Trích nguyên tác Tây Du Ký
Mày nói thực thà, mà lại nói Đông Thắng Thần Châu à? Từ nới ấy đến đây cách hai lần biển lớn, một tòa Nam Thiệm Bộ Châu, làm sao mà tới được?
Hầu vương cúi đầu thưa:
– Đệ tử lênh đênh vượt biển, lang thang trên bộ mười mấy năm trời, mới đến được đây.
Tổ sư nói:
– Ừ, đi mãi dần dà cũng đến nơi. Thế tính [20] người là gì?
Hầu vương đáp:
– Con không có tính. Người ta mắng con, con cũng không giận: đánh con, con cũng không tức, chỉ lạy họ mà thôi, cả đời con không có tính.
Tổ sư nói:
– Không phải là tính tình. Thế cha mẹ nhà ngươi vốn họ gì? Hầu vương đáp:
– Con cũng không có bố mẹ.
Tổ sư nói:
– Không có bố mẹ thì đẻ ra ở lỗ nẻ chắc? [21]
Hầu vương thưa:
– Con tuy không phải đẻ ra ở lỗ nẻ, nhưng lại từ trong tấm đá
sinh ra. Con chỉ nhớ rằng trên núi Hoa Quả có một tảng đá tiên, năm ấy tảng đá vỡ ra và sinh ra con.
Tổ sư nghe nói, trong dạ mừng thầm, nói:
– Như thế là trời đất sinh thành ra người. Nhà ngươi hãy đứng dậy, đi lại ta xem.
Hầu vương nhảy tót lên, loanh quanh chạy hai vòng. Tổ sư cười, nói:
– Chữ “tôn” bỏ bộ thú bên cạnh đi, còn lại chữ tử và chữ hệ. Tử là con trai, hệ là trẻ nhỏ. Nhà ngươi chính hợp với bản chất của trẻ nhỏ. Vậy đặt cho ngươi là họ “Tôn” nghe!
Hầu vương nghe nói trong lòng vui mừng khôn xiết cúi đầu lạy tạ rằng:
– Hay quá, hay quá! Hôm nay con mới biết có họ. Đội ơn sư phụ từ bi, con đã có họ, xin đặt cả tên cho con để tiện gọi.
Tổ sư nói:
– Trong môn phái ta có mười hai chữ để phân phát đặt tên, đến nhà ngươi là đồ đệ nhóm mười.
Hầu vương nói:
– Mười hai chữ là gì? Tổ sư nói:
– Mười hai chữ là: Quảng, Đại, Trí, Tuệ, Chân, Như, Tính, Hải, Dĩnh, Ngộ, Viên, Giác. Đến lượt ngươi là chữ “ngộ”. Vậy đặt cho nhà ngươi pháp danh là “Tôn Ngộ Không” có được không?
Hầu vương cười, nói:
– Hay quá, hay quá! Từ nay ta sẽ là Tôn Ngộ Không. Chính là:
Hỗn mang mới mở vốn không họ,
Phá hết mịt mờ: Phải Ngộ Không [22]
Ngộ Không: có nghĩa là giác ngộ lẽ sắc không. Đạo Phật quan niệm rằng ai giác ngộ được lẽ sắc không, thậy
sự vật chỉ là không hư giả tạm, thì mới sáng suốt, hết mê mờ.