Trước khi nói tới phát triển công nghiệp thì phải nói tới tài chính cái đã, thằng này mới là gốc rễ vấn đề và là bá đạo trong bá đạo
Bọn Tàu thời chiến quốc đã có cầm đồ, tín dụng và đầu tư tài chính rồi, thời nhà Thanh thì Hoà Thân là trùm tài phiệt hoạt động trong lĩnh vực bds, khai khoáng, tín dụng
Còn bọn Tây thời trung cổ đã có hệ thống ngân hàng, cầm đồ, đầu tư, tín dụng xuyên biên giới rồi, nhờ hệ thống tài chính ưu việt thì mấy ngành nghề sx, nghiên cứu mới phát triển được
Thiên đường tới tận thời nhà Nguyễn cũng chỉ có tín dụng đen và cầm đồ, thời nhà sản trước đổi mới thì bóp nghẹt luôn tài chính tư nhân, chỉ có doanh nghiệp quốc doanh mới tiếp cận được nguồn tài chính từ ngân hàng nhà nghỉ, sau đổi mới mở thả cho tài chính tư nhân hoạt động, thành thử tiềm lực mỏng yếu thì lấy lồn gì đầu tư mạnh vào sx và nghiên cứu được, thành thử phải lấy ngắn nuôi ngắn bằng tín dụng tiêu dùng và bds