sách quốc phòng Việt Nam năm 2024 (27 tỷ USD).
- Kế hoạch tài chính: VinSpeed cam kết góp 20% vốn (12,27 tỷ USD) từ nguồn lực riêng, bao gồm vốn điều lệ và huy động từ các nguồn khác. Phần còn lại, 49 tỷ USD (80%), được đề xuất vay từ Nhà nước với lãi suất 0% trong 35 năm.
- Phạm vi tham gia: VinSpeed muốn xây dựng hạ tầng, trong khi Nhà nước chịu trách nhiệm đền bù và giải phóng mặt bằng. Có thông tin (chưa xác nhận chính thức) rằng VinSpeed đề xuất khai thác bất động sản hai bên tuyến đường sắt trong 99 năm, với giá vé bằng 60–75% giá vé máy bay.
3 thằng lùn nhà Phạm Nhật Vượng trong 1 sự kiện.
Tình hình tài chính của Vingroup
Vingroup, công ty mẹ của VinSpeed, đang đối mặt với nhiều thách thức tài chính, đặc biệt từ mảng xe điện VinFast:
1. Thua lỗ từ VinFast:
- VinFast lỗ lũy kế hơn 9,2 tỷ USD tính đến cuối năm 2024. Trong 9 tháng đầu năm 2024, VinFast lỗ 27.000 tỷ đồng (1,1 tỷ USD), với chi phí lãi vay đẩy khoản lỗ trước thuế lên 33.500 tỷ đồng.
- Doanh thu quý 3/2024 đạt 511,6 triệu USD, tăng 49,3% so với cùng kỳ, nhưng phần lớn đến từ các giao dịch liên kết với Xanh SM (chiếm 70% doanh số năm 2023). Thị trường quốc tế, đặc biệt là Mỹ, chỉ đạt 3.129 xe bán ra trong năm 2023.
- Biên lợi nhuận gộp cải thiện từ âm 82% (2022) lên âm 46% (2023), nhưng vẫn chưa có lãi.
2. Gánh nặng nợ vay:
- Vingroup vay 113.000 tỷ đồng (4,5 tỷ USD) trong 9 tháng đầu năm 2024, tăng 58% so với cùng kỳ. Chi phí lãi vay và phát hành trái phiếu tăng 33%, đạt 16.000 tỷ đồng.
- Dòng tiền hoạt động thâm hụt 30.100 tỷ đồng, dù đã thu trước 97.000 tỷ đồng từ khách hàng.
- Trái phiếu quốc tế 500 triệu USD của Vinhomes bị Moody’s và Fitch xếp hạng “rác” (junk), làm tăng chi phí huy động vốn.
3. Bán tài sản để bù đắp:
- Vingroup bán 80% cổ phần Công ty VYHT (quản lý Vinhomes Royal Island) và 55% cổ phần SDI (liên quan đến Vincom Retail) để giảm áp lực tài chính.
- Cổ phiếu Vingroup giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm, với nhà đầu tư nước ngoài bán ròng mạnh.
Với tình hình này, khả năng VinSpeed huy động 12,27 tỷ USD vốn tự có là rất khó khăn, đặc biệt khi Vingroup đang ưu tiên bù lỗ cho VinFast. Đề xuất vay 49 tỷ USD lãi suất 0% dường như là cách chuyển rủi ro tài chính sang Nhà nước.
Tranh cãi xung quanh đề xuất vay 49 tỷ USD lãi suất 0% là đi ăn cướp tài sản và tiền thuế dân
Đề xuất của VinSpeed đã gây ra làn sóng tranh cãi, đặc biệt trên các nền tảng như X:
1. Phản đối: “Đi ăn cướp”
- Lãi suất 0% bất khả thi: Vay 49 tỷ USD mà không trả lãi trong 35 năm bị xem là không thực tế. Với lãi suất thị trường trung bình 5%/năm, VinSpeed sẽ tiết kiệm khoảng 2,45 tỷ USD lãi mỗi năm (85.750 tỷ đồng), tương đương 1/3 ngân sách giáo dục Việt Nam năm 2024 (259.000 tỷ đồng).
- Gánh nặng ngân sách: Ngân sách quốc gia Việt Nam năm 2024 là 2,26 triệu tỷ đồng (90 tỷ USD). Việc cấp khoản vay 49 tỷ USD sẽ chiếm hơn 50% ngân sách, chưa kể rủi ro nếu VinSpeed không trả được nợ.
- Lịch sử thua lỗ: Với thất bại của VinFast và các dự án như VinSmart (đóng cửa 2021 sau 3 năm lỗ), VinMart (bán cho Masan năm 2020), và Adayroi (đóng cửa 2019), nhiều người nghi ngờ khả năng VinSpeed quản lý dự án quy mô lớn.
- Lợi ích bất động sản: Đề xuất khai thác bất động sản hai bên tuyến đường sắt trong 99 năm bị cho là cách Vingroup tận dụng dự án để mở rộng mảng bất động sản, vốn là thế mạnh của Vinhomes, thay vì tập trung vào hạ tầng giao thông.
2. Phụng sự quốc gia mõm! Ăn cướp quốc gia thì có
- Tầm nhìn dài hạn: Một số ý kiến cho rằng đường sắt cao tốc là dự án chiến lược, cần thiết để phát triển kinh tế. VinSpeed, với kinh nghiệm của Vingroup trong quản lý dự án lớn (như Vinhomes), có thể mang lại hiệu quả nếu được hỗ trợ vốn.
- Tiền lệ quốc tế: Nhiều quốc gia như Trung Quốc và Nhật Bản đã vay vốn ưu đãi để xây dựng đường sắt cao tốc. Ví dụ, Trung Quốc đầu tư 360 tỷ USD vào mạng lưới cao tốc từ 2008–2020, với 70% vốn từ vay ngân hàng nhà nước.
- Lợi ích kinh tế: Dự án có thể tạo 1,5 triệu việc làm trực tiếp và gián tiếp, tăng GDP 2–3% mỗi năm, và giảm áp lực lên hàng không, đường bộ. Giá vé thấp hơn máy bay cũng giúp người dân tiếp cận dễ hơn.
Khả năng thực hiện và mượn đầu heo nấu cháo
1. Khả năng tài chính của VinSpeed*
- Vốn điều lệ 240 triệu USD chỉ chiếm 0,4% tổng vốn dự án (61 tỷ USD). Việc huy động 12,27 tỷ USD vốn tự có đòi hỏi Vingroup phải phát hành thêm trái phiếu hoặc bán tài sản lớn, trong khi nợ hiện tại đã ở mức báo động.
- Nếu Nhà nước không cấp vay 49 tỷ USD lãi suất 0%, VinSpeed khó tìm nguồn vốn thay thế, vì các tổ chức quốc tế như ADB hay World Bank thường yêu cầu lãi suất 2–3% và điều kiện khắt khe.
2. Rủi ro tài chính
- Nếu dự án thất bại, Nhà nước có thể mất 49 tỷ USD, tương đương 10 năm ngân sách y tế Việt Nam (5 tỷ USD/năm).
- Trường hợp VinSpeed không trả được nợ, tài sản thế chấp (nếu có) như bất động sản hai bên tuyến đường sắt có thể gây tranh cãi pháp lý và phức tạp trong thu hồi vốn.
3. So sánh với VinFast
- VinFast đã tiêu tốn 11,4 tỷ USD từ Vingroup và ông Vượng, nhưng vẫn lỗ nặng. Với quy mô gấp 5 lần (61 tỷ USD), VinSpeed đối mặt với rủi ro tương tự nếu không có mô hình kinh doanh bền vững.
- Tuy nhiên, đường sắt cao tốc là dự án hạ tầng công cộng, có thể nhận hỗ trợ chính sách từ Nhà nước, khác với VinFast là dự án kinh doanh tư nhân.
Đề xuất vay 49 tỷ USD lãi suất 0% của VinSpeed là một tham vọng cha con nhà Vượng đi đốt tiền và ăn cướp, thiếu thực tế trong bối cảnh tài chính hiện tại của Vingroup và ngân sách quốc gia như Việt Nam. Với lịch sử làm ăn thua lỗ từ VinFast và các dự án như VinSmart, VinMart, khả năng VinSpeed quản lý dự án 61 tỷ USD bị nghi ngờ. Đề xuất khai thác bất động sản trong 99 năm càng làm dấy lên lo ngại rằng Vingroup đang tìm cách mở rộng mảng bất động sản hơn là tập trung vào hạ tầng giao thông. Dù dự án có tiềm năng thúc đẩy kinh tế, việc yêu cầu Nhà nước cấp vay ưu đãi quá lớn đặt ra rủi ro tài chính nghiêm trọng. Gọi đây là “ăn cướp” có thể là cách nói không phóng đại, nó phản ánh sự lo ngại về tính minh bạch và khả thi của dự án. Nhà nước không cần đánh giá kỹ lưỡng trước khi quyết định, đảm bảo lợi ích quốc gia không bị ảnh hưởng vì Vượng có hết chia chác rồi. Chắc chắn Vinspeed sẽ làm
Dự án VinSpeed, công ty con của cha con nhà Vượng Vingroup, đã gây tranh cãi khi đề xuất tham gia xây dựng đường sắt cao tốc Bắc - Nam trị giá 61 tỷ USD, với kế hoạch vay 49 tỷ USD từ Nhà nước ở lãi suất 0% trong 35 năm. Nhiều ý kiến trên mạng xã hội gọi đây là “đi ăn cướp”, cho rằng đề xuất này thiếu thực tế và đặt gánh nặng tài chính lên ngân sách quốc gia. Trong bối cảnh Vingroup đang chịu áp lực từ khoản lỗ hàng tỷ USD của VinFast, bài viết này sẽ phân tích chi tiết đề xuất của VinSpeed, khả năng tài chính, và những tranh cãi xung quanh.
Tổng quan dự án VinSpeed
VinSpeed được thành lập ngày 6/5/2025, với vốn điều lệ 6.000 tỷ đồng (khoảng 240 triệu USD). Cổ đông bao gồm ông Phạm Nhật Vượng (51%, 3.060 tỷ đồng), hai con trai ông (mỗi người 0,5%, 30 tỷ đồng), bà Phạm Thúy Hằng (3%, 180 tỷ đồng), Vingroup (10%, 600 tỷ đồng), và Công ty CP Tập đoàn Đầu tư Việt Nam (35%, 2.100 tỷ đồng). Công ty đã gửi công văn số 01/2025/VSP tới Thủ tướng Chính phủ, đề xuất tham gia dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam.
- Quy mô dự án: Tổng vốn đầu tư 61 tỷ USD (1,5 triệu tỷ đồng), gấp đôi ngân sách quốc phòng Việt Nam năm 2024 (27 tỷ USD).
- Kế hoạch tài chính: VinSpeed cam kết góp 20% vốn (12,27 tỷ USD) từ nguồn lực riêng, bao gồm vốn điều lệ và huy động từ các nguồn khác. Phần còn lại, 49 tỷ USD (80%), được đề xuất vay từ Nhà nước với lãi suất 0% trong 35 năm.
- Phạm vi tham gia: VinSpeed muốn xây dựng hạ tầng, trong khi Nhà nước chịu trách nhiệm đền bù và giải phóng mặt bằng. Có thông tin (chưa xác nhận chính thức) rằng VinSpeed đề xuất khai thác bất động sản hai bên tuyến đường sắt trong 99 năm, với giá vé bằng 60–75% giá vé máy bay.
Tình hình tài chính của Vingroup
Vingroup, công ty mẹ của VinSpeed, đang đối mặt với nhiều thách thức tài chính, đặc biệt từ mảng xe điện VinFast:
1. Thua lỗ từ VinFast:
- VinFast lỗ lũy kế hơn 9,2 tỷ USD tính đến cuối năm 2024. Trong 9 tháng đầu năm 2024, VinFast lỗ 27.000 tỷ đồng (1,1 tỷ USD), với chi phí lãi vay đẩy khoản lỗ trước thuế lên 33.500 tỷ đồng.
- Doanh thu quý 3/2024 đạt 511,6 triệu USD, tăng 49,3% so với cùng kỳ, nhưng phần lớn đến từ các giao dịch liên kết với Xanh SM (chiếm 70% doanh số năm 2023). Thị trường quốc tế, đặc biệt là Mỹ, chỉ đạt 3.129 xe bán ra trong năm 2023.
- Biên lợi nhuận gộp cải thiện từ âm 82% (2022) lên âm 46% (2023), nhưng vẫn chưa có lãi.
2. Gánh nặng nợ vay:
- Vingroup vay 113.000 tỷ đồng (4,5 tỷ USD) trong 9 tháng đầu năm 2024, tăng 58% so với cùng kỳ. Chi phí lãi vay và phát hành trái phiếu tăng 33%, đạt 16.000 tỷ đồng.
- Dòng tiền hoạt động thâm hụt 30.100 tỷ đồng, dù đã thu trước 97.000 tỷ đồng từ khách hàng.
- Trái phiếu quốc tế 500 triệu USD của Vinhomes bị Moody’s và Fitch xếp hạng “rác” (junk), làm tăng chi phí huy động vốn.
3. Bán tài sản để bù đắp:
- Vingroup bán 80% cổ phần Công ty VYHT (quản lý Vinhomes Royal Island) và 55% cổ phần SDI (liên quan đến Vincom Retail) để giảm áp lực tài chính.
- Cổ phiếu Vingroup giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm, với nhà đầu tư nước ngoài bán ròng mạnh.
Với tình hình này, khả năng VinSpeed huy động 12,27 tỷ USD vốn tự có là rất khó khăn, đặc biệt khi Vingroup đang ưu tiên bù lỗ cho VinFast. Đề xuất vay 49 tỷ USD lãi suất 0% dường như là cách chuyển rủi ro tài chính sang Nhà nước.
Tranh cãi xung quanh đề xuất vay 49 tỷ USD lãi suất 0% là đi ăn cướp tài sản và tiền thuế dân
Đề xuất của VinSpeed đã gây ra làn sóng tranh cãi, đặc biệt trên các nền tảng như X:
1. Phản đối: “Đi ăn cướp”
- Lãi suất 0% bất khả thi: Vay 49 tỷ USD mà không trả lãi trong 35 năm bị xem là không thực tế. Với lãi suất thị trường trung bình 5%/năm, VinSpeed sẽ tiết kiệm khoảng 2,45 tỷ USD lãi mỗi năm (85.750 tỷ đồng), tương đương 1/3 ngân sách giáo dục Việt Nam năm 2024 (259.000 tỷ đồng).
- Gánh nặng ngân sách: Ngân sách quốc gia Việt Nam năm 2024 là 2,26 triệu tỷ đồng (90 tỷ USD). Việc cấp khoản vay 49 tỷ USD sẽ chiếm hơn 50% ngân sách, chưa kể rủi ro nếu VinSpeed không trả được nợ.
- Lịch sử thua lỗ: Với thất bại của VinFast và các dự án như VinSmart (đóng cửa 2021 sau 3 năm lỗ), VinMart (bán cho Masan năm 2020), và Adayroi (đóng cửa 2019), nhiều người nghi ngờ khả năng VinSpeed quản lý dự án quy mô lớn.
- Lợi ích bất động sản: Đề xuất khai thác bất động sản hai bên tuyến đường sắt trong 99 năm bị cho là cách Vingroup tận dụng dự án để mở rộng mảng bất động sản, vốn là thế mạnh của Vinhomes, thay vì tập trung vào hạ tầng giao thông.
2. Phụng sự quốc gia mõm! Ăn cướp quốc gia thì có
- Tầm nhìn dài hạn: Một số ý kiến cho rằng đường sắt cao tốc là dự án chiến lược, cần thiết để phát triển kinh tế. VinSpeed, với kinh nghiệm của Vingroup trong quản lý dự án lớn (như Vinhomes), có thể mang lại hiệu quả nếu được hỗ trợ vốn.
- Tiền lệ quốc tế: Nhiều quốc gia như Trung Quốc và Nhật Bản đã vay vốn ưu đãi để xây dựng đường sắt cao tốc. Ví dụ, Trung Quốc đầu tư 360 tỷ USD vào mạng lưới cao tốc từ 2008–2020, với 70% vốn từ vay ngân hàng nhà nước.
- Lợi ích kinh tế: Dự án có thể tạo 1,5 triệu việc làm trực tiếp và gián tiếp, tăng GDP 2–3% mỗi năm, và giảm áp lực lên hàng không, đường bộ. Giá vé thấp hơn máy bay cũng giúp người dân tiếp cận dễ hơn.
Khả năng thực hiện và mượn đầu heo nấu cháo
1. Khả năng tài chính của VinSpeed*
- Vốn điều lệ 240 triệu USD chỉ chiếm 0,4% tổng vốn dự án (61 tỷ USD). Việc huy động 12,27 tỷ USD vốn tự có đòi hỏi Vingroup phải phát hành thêm trái phiếu hoặc bán tài sản lớn, trong khi nợ hiện tại đã ở mức báo động.
- Nếu Nhà nước không cấp vay 49 tỷ USD lãi suất 0%, VinSpeed khó tìm nguồn vốn thay thế, vì các tổ chức quốc tế như ADB hay World Bank thường yêu cầu lãi suất 2–3% và điều kiện khắt khe.
2. Rủi ro tài chính
- Nếu dự án thất bại, Nhà nước có thể mất 49 tỷ USD, tương đương 10 năm ngân sách y tế Việt Nam (5 tỷ USD/năm).
- Trường hợp VinSpeed không trả được nợ, tài sản thế chấp (nếu có) như bất động sản hai bên tuyến đường sắt có thể gây tranh cãi pháp lý và phức tạp trong thu hồi vốn.
3. So sánh với VinFast
- VinFast đã tiêu tốn 11,4 tỷ USD từ Vingroup và ông Vượng, nhưng vẫn lỗ nặng. Với quy mô gấp 5 lần (61 tỷ USD), VinSpeed đối mặt với rủi ro tương tự nếu không có mô hình kinh doanh bền vững.
- Tuy nhiên, đường sắt cao tốc là dự án hạ tầng công cộng, có thể nhận hỗ trợ chính sách từ Nhà nước, khác với VinFast là dự án kinh doanh tư nhân.
Đề xuất vay 49 tỷ USD lãi suất 0% của VinSpeed là một tham vọng cha con nhà Vượng đi đốt tiền và ăn cướp, thiếu thực tế trong bối cảnh tài chính hiện tại của Vingroup và ngân sách quốc gia như Việt Nam. Với lịch sử làm ăn thua lỗ từ VinFast và các dự án như VinSmart, VinMart, khả năng VinSpeed quản lý dự án 61 tỷ USD bị nghi ngờ. Đề xuất khai thác bất động sản trong 99 năm càng làm dấy lên lo ngại rằng Vingroup đang tìm cách mở rộng mảng bất động sản hơn là tập trung vào hạ tầng giao thông. Dù dự án có tiềm năng thúc đẩy kinh tế, việc yêu cầu Nhà nước cấp vay ưu đãi quá lớn đặt ra rủi ro tài chính nghiêm trọng. Gọi đây là “ăn cướp” có thể là cách nói không phóng đại, nó phản ánh sự lo ngại về tính minh bạch và khả thi của dự án. Nhà nước không cần đánh giá kỹ lưỡng trước khi quyết định, đảm bảo lợi ích quốc gia không bị ảnh hưởng vì Vượng có hết chia chác rồi. Chắc chắn Vinspeed sẽ làm
