Đoạn này t lược trích từ cuốn
"Ngũ giới là thường giới" (trang 24 - trang số 83 trong file pdf):
Người tự-sát có phạm điều-giới sát-sinh hay không?
Người phạm điều-giới sát-sinh hay không phạm điều-giới sát-sinh cần phải xét theo 5 chi-pháp của điều-giới sát-sinh.
1- Chúng-sinh có sinh-mạng (pāṇo)(mình).
2- Biết rõ chúng-sinh có sinh-mạng (pāṇa-saññitā). (Chi-pháp này ám chỉ đến chúng-sinh khác, không phải chính mình).
3- Tâm nghĩ giết hại chúng-sinh (vadhakacitta).
4- Cố gắng giết hại chúng-sinh (payogo) (cố gắng tự sát, tự giết mình).
5- Chúng-sinh ấy chết do sự cố gắng ấy (tenamaraṇaṃ) (mình chết do sự cố gắng của mình).
Xét thấy trong 5 chi-pháp của điều-giới sát-sinh này, chi pháp thứ nhì “paṇasaññitā”: “biết rõ chúng-sinh ấy có sinh-mạng” này ám chỉ đến chúng-sinh khác, không phải chính mình.
Trong trường hợp người tự giết mình (tự-sát) thì thiếu chi-pháp paṇasaññitā này. Cho nên, người tự giết mình (tự-sát) không đủ 5 chi-pháp phạm điều-giới sát-sinh.
Vậy, người tự sát không phạm điều-giới sát-sinh.
Ví dụ: Trường hợp Ngài Trưởng-lão Channa dùng dao cắt cổ tự-sát, trước khi chết Ngài Trưởng-lão thực-hành pháp-hành thiền-tuệ dẫn đến chứng ngộ chân-lý tứ Thánh-đế, chứng đắc 4 Thánh-đạo, 4 Thánh-quả, Niết-bàn, diệt-đoạn- tuyệt được mọi tham-ái, mọi phiền-não không còn dư sót, trở thành bậc Thánh A-ra-hán, đồng thời tịch diệt Niết-bàn, gọi là bậc Thánh A-ra-hán Jīvitasamasīsi (A-ra-hán Thánh-quả đồng)
Tuy người tự-sát không phạm điều-giới sát-sinh, nhưng nếu người tự-sát do sân-tâm chán đời, tuyệt vọng không muốn sống trên đời này nữa thì sau khi người ấy chết, nếu ác-nghiệp sân-tâm ấy có cơ hội cho quả thì tái-sinh trong cõi ác-giới: địa-ngục, a-su-ra, ngạ-quỷ, súc-sinh, chịu quả khổ cho đến khi mãn quả của nghiệp ấy, mới thoát khỏi cõi ác-giới ấy.