Hnboy9x
Con Chym bản Đôn
Người đàn ông với một kế hoạch cho Việt Nam
Một lãnh đạo cứng rắn của Đảng ******** cần phải giải cứu "câu chuyện thành công" lớn của châu Á.
Năm mươi năm trước, người Mỹ cuối cùng đã rời Sài Gòn, để lại một đất nước tan nát vì chiến tranh và nghèo khó. Hôm nay, Sài Gòn, nay là TP.HCM, là một thành phố lớn hơn 9 triệu dân với nhiều tòa nhà chọc trời và các thương hiệu sang trọng. Bạn có thể nghĩ đây là lúc để ăn mừng chiến thắng của Việt Nam: đã xóa bỏ nghèo đói nghiêm trọng; trở thành một trong mười nước xuất khẩu hàng đầu sang Mỹ; là trung tâm sản xuất cho các hãng như Apple và Samsung.
Nhưng thực tế, Việt Nam đang gặp khó khăn. Để vượt qua và chứng tỏ các nền kinh tế đang phát triển vẫn có thể gia nhập thế giới phát triển, Việt Nam sẽ cần tạo ra một phép màu thứ hai. Đất nước phải tìm cách làm giàu mới dù có chiến tranh thương mại, và người lãnh đạo cứng rắn phải tự biến mình thành một nhà cải cách.
Tình hình hiện tại và thách thức
Người đàn ông đó là Tô Lâm. Ông ấy không giống Margaret Thatcher. Ông vươn lên trở thành lãnh đạo Đảng ******** từ ngành công an vào năm ngoái sau một cuộc đấu đá quyền lực. Tuy nhiên, ông nhận ra rằng công thức thành công của đất nước mình sắp không còn hiệu quả. Công thức này được tạo ra vào những năm 1980 với các cải cách Đổi mới, mở cửa nền kinh tế cho thương mại và các doanh nghiệp tư nhân. Những thay đổi này, cùng với lao động giá rẻ và sự ổn định chính trị, đã biến Việt Nam thành một lựa chọn thay thế cho Trung Quốc.
Đất nước đã thu hút 230 tỷ USD đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia và trở thành một trung tâm lắp ráp điện tử lớn. Các công ty Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và phương Tây đều có nhà máy ở đây. Trong thập kỷ qua, Việt Nam đã tăng trưởng trung bình 6% mỗi năm, nhanh hơn Ấn Độ và Trung Quốc.
Vấn đề trước mắt là chiến tranh thương mại. Việt Nam xuất khẩu tốt đến mức hiện có mức thặng dư thương mại lớn thứ năm với Mỹ. Nguy cơ bị Tổng thống Donald Trump áp thuế 46% có thể sẽ được đàm phán giảm xuống: Việt Nam đã khéo léo đưa ra nhiều ưu đãi để làm hài lòng tổng thống và các đồng minh của ông, bao gồm một thỏa thuận với SpaceX và việc mua máy bay Boeing. Ngày 21 tháng 5, Eric Trump, con trai tổng thống, đã khởi công một khu nghỉ dưỡng của Trump ở Việt Nam mà ông nói sẽ "làm mọi người choáng váng".
Nhưng ngay cả khi thuế giảm, đó vẫn sẽ là một cơn ác mộng cho Việt Nam. Đất nước đã mất đi lợi thế cạnh tranh khi tiền lương công nhân nhà máy đã tăng cao hơn ở Ấn Độ, Indonesia và Thái Lan. Và nếu, như một cái giá của thỏa thuận, Mỹ gây áp lực buộc Việt Nam phải loại bỏ các yếu tố đầu vào, công nghệ và vốn của Trung Quốc ra khỏi nền kinh tế, điều đó sẽ làm mất đi sự cân bằng địa chính trị tinh tế mà Việt Nam đã thực hiện rất tốt.
Giống như nhiều quốc gia châu Á, Việt Nam muốn cân bằng giữa một Mỹ không đáng tin cậy và một Trung Quốc hay bắt nạt – dù là một quốc gia ********, Trung Quốc đã là đối thủ từ lâu và hiện đang tranh chấp yêu sách của Việt Nam về vùng biển ven bờ và các đảo san hô. Khó khăn về thương mại và địa chính trị đang xảy ra khi dân số đang già đi và tình trạng môi trường ngày càng xấu đi, từ đất mặt ở Đồng bằng sông Cửu Long bị mỏng đi đến không khí ô nhiễm than.
Những cải cách cần thiết
Ông Lâm đã nổi tiếng nhờ việc chỉ đạo một cuộc thanh trừng tham nhũng được gọi là "đốt lò". Bây giờ ông phải "đốt" mô hình kinh tế cũ của Việt Nam. Ông đã đặt ra kỳ vọng rất cao khi tuyên bố "một thời đại phục hưng quốc gia" và đặt mục tiêu tăng trưởng hai chữ số vào năm 2030.
Ông cũng đã đưa ra những thông báo ấn tượng, bao gồm tăng gấp bốn lần ngân sách khoa học và công nghệ và đặt mục tiêu thu 100 tỷ USD mỗi năm từ ngành bán dẫn vào năm 2050. Nhưng để tránh tình trạng trì trệ, ông Lâm cần phải tiến xa hơn, đối mặt với những vấn đề đã ăn sâu mà các nước đang phát triển khác cũng gặp phải khi chiến lược xuất khẩu để làm giàu trở nên khó khăn hơn.
Sự phát triển thần kỳ của Việt Nam chỉ tập trung quanh một vài "đảo" hiện đại. Các công ty đa quốc gia lớn điều hành các nhà máy khổng lồ để xuất khẩu, sử dụng lao động địa phương. Nhưng họ chủ yếu mua nguyên liệu đầu vào từ nước ngoài và tạo ra ít hiệu ứng lan tỏa cho phần còn lại của nền kinh tế.
Đây là lý do tại sao Việt Nam đã không tăng được tỷ lệ giá trị gia tăng trong xuất khẩu của mình được tạo ra trong nước. Một số tập đoàn có quan hệ chính trị thống trị các ngành như bất động sản và ngân hàng. Chưa có tập đoàn nào đủ sức cạnh tranh toàn cầu, kể cả VinFast, công ty "muốn làm Tesla" của Việt Nam đang thua lỗ, vốn là một phần của tập đoàn lớn nhất là Vingroup. Trong khi đó, các doanh nghiệp nhà nước cồng kềnh vẫn điều hành các ngành từ năng lượng đến viễn thông.
Để mang lại sự thịnh vượng rộng khắp, ông Lâm cần tạo ra một sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp nhỏ hơn và những người mới tham gia. Điều đó có nghĩa là cắt giảm một chế độ cấp phép phức tạp và cho phép tín dụng chảy đến các doanh nghiệp nhỏ bằng cách chấn chỉnh một ngành ngân hàng dễ bị tham nhũng. Luật được ban hành trong tháng này đã bãi bỏ thuế đối với các hộ kinh doanh và tăng cường bảo vệ pháp lý cho các doanh nhân. Đó là một bước đi đúng hướng, nhưng ông Lâm cũng cần giải phóng các trường đại học để các ý tưởng lưu thông dễ dàng hơn và đổi mới phát triển mạnh mẽ.
Đây là lúc mọi việc trở nên rủi ro. Người dân Việt Nam chắc chắn sẽ hưởng lợi từ một hệ thống chính trị tự do hơn. Nhưng mặc dù điều đó cũng có thể giúp phát triển, Trung Quốc đã cho thấy rằng nó có thể không cần thiết – ít nhất là không ngay lập tức. Điều quan trọng là phải đối mặt với những lợi ích nhóm mạnh mẽ đang chiếm đoạt các nguồn tài nguyên khan hiếm.
Một khởi đầu tốt sẽ là buộc các tập đoàn lớn phải cạnh tranh quốc tế hoặc mất đi sự hỗ trợ của nhà nước, như Hàn Quốc đã làm với các chaebol của mình. Thường thì họ được bảo vệ bởi những người bạn thân và đồng bọn trong bộ máy nhà nước và Đảng ********. Điều đáng mừng là ông Lâm đã bắt đầu một cuộc cải tổ cấp cao của nhà nước, bao gồm việc sa thải 100.000 công chức. Ông cũng giảm một nửa số tỉnh trong một quốc gia mà các vùng đã bảo trợ các phe phái mạnh mẽ trong đảng. Và ông đang bãi bỏ một số bộ. Tất cả những điều này sẽ hiện đại hóa bộ máy hành chính, nhưng nó cũng là một cách khéo léo để tạo ra kẻ thù.
Bài toán của nhà lãnh đạo chuyên quyền
Nguy hiểm là, giống như Tập Cận Bình ở Trung Quốc, ông Lâm tập trung quyền lực để đổi mới hệ thống – nhưng trong quá trình đó lại duy trì một nền văn hóa sợ hãi và phục tùng, làm suy yếu các cải cách của mình. Nếu ông Lâm thất bại, Việt Nam sẽ tiếp tục là một trung tâm sản xuất giá trị gia tăng thấp đã bỏ lỡ thời cơ của mình.
Nhưng nếu ông thành công, một cuộc Đổi mới thứ hai sẽ đưa 100 triệu người Việt Nam vào thế giới phát triển, tạo ra một động lực tăng trưởng khác ở châu Á và làm cho Việt Nam ít có khả năng rơi vào vòng ảnh hưởng của Trung Quốc hơn. Đây là cơ hội tốt nhất cuối cùng để Việt Nam trở nên giàu có trước khi già đi. Số phận của đất nước nằm trong tay ông Lâm, nhà cải cách ít có khả năng nhất, nhưng quan trọng nhất của châu Á.
www.economist.com
Một lãnh đạo cứng rắn của Đảng ******** cần phải giải cứu "câu chuyện thành công" lớn của châu Á.
Năm mươi năm trước, người Mỹ cuối cùng đã rời Sài Gòn, để lại một đất nước tan nát vì chiến tranh và nghèo khó. Hôm nay, Sài Gòn, nay là TP.HCM, là một thành phố lớn hơn 9 triệu dân với nhiều tòa nhà chọc trời và các thương hiệu sang trọng. Bạn có thể nghĩ đây là lúc để ăn mừng chiến thắng của Việt Nam: đã xóa bỏ nghèo đói nghiêm trọng; trở thành một trong mười nước xuất khẩu hàng đầu sang Mỹ; là trung tâm sản xuất cho các hãng như Apple và Samsung.
Nhưng thực tế, Việt Nam đang gặp khó khăn. Để vượt qua và chứng tỏ các nền kinh tế đang phát triển vẫn có thể gia nhập thế giới phát triển, Việt Nam sẽ cần tạo ra một phép màu thứ hai. Đất nước phải tìm cách làm giàu mới dù có chiến tranh thương mại, và người lãnh đạo cứng rắn phải tự biến mình thành một nhà cải cách.
Tình hình hiện tại và thách thức
Người đàn ông đó là Tô Lâm. Ông ấy không giống Margaret Thatcher. Ông vươn lên trở thành lãnh đạo Đảng ******** từ ngành công an vào năm ngoái sau một cuộc đấu đá quyền lực. Tuy nhiên, ông nhận ra rằng công thức thành công của đất nước mình sắp không còn hiệu quả. Công thức này được tạo ra vào những năm 1980 với các cải cách Đổi mới, mở cửa nền kinh tế cho thương mại và các doanh nghiệp tư nhân. Những thay đổi này, cùng với lao động giá rẻ và sự ổn định chính trị, đã biến Việt Nam thành một lựa chọn thay thế cho Trung Quốc.
Đất nước đã thu hút 230 tỷ USD đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia và trở thành một trung tâm lắp ráp điện tử lớn. Các công ty Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và phương Tây đều có nhà máy ở đây. Trong thập kỷ qua, Việt Nam đã tăng trưởng trung bình 6% mỗi năm, nhanh hơn Ấn Độ và Trung Quốc.
Vấn đề trước mắt là chiến tranh thương mại. Việt Nam xuất khẩu tốt đến mức hiện có mức thặng dư thương mại lớn thứ năm với Mỹ. Nguy cơ bị Tổng thống Donald Trump áp thuế 46% có thể sẽ được đàm phán giảm xuống: Việt Nam đã khéo léo đưa ra nhiều ưu đãi để làm hài lòng tổng thống và các đồng minh của ông, bao gồm một thỏa thuận với SpaceX và việc mua máy bay Boeing. Ngày 21 tháng 5, Eric Trump, con trai tổng thống, đã khởi công một khu nghỉ dưỡng của Trump ở Việt Nam mà ông nói sẽ "làm mọi người choáng váng".
Nhưng ngay cả khi thuế giảm, đó vẫn sẽ là một cơn ác mộng cho Việt Nam. Đất nước đã mất đi lợi thế cạnh tranh khi tiền lương công nhân nhà máy đã tăng cao hơn ở Ấn Độ, Indonesia và Thái Lan. Và nếu, như một cái giá của thỏa thuận, Mỹ gây áp lực buộc Việt Nam phải loại bỏ các yếu tố đầu vào, công nghệ và vốn của Trung Quốc ra khỏi nền kinh tế, điều đó sẽ làm mất đi sự cân bằng địa chính trị tinh tế mà Việt Nam đã thực hiện rất tốt.
Giống như nhiều quốc gia châu Á, Việt Nam muốn cân bằng giữa một Mỹ không đáng tin cậy và một Trung Quốc hay bắt nạt – dù là một quốc gia ********, Trung Quốc đã là đối thủ từ lâu và hiện đang tranh chấp yêu sách của Việt Nam về vùng biển ven bờ và các đảo san hô. Khó khăn về thương mại và địa chính trị đang xảy ra khi dân số đang già đi và tình trạng môi trường ngày càng xấu đi, từ đất mặt ở Đồng bằng sông Cửu Long bị mỏng đi đến không khí ô nhiễm than.
Những cải cách cần thiết
Ông Lâm đã nổi tiếng nhờ việc chỉ đạo một cuộc thanh trừng tham nhũng được gọi là "đốt lò". Bây giờ ông phải "đốt" mô hình kinh tế cũ của Việt Nam. Ông đã đặt ra kỳ vọng rất cao khi tuyên bố "một thời đại phục hưng quốc gia" và đặt mục tiêu tăng trưởng hai chữ số vào năm 2030.
Ông cũng đã đưa ra những thông báo ấn tượng, bao gồm tăng gấp bốn lần ngân sách khoa học và công nghệ và đặt mục tiêu thu 100 tỷ USD mỗi năm từ ngành bán dẫn vào năm 2050. Nhưng để tránh tình trạng trì trệ, ông Lâm cần phải tiến xa hơn, đối mặt với những vấn đề đã ăn sâu mà các nước đang phát triển khác cũng gặp phải khi chiến lược xuất khẩu để làm giàu trở nên khó khăn hơn.
Sự phát triển thần kỳ của Việt Nam chỉ tập trung quanh một vài "đảo" hiện đại. Các công ty đa quốc gia lớn điều hành các nhà máy khổng lồ để xuất khẩu, sử dụng lao động địa phương. Nhưng họ chủ yếu mua nguyên liệu đầu vào từ nước ngoài và tạo ra ít hiệu ứng lan tỏa cho phần còn lại của nền kinh tế.
Đây là lý do tại sao Việt Nam đã không tăng được tỷ lệ giá trị gia tăng trong xuất khẩu của mình được tạo ra trong nước. Một số tập đoàn có quan hệ chính trị thống trị các ngành như bất động sản và ngân hàng. Chưa có tập đoàn nào đủ sức cạnh tranh toàn cầu, kể cả VinFast, công ty "muốn làm Tesla" của Việt Nam đang thua lỗ, vốn là một phần của tập đoàn lớn nhất là Vingroup. Trong khi đó, các doanh nghiệp nhà nước cồng kềnh vẫn điều hành các ngành từ năng lượng đến viễn thông.
Để mang lại sự thịnh vượng rộng khắp, ông Lâm cần tạo ra một sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp nhỏ hơn và những người mới tham gia. Điều đó có nghĩa là cắt giảm một chế độ cấp phép phức tạp và cho phép tín dụng chảy đến các doanh nghiệp nhỏ bằng cách chấn chỉnh một ngành ngân hàng dễ bị tham nhũng. Luật được ban hành trong tháng này đã bãi bỏ thuế đối với các hộ kinh doanh và tăng cường bảo vệ pháp lý cho các doanh nhân. Đó là một bước đi đúng hướng, nhưng ông Lâm cũng cần giải phóng các trường đại học để các ý tưởng lưu thông dễ dàng hơn và đổi mới phát triển mạnh mẽ.
Đây là lúc mọi việc trở nên rủi ro. Người dân Việt Nam chắc chắn sẽ hưởng lợi từ một hệ thống chính trị tự do hơn. Nhưng mặc dù điều đó cũng có thể giúp phát triển, Trung Quốc đã cho thấy rằng nó có thể không cần thiết – ít nhất là không ngay lập tức. Điều quan trọng là phải đối mặt với những lợi ích nhóm mạnh mẽ đang chiếm đoạt các nguồn tài nguyên khan hiếm.
Một khởi đầu tốt sẽ là buộc các tập đoàn lớn phải cạnh tranh quốc tế hoặc mất đi sự hỗ trợ của nhà nước, như Hàn Quốc đã làm với các chaebol của mình. Thường thì họ được bảo vệ bởi những người bạn thân và đồng bọn trong bộ máy nhà nước và Đảng ********. Điều đáng mừng là ông Lâm đã bắt đầu một cuộc cải tổ cấp cao của nhà nước, bao gồm việc sa thải 100.000 công chức. Ông cũng giảm một nửa số tỉnh trong một quốc gia mà các vùng đã bảo trợ các phe phái mạnh mẽ trong đảng. Và ông đang bãi bỏ một số bộ. Tất cả những điều này sẽ hiện đại hóa bộ máy hành chính, nhưng nó cũng là một cách khéo léo để tạo ra kẻ thù.
Bài toán của nhà lãnh đạo chuyên quyền
Nguy hiểm là, giống như Tập Cận Bình ở Trung Quốc, ông Lâm tập trung quyền lực để đổi mới hệ thống – nhưng trong quá trình đó lại duy trì một nền văn hóa sợ hãi và phục tùng, làm suy yếu các cải cách của mình. Nếu ông Lâm thất bại, Việt Nam sẽ tiếp tục là một trung tâm sản xuất giá trị gia tăng thấp đã bỏ lỡ thời cơ của mình.
Nhưng nếu ông thành công, một cuộc Đổi mới thứ hai sẽ đưa 100 triệu người Việt Nam vào thế giới phát triển, tạo ra một động lực tăng trưởng khác ở châu Á và làm cho Việt Nam ít có khả năng rơi vào vòng ảnh hưởng của Trung Quốc hơn. Đây là cơ hội tốt nhất cuối cùng để Việt Nam trở nên giàu có trước khi già đi. Số phận của đất nước nằm trong tay ông Lâm, nhà cải cách ít có khả năng nhất, nhưng quan trọng nhất của châu Á.
The man with a plan for Vietnam
A Communist Party hard man has to rescue Asia’s great success story
))))))))))))))))))))
) giết thg Vượn là cứu hàng triệu người.
