Johnny Lê Nữu Vượng
Già làng
Độ nguy hiểm khi mua C909 trong bối cảnh phụ tùng bấp bênh
C909 là sản phẩm của COMAC, một công ty hàng không thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc, với mục tiêu cạnh tranh Airbus và Boeing. Tuy nhiên, ngành hàng không Trung Quốc vẫn phụ thuộc nặng nề vào công nghệ và linh kiện nước ngoài, đặc biệt từ các quốc gia G7 (Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Ý, Nhật Bản, Canada). Nếu các nước này áp đặt lệnh cấm vận hoặc hạn chế xuất khẩu linh kiện hàng không – như đã từng xảy ra với Nga sau xung đột Ukraine – Trung Quốc sẽ không thể tự sản xuất phụ tùng thay thế đủ nhanh và đủ chất lượng để duy trì hoạt động của C909. Điều này đặc biệt nguy hiểm với Vietjet, khi hãng sử dụng máy bay cho các tuyến bay ngắn, tần suất cao như TP.HCM – Côn Đảo, nơi yêu cầu bảo dưỡng thường xuyên và liên tục.
Không có phụ tùng, máy bay sẽ bị “cột chân” trên mặt đất, hoặc tệ hơn, buộc phải bay trong tình trạng thiếu an toàn. Một động cơ hỏng, một hệ thống điều khiển trục trặc mà không có linh kiện thay thế kịp thời có thể dẫn đến rơi máy bay. Với sức chứa 78-97 hành khách, mỗi chuyến bay C909 gặp nạn là hàng chục gia đình tan nát, chưa kể thiệt hại kinh tế và danh tiếng của ngành hàng không Việt Nam. Một vụ tai nạn lớn, như quốc tang từng xảy ra trong lịch sử hàng không thế giới (ví dụ vụ MH370), không phải viễn cảnh xa vời nếu Vietjet đánh cược vào C909 mà không lường trước rủi ro phụ tùng.
Phân tích thành phần xuất xứ phụ tùng của C909
C909 được quảng bá là “máy bay nội địa” của Trung Quốc, nhưng thực tế, nhiều bộ phận quan trọng của nó lại có xuất xứ từ các nước G7 hoặc đối tác phương Tây, làm nổi bật sự phụ thuộc của COMAC vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Dưới đây là phân tích chi tiết:
1. Động cơ (General Electric CF34-10A)
- Xuất xứ: Mỹ (General Electric).
- Vai trò: Động cơ là trái tim của máy bay, cung cấp lực đẩy để cất cánh và duy trì chuyến bay. C909 sử dụng động cơ CF34-10A, được thiết kế và sản xuất hoàn toàn tại Mỹ.
- Rủi ro: Nếu Mỹ áp đặt cấm vận, như từng làm với các công ty Nga, việc nhập khẩu động cơ mới hoặc phụ tùng thay thế (vòng bi, cánh quạt, bộ điều khiển nhiên liệu) sẽ bị chặn đứng. Trung Quốc chưa có khả năng sản xuất động cơ tương đương trong thời gian ngắn.
2. Hệ thống điện tử hàng không (Avionics)
- Xuất xứ: Mỹ (Rockwell Collins).
- Vai trò: Hệ thống này bao gồm màn hình hiển thị, radar, và các bộ điều khiển bay, giúp phi công vận hành máy bay an toàn.
- Rủi ro: Rockwell Collins, một công ty Mỹ, cung cấp phần lớn hệ thống avionics cho C909. Nếu Mỹ ngừng cấp phép xuất khẩu, Trung Quốc khó lòng tự phát triển các linh kiện phức tạp này, vốn đòi hỏi công nghệ bán dẫn tiên tiến mà họ chưa làm chủ.
3. Cánh và thân máy bay (Antonov Ukraine hỗ trợ thiết kế)
- Xuất xứ: Thiết kế từ Ukraine (Antonov), sản xuất tại Trung Quốc.
- Vai trò: Cánh siêu tới hạn (supercritical wing) giúp tăng hiệu suất khí động học. Dù được sản xuất trong nước, thiết kế ban đầu dựa trên chuyên môn của Antonov.
- Rủi ro: Dù Trung Quốc có thể tự sản xuất thân và cánh, các bộ phận phụ như hệ thống cơ khí trong cánh (flaps, slats) vẫn cần linh kiện từ G7, đặc biệt là từ Đức hoặc Pháp, nơi sản xuất các cơ cấu chính xác cao.
4. Các bộ phận khác (Honeywell, Parker Aerospace)
- Xuất xứ: Mỹ (Honeywell cung cấp hệ thống phụ trợ, Parker Aerospace cung cấp hệ thống thủy lực).
- Vai trò: Hệ thống nguồn phụ (APU) và thủy lực đảm bảo máy bay hoạt động trơn tru, từ khởi động động cơ đến điều khiển bánh lái.
- Rủi ro: Cả hai đều là công ty Mỹ, nằm trong tầm ngắm của các lệnh trừng phạt tiềm tàng. Trung Quốc chưa tự chủ được các linh kiện này.
Thực tế đáng báo động: Ước tính khoảng 40-50% linh kiện chính của C909 đến từ các nước G7, đặc biệt là Mỹ. Dù COMAC đang nỗ lực nội địa hóa chuỗi cung ứng, quá trình này mất hàng thập kỷ và không thể hoàn thành trước khi Vietjet đưa C909 vào khai thác hoặc không bao giờ làm được. Trong khi đó, căng thẳng Mỹ-Trung ngày càng leo thang, với các biện pháp kiểm soát xuất khẩu công nghệ cao được siết chặt từ năm 2018. Nếu lệnh cấm áp dụng, Vietjet sẽ không thể mua phụ tùng từ Mỹ, và Trung Quốc không đủ năng lực thay thế ngay lập tức.
Tẩy chay ngay Vietject C909 chỉ đi Airbus
Mua C909 trong tình trạng này là một canh bạc nguy hiểm. Máy bay không bảo dưỡng đầy đủ dễ gặp sự cố như mất áp suất, hỏng động cơ, hoặc lỗi hệ thống điều khiển – tất cả đều có thể dẫn đến tai nạn chết người. Một chiếc C909 rơi trên bầu trời Việt Nam không chỉ là thảm họa cá nhân mà còn là cú đánh vào ngành hàng không đang phát triển của đất nước. Quốc tang có thể là kết cục đau thương nếu Vietjet không tính toán kỹ lưỡng nguồn cung phụ tùng và khả năng tự chủ của COMAC. Liệu lợi ích kinh tế ngắn hạn từ việc mua máy bay giá rẻ có đáng để đánh đổi mạng sống và tương lai hàng không Việt Nam? Câu trả lời rõ ràng là không.
Sửa lần cuối:
.png "Sex :vozvn (53):"){kind=icon}
.png "Sex :vozvn (3):"){kind=icon}
.
.png "Sex :vozvn (17):"){kind=icon}
.png "Sex :vozvn (19):"){kind=icon}
